Vì sao cầu thủ Việt khó xuất ngoại?

Tuy nhiên, dường như tất cả vẫn đang loay hoay để tìm được công thức phù hợp.

Hào hứng nhưng mơ hồ

Tuần trước, Sài Gòn FC thông báo đã đạt thỏa thuận đưa Cao Văn Triền (Sài Gòn FC) và Trần Danh Trung (Viettel) sang Nhật Bản khoác áo CLB Ryukyu theo dạng cho mượn.

Chi tiết hợp đồng chưa được công bố nhưng nhiều khả năng giao kèo giữa đôi bên sẽ kéo dài trong một năm.

Tuy nhiên, bản chất thương vụ này cũng giống như vài năm trước bầu Đức để Nguyễn Công Phượng, Nguyễn Tuấn Anh sang Nhật Bản, đó là xuất phát từ sự hợp tác giữa đôi bên. Cầu thủ ra nước ngoài theo con đường này thường chỉ mang tinh thần học hỏi, ít có cơ hội thi đấu.

Nhìn rộng hơn, đây cũng là xu thế chung trong hầu hết các trường hợp xuất ngoại từ trước tới nay của bóng đá Việt Nam. Cầu thủ Việt Nam duy nhất được một đội bóng nước ngoài chiêu mộ đúng nghĩa là thủ thành Đặng Văn Lâm.

Đầu mùa giải 2019, Muangthong United đã chi tới 500 nghìn USD để đổi lấy chữ ký của Văn Lâm. Hiện tại, anh đã chuyển sang khoác áo Cerezo Osaka (Nhật Bản) theo bản hợp đồng lên tới 1 triệu USD.

Bên cạnh các trường hợp đã và đang thi đấu ở nước ngoài, nhiều ngôi sao khác như: Nguyễn Quang Hải, Đỗ Hùng Dũng, Nguyễn Văn Toàn, Phan Văn Đức… đều có tin đồn được một số đội bóng Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc và thậm chí châu Âu theo đuổi.

Tuy vậy, chưa có thương vụ nào “nổ”. Rõ ràng nếu không phải là tin đồn thì sự quan tâm hoặc đề nghị của đối phương chưa đủ lớn để các đội bóng Việt Nam nhả người.

Xét tổng thể, rõ ràng bóng đá Việt Nam đang loay hoay với bài toán xuất khẩu cầu thủ. Chẳng nói ai cũng biết, một số CLB hoặc cầu thủ tuy muốn nhưng lại băn khoăn về tính hiệu quả. CLB Hà Nội là ví dụ cụ thể. Đội chủ sân Hàng Đẫy đến nay vẫn giữ ngôi sao số 1 Nguyễn Quang Hải lại nhằm… chờ thời điểm thích hợp.

Xuất khẩu cầu thủ vốn là hoạt động tất yếu trong bóng đá chuyên nghiệp. Với các nền bóng đá đang phát triển, đưa cầu thủ ra nước ngoài giúp nâng cao vị thế, lợi ích về quảng bá và chuyên môn. Nhưng đấy là trường hợp cầu thủ thành công bên ngoài biên giới. Thật khó để nói những Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường, Văn Hậu thành công bởi họ không được thi đấu.

Theo bình luận viên Vũ Quang Huy, điều này không bất ngờ bởi mặt bằng chung của bóng đá Việt Nam còn thấp, giải vô địch quốc gia nhiều hạn chế, cơ sở hạ tầng thiếu thốn nên không nhận được sự chú ý của đội ngũ săn đầu người cho các đội bóng lớn trong khu vực hoặc châu Âu.

Ngay cả đội tuyển cũng mới khởi sắc trong khoảng hai, ba năm trở lại đây nhưng cầu thủ lại thường chơi không tốt khi rời đội tuyển để về CLB. “Việc thay đổi môi trường đơn giản như vậy mà cầu thủ Việt Nam còn khó khăn thì ra môi trường nước ngoài không đá được là bình thường”, ông Huy nhận định.

Cũng theo ông Huy, bản thân cầu thủ Việt Nam cũng bị động mỗi lần ra nước ngoài. “Nói xuất ngoại thì cầu thủ hào hứng, người hâm mộ hào hứng nhưng cầu thủ chưa xác định được phải đối mặt với những gì, giải quyết các vấn đề như thế nào. Nhìn chung họ mông lung, mơ hồ trước ngày lên đường”, BLV Quang Huy nhận xét.

Công thức nào cho bóng đá Việt Nam?

Thực trạng đã được chỉ ra, vậy làm sao để nâng cao tính hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu cầu thủ của bóng đá Việt Nam? Theo HLV Triệu Quang Hà, các CLB muốn đưa cầu thủ ra nước ngoài, thu lại lợi ích thì bản thân họ phải có sự định hướng rõ ràng trong việc tạo ra các sản phẩm.

“Ví dụ như nếu muốn nhắm tới thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu thì trong quá trình đào tạo phải trang bị được cho cầu thủ nền tảng kỹ chiến thuật, ngôn ngữ phù hợp với thị trường đó. Việc đào tạo cũng cần có lộ trình cụ thể, được đánh giá thường xuyên, thay đổi khi thấy chưa phù hợp. Hiện nay, việc đào tạo trẻ tại Việt Nam đa phần còn thả nổi, phó thác hết cho HLV trẻ. Cách làm này không thể tạo nên những chú gà chiến, đủ sức thi đấu ở nước ngoài”, ông Hà phân tích.

Đồng quan điểm, ông Trần Anh Tú, Chủ tịch HĐQT VPF cho rằng, để cầu thủ Việt Nam ra nước ngoài được chơi bóng, thể hiện được khả năng chuyên môn thì bản thân các CLB cần tạo ra cầu thủ toàn cầu.

“Nói dễ hiểu hơn là cầu thủ đó phải hội đủ các yếu tố gồm chuyên môn, sự tự lập, khả năng ngoại ngữ. Khi có đủ những yếu tố này thì cầu thủ hẳn sẽ tự tin trong các buổi tập, đây là tiền đề để cầu thủ được HLV lựa chọn. Không nhà cầm quân nào trao cơ hội cho cầu thủ mà khi nhìn vào mắt họ còn thấy sự rụt rè”, ông Tú nói.

Trong khi đó, bình luận viên Vũ Quang Huy cho rằng, cầu thủ Việt Nam muốn ra nước ngoài và chơi được thì buộc phải tự hoàn thiện bản thân lên mức cao nhất, trở nên lão luyện và ổn định tối đa về mặt chuyên môn.

Quan trọng hơn, cầu thủ Việt Nam cần thích nghi được với nhiều phương án, nhiều tình huồng khác nhau. Đương nhiên, những kỹ năng đặc thù để ra nước ngoài như ngôn ngữ, phông văn hóa nước sở tại cũng phải được chú ý.

Cầu thủ Việt sắp xuất ngoại tiết lộ điều chưa từng có trong lịch sử