"Ưu tiên đầu tư cho đường sắt, không chờ 5 năm nữa"

Tại phiên họp Ủy ban Thường vụ QH sáng nay, 15/3, Chủ tịch Quốc hội cho rằng đầu tư cho đường sắt phải thay đổi ngay trong đầu tư trung hạn lần này, không chờ 5 năm nữa". Ảnh: Phương Hoa

Sáng nay (15/3), Uỷ ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật đường sắt (sửa đổi).

Cần chính sách đột phá phát triển đường sắt

Trình bày Báo cáo những vấn đề còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật đường sắt (sửa đổi), Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, đa số ý kiến ĐBQH cho rằng Dự thảo Luật cần quy định rõ, đầy đủ hơn và mang tính chất đột phá đối với chính sách phát triển ngành đường sắt, nhất là về đầu tư để đưa đường sắt sớm thoát ra khỏi tình trạng rất lạc hậu, yếu kém như hiện nay, là một trong vài nước còn lại trên thế giới vẫn sử dụng đường sắt khổ 1m.

Một số ý kiến ĐBQH đề nghị cần có chính sách mạnh mẽ, quyết liệt phát triển công nghiệp đường sắt - một nền công nghiệp đã được đầu tư vào loại hiện đại nhất Đông Nam Á những năm 1970-1980, nay trở nên tụt hậu rất xa; cần phát triển từng loại hình đường sắt trong hệ thống GTVT nhằm kiến tạo nên một hệ thống GTVT đường sắt đồng bộ, bền vững, an toàn, hiệu quả, ít tác động tiêu cực tới môi trường, bảo đảm mục tiêu quốc phòng, an ninh và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế...

Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường đã rà soát, chỉnh sửa theo hướng quy định Nhà nước ưu tiên tập trung nguồn lực để đầu tư phát triển, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị theo quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường sắt được phê duyệt cùng những khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài đầu tư, kinh doanh đường sắt...

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng rất cần chính sách ưu đãi cho đường sắt vì so với các loại hình vận tải khác, đường sắt chưa được đầu tư và phát huy hiệu quả. “Tuy nhiên, đầu tư không phải vô hạn, ban đầu có thể ưu đãi nhưng sau này “đủ lông đủ cánh” rồi thì phải tính” – ông Tỵ nói. 

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đồng tình cần có chính sách hỗ trợ để phát huy tiềm năng thế mạnh của đường sắt nhưng phải không chồng chéo với các luật khác.

Thay đổi ngay, không thể chờ 5 năm nữa

Lắng nghe ý kiến góp ý của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa đồng tình việc lâu nay, dù đường sắt là loại hình có nhiều ưu thế, nhưng khi đầu tư cho giao thông chiếm tỷ lệ khá cao thì tỷ lệ dành cho đường sắt vẫn thấp. Cũng đã từ lâu, chúng ta chưa có sự đầu tư tương xứng cho đường sắt.

Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa phát biểu tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15/3. Ảnh: Phương Hoa

“Hiện nay, tỷ lệ đầu tư cho đường bộ là quá cao, tính đồng bộ trong các phương thức vận tải chưa phù hợp, đường sắt mất kết nối nên hiệu quả vận chuyển hàng hoá giảm... Vì vậy, Bộ GTVT hy vọng với việc sửa luật, thay cách thức kinh doanh, đường sắt sẽ có vị trí xứng đáng, phấn đấu là loại hình số 1 trong vận tải hành khách và hàng hoá. Hiện nay theo tính toán, phí vận chuyển bằng đường bộ của chúng ta so với trong khu vực không cao, nhưng so với thu nhập kinh tế của chúng ta thì rất cao” – Bộ trưởng Nghĩa nêu quan điểm.

Nên đọc

Để đường ngang trái phép: Kỷ luật Chủ tịch từ xã đến tỉnh

Cho rằng lâu nay đường sắt rơi vào tình trạng bao cấp nên chưa chủ động trong tiếp cận hàng hoá và hành khách nhưng Bộ trưởng Bộ GTVT khẳng định đường sắt đã bắt đầu thay đổi. Và cùng với thay đổi Luật, bản thân ngành đường sắt cũng sẽ thay đổi để khẳng định lại vị trí của mình.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ ý kiến tán thành cao việc hoàn thiện luật này để Quốc hội thông qua.

Nhấn mạnh đây là cơ hội rất lớn để ngành đường sắt phát triển, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu: "Luật ra đời phải khắc phục được những bất cập, hạn chế cho giao thông đường sắt, phải tạo ra bước đột phá mới về chính sách pháp luật để trong 5-10 năm tới, đường sắt trở thành loại hình vận tải chủ đạo hoặc một trong những loại hình vận tải chủ đạo. Vì thế, đầu tư cho đường sắt phải thay đổi ngay trong kế hoạch đầu tư trung hạn lần này chứ không chờ 5 năm nữa". 

“Tôi đã đi tàu, thấy rất dễ chịu, thoải mái, nếu đầu tư nâng  tốc độ cao hơn thì tốt. Nhưng đường sắt tốc độ cao mà tình trạng mở đường dân sinh tràn lan thế này thì không ổn. Đây là loại hình vận tải được ưu tiên, đáng ra lái tàu phải cảm thấy nhẹ nhàng nhưng họ lại phải chịu áp lực rất lớn, thậm chí có người chịu thương tật suốt đời, có người bị mất tay để đảm bảo tàu không bị lật, đảm bảo an toàn cho hành khách và tài sản của Nhà nước. Vì vậy, Luật phải khắc phục được những cái này” – Chủ tịch Quốc hội chia sẻ.

Hà Nội xây dựng lộ trình xóa 385 lối dân sinh qua đường sắt