Cùng với việc di dời hạ tầng kỹ thuật, việc hoàn thành các khu tái định cư để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng ra khỏi phạm vi GPMB có ý nghĩa rất quan trọng đối với tiến độ triển khai dự án cao tốc Bắc - Nam. Vậy việc này đang được các địa phương có dự án cao tốc đi qua triển khai ra sao, liệu có ảnh hưởng đến công tác GPMB của toàn bộ dự án trong quý III/2020?
Nhiều nơi đã hoàn thành
Một ngày giữa tháng 7, đã 15h chiều, nhưng thời tiết ở huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh vẫn nắng nóng quay quắt. Trên công trường thi công khu tái định cư ở xã Yên Hồ (thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt), các công nhân vẫn miệt mài hoàn thiện những hạng mục cuối cùng của dự án. Trước đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên công trình phải dừng thi công hơn 1 tháng.
Đang giám sát những công nhân thi công, một kỹ sư tại công trường cho biết: “Tính đến ngày 10/7, dự án đã cơ bản hoàn thành. Điện cũng đã kéo đến trạm biến áp. Gia đình nào đã nhận đất rồi thì có thể tiến hành làm nhà”.
Cách đó không xa, khu tái định cư của xã Quang Vĩnh cũng đã hoàn thành, công nhân và máy móc đã rút khỏi công trình.
Ông Nguyễn Thanh Hải - Phó ban Quản lý tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ, GPMB, tái định cư Dự án cao tốc đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt (địa bàn huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết: Tính đến nay, cả 2 khu tái định cư (xã Yên Hồ có diện tích 10.890m2 và xã Quang Vĩnh có diện tích là 10.760m2) đã hoàn thành đúng theo kế hoạch đã đề ra là 6 tháng. Hiện cả 2 khu tái định cư đã sẵn sàng phục vụ người dân ra nhận đất để xây dựng nhà cửa.
Đáng chú ý, tại Quảng Trị, đến thời điểm hiện tại, tỉnh đã bàn giao xong toàn bộ 37,3/37,3km, đạt 100% mặt bằng của dự án Cam Lộ - La Sơn qua địa bàn và là tỉnh đầu tiên đã hoàn thành GPMB tại các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam.
Ông Lê Đức Tiến, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn đi qua 5 địa phương của tỉnh, diện tích ảnh hưởng khoảng 261ha, chủ yếu là đất rừng, đất ở nông thôn. Tổng số hộ dân bị ảnh hưởng 210 hộ, trong đó ảnh hưởng 27 ngôi nhà, phải bố trí tái định cư (Cam Lộ 25 hộ, Triệu Phong 2 hộ).
Xác định đây là dự án trọng điểm của quốc gia và của tỉnh, đầu tháng 10/2018, ngay sau khi nhận bàn giao hồ sơ bước lập dự án đầu tư từ chủ đầu tư, với quyết tâm sớm hoàn thành công tác GPMB, tỉnh đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Khi có dự án, Quảng Trị cũng triển khai làm khu tái định cư ngay, vận động thuê nhà để sớm bàn giao mặt bằng”, ông Phú cho hay.
Đến nay, tất cả 11 gói thầu xây lắp tại dự án cao tốc Cam Lộ - La Sơn đang được các nhà thầu triển khai thi công đồng loạt.
Nhiều nơi vẫn ngổn ngang
Tại Nghệ An, dự án cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn có chiều dài 87,84km, gồm 2 tiểu dự án Nghi Sơn - Diễn Châu và Diễn Châu - Bãi Vọt (Hà Tĩnh), đi qua địa bàn thị xã Hoàng Mai và các huyện Quỳnh Lưu, Yên Thành, Diễn Châu, Nghi Lộc và Hưng Nguyên. Cao tốc Bắc - Nam có 79,31km đi qua đất nông nghiệp, 8,53km đất ở và phải tái định cư 606 hộ với tổng phê duyệt GPMB là 2.191 tỷ đồng.
Hiện tại Nghệ An đã GPMB được khoảng 74,77/87,84km. Theo Ban Chỉ đạo GPMB cao tốc Bắc - Nam tỉnh Nghệ An, tuy khối lượng còn lại chỉ khoảng 19%, nhưng tập trung vào những hạng mục phức tạp như xây dựng các khu tái định cư, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật.
Tại huyện Quỳnh Lưu, có 4 khu tái định cư cần thi công là: Quỳnh Lâm, Quỳnh Hoa, Quỳnh Mỹ, Quỳnh Tân với tổng mức đầu tư 10,6 tỷ đồng. Đến thời điểm hiện tại, các khu này đã và đang gấp rút thi công. Ông Trần Viết Phác, Phó phòng TNMT huyện Quỳnh Lưu cho biết, dự kiến đến ngày 15/8 sẽ hoàn thành toàn bộ và bàn giao cho người dân xây nhà.
Ngoài huyện Quỳnh Lưu, còn 3 địa phương khác tại Nghệ An phải xây tái định cư là thị xã Hoàng Mai, huyện Diễn Châu và huyện Hưng Nguyên. Tuy nhiên, đến nay thị xã Hoàng Mai và huyện Diễn Châu vẫn chưa thể triển khai thi công, có nguy cơ phải xin gia hạn từ tỉnh và Chính phủ.
Theo ông Hồ Văn Sơn, Trưởng phòng Quản lý đô thị thị xã Hoàng Mai, có 148 hộ dân trên địa bàn thuộc diện di dời để nhường đất cho dự án. Ngay khi có chủ trương, thị xã đã chủ động lựa chọn địa điểm, lập dự án và GPMB.
Tuy nhiên, do phải điều chỉnh mật độ xây dựng, điều chỉnh diện tích đường giao thông và rà soát số hộ tái định cư nên phải làm lại từ đầu. Một lý do khác là khu tái định cư Quỳnh Vinh có diện tích trên 10ha, tổng mức đầu tư lớn (hơn 68 tỷ đồng) nên tất cả các công tác từ thiết kế, thẩm định... đều phải đấu thầu nên khó giảm thời gian.
“Chúng tôi đang phấn đấu giữa tháng 7 này sẽ bắt đầu bán hồ sơ mời thầu và lựa chọn nhà thầu, để tháng 8 khởi công. Để đẩy nhanh tiến độ dự án, Phòng đã tham mưu cho UBND thị xã chia nhỏ một số gói, để khi thực hiện nhiều nhà thầu cùng thi công, từ đó giảm thời gian thi công. Cố gắng sau một tháng sẽ bàn giao đất cho dân xây nhà”, ông Sơn nhấn mạnh.
Tại cuộc họp giao ban tiến độ GPMB cao tốc mới đây, ông Lê Hồng Vinh, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu các huyện phải coi đây là nhiệm vụ cấp bách, tập trung chỉ đạo để khẩn trương hoàn thành đúng tiến độ đề ra. Tỉnh cũng ấn định thời gian cho các địa phương hoàn thành công tác xây dựng các khu tái định cư, bàn giao đất cho dân trước ngày 30/8. Riêng huyện Hưng Nguyên và thị xã Hoàng Mai phải hoàn thành trước ngày 30/9.
Tại Thanh Hóa, dự án cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn gồm 3 dự án thành phần, qua địa phận TP Thanh Hóa và 8 huyện với tổng chiều dài 104,243km. Trong tổng số 9.492 hộ bị ảnh hưởng, có 1.117 hộ phải bố trí tái định cư. Hiện công tác GPMB phần đất ở đến nay được 1.907/2.429 hộ, đạt 78,5%.
Tính đến thời điểm hiện tại, Thanh Hóa đã giải ngân 1.725,848/2.519,918 tỷ đồng (đạt 68,49%). Nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tiến độ GPMB so với yêu cầu của Bộ GTVT trước ngày 30/6/2020 do một số bộ phận người dân chưa đồng thuận giá đền bù đất nông nghiệp, cây trồng, xác định nguồn gốc đất ở… Bên cạnh đó là nhiều địa phương chưa hoàn thiện các khu tái định cư khiến người dân chậm trễ bàn giao mặt bằng.
Tổng số khu tái định cư tỉnh xây dựng phục vụ cho các hộ dân bị ảnh hưởng là 17 khu. Trong đó có 13 khu đã hoàn thành, hiện đã bàn giao đất cho người dân, còn 4 khu đang xây dựng, đạt được gần 70% khối lượng. Các khu tái định cư này nằm trên địa bàn huyện Hà Trung (2 khu), thị xã Nghi Sơn (2 khu).
Ông Mai Cao Cường, Giám đốc Ban GPMB hỗ trợ tái định cư xã Nghi Sơn cho biết, việc chậm trễ là do trong quá trình thực hiện dự án có nhiều diện tích chồng lấn, việc xác định nguồn gốc đất mất rất nhiều thời gian.
Ông Nguyễn Đức Trung, Phó giám đốc Sở GTVT Thanh Hóa cho biết, Sở đang rốt ráo thúc tiến độ hoàn thành các khu tái định cư để người dân sớm bàn giao toàn bộ mặt bằng cho dự án.
Tại Thừa Thiên - Huế, nơi có cao tốc Cam Lộ - La Sơn đi qua, ông Nguyễn Vũ Qúy, Phó giám đốc Ban QLDA đường Hồ Chí Minh cho biết, các địa phương đã bàn giao mặt bằng 58,9/62,5km, đạt 94%. Hiện vẫn còn vướng mặt bằng tại một số điểm như huyện Hương Thủy (còn vướng vài trăm mét) và Hương Trà (còn vướng khoảng 1,2km)...
Ngày 13/7, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Văn Phương đã trực tiếp đi kiểm tra thực tế, đồng thời yêu cầu các đơn vị đẩy nhanh tiến độ, nhất là xây dựng các khu tái định cư.
Tuyên truyền vận động để dân sớm giao mặt bằng
Trong khi đó, tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo còn nhiều vướng mắc nên công tác triển khai các khu tái định cư qua địa bàn 2 tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận bị ì ạch.
Đến ngày 14/7, thông tin từ Ban QLDA 85 cho biết, toàn tuyến có 1.366 hộ dân, tổ chức bị ảnh hưởng, đã chi trả tiền bồi thường cho 1.259 hồ sơ. Đối với các khu tái định cư xã Cam Thịnh Tây, TP Cam Ranh (tỉnh Khánh Hòa) hiện mới hoàn thiện các thủ tục lựa chọn nhà thầu, dự kiến sẽ triển khai thi công trong tháng 7.
Trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, dự án qua địa bàn có chiều dài 61,5km. Hiện tại, đã GPMB được 56,3km, còn lại phần lớn các hộ dân chưa bàn giao đất do chờ xây dựng các khu tái định cư (55 hộ). Theo ghi nhận, các khu tái định cư thôn Nhị Hà 1 đang tổ chức đấu thầu, thôn Nhị Hà 2 (xã Nhị Hà, huyện Thuận Nam) đang triển khai thi công. Tại huyện Ninh Sơn, khu tái định cư thôn Nha Hố 2 (xã Nhơn Sơn) mới hoàn thành 70% khối lượng xây lắp, dự kiến hoàn thành trong tháng 9.
Lý giải về nguyên nhân việc chậm triển khai thực hiện các khu tái định cư, một lãnh đạo Sở GTVT Ninh Thuận cho hay, tính đến ngày 19/6 tiến độ tổng thể GPMB tuyến cao tốc đạt trên 92%. Sở luôn bám sát đôn đốc các huyện và đề nghị thường xuyên báo cáo đẩy nhanh công tác bàn giao mặt bằng. Riêng huyện Thuận Nam (có khu tái định cư Nhị Hà) trong tháng 6 không gửi báo cáo theo quy định dù Sở đã nhiều lần nhắc nhở. Vấn đề này đã làm ảnh hưởng lớn đến công tác chỉ đạo, xử lý đối với các vấn đề phát sinh.
Tại tỉnh Bình Thuận, dự án cao tốc Bắc - Nam có 3 phân đoạn gồm: Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây. Hiện công tác bàn giao mặt bằng được triển khai nhanh, các khu tái định cư đã hoàn thành.
Ông Nguyễn Hữu Trung, Phó giám đốc Sở GTVT tỉnh Bình Thuận cho biết, các khu tái định cư như: Tuy Phong, Hải Ninh, Ma Lâm, Tân Lập sau khi hoàn thành hạ tầng đang tổ chức bốc thăm và bố trí cho các hộ dân vào xây nhà. Hiện còn khu tái định cư Mương Mán (huyện Hàm Thuận Nam) đang tổ chức phân lô, thời gian tới sẽ tổ chức bốc thăm. “Hiện chỉ còn 181 hộ chưa nhận tiền đền bù do khiếu nại về giá đất… tranh chấp giữa các hộ dân, đất lấn chiếm. Sở GTVT đang bám sát phối hợp với các huyện tuyên truyền vận động”, ông Trung nói.
Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai có tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, theo báo cáo của Sở TN&MT, đến tháng cuối tháng 6, riêng huyện Xuân Lộc chưa bàn giao xong mặt bằng, việc triển khai khu tái định cư đang bị chậm theo tiến độ chung so với các tuyến cao tốc trên toàn quốc.
Hết tháng 6, mới có 9/109 khu tái định cư hoàn thành
Thống kê của Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông (QLXD&CLCTGT), tính đến hết tháng 6/2020, 13 địa phương nơi 11 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đi qua đã GPMB được 545,6/653,6km (đạt 83,5%).
Về công tác tái định cư, trong tổng số 109 khu tái định cư cần xây dựng, các địa phương mới xây dựng xong 9 khu tái định cư, đang triển khai thi công 68 khu, đang lựa chọn nhà thầu 8 khu và đang thẩm định phê duyệt hồ sơ thiết kế 24 khu tái định cư.
Trao đổi với Báo Giao thông, ông Phan Quang Hiển - Phó Cục trưởng Cục QLXD&CLCTGT đánh giá, tiến độ xây dựng các khu tái định cư cao tốc Bắc - Nam đang chậm, nhiều khu tái định cư hiện mới trong giai đoạn đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nguy cơ ảnh hưởng đến tiến độ GPMB của các dự án cao tốc Bắc - Nam.
“Việc xây dựng các khu tái định cư, di dời công trình hạ tầng kỹ thuật có ý nghĩa hết sức quan trọng, là đường găng quyết định tiến độ GPMB phần mặt bằng còn lại chưa bàn giao khoảng 16,5% của dự án. Bởi, các địa phương phải xây dựng xong các khu tái định cư mới có thể di dời các hộ dân bị ảnh hưởng ra khỏi phạm vi GPMB của các dự án”, ông Hiển nói và cho biết, nếu các địa phương, các chủ sở hữu, sử dụng các công trình hạ tầng kỹ thuật không tập trung quyết liệt thực hiện sẽ không thể cơ bản hoàn thành công tác GPMB trong quý III/2020.
Về phía Bộ GTVT, ông Hiển cho biết, Bộ GTVT đã cấp đủ vốn cho các địa phương thực hiện công tác đền bù, GPMB cao tốc Bắc - Nam. Đồng thời, Bộ GTVT đã yêu cầu các ban QLDA tích cực phối hợp với các địa phương xây dựng kế hoạch chi tiết để thực hiện hoàn thành khối lượng GPMB còn lại, cơ bản bàn giao toàn bộ mặt bằng phục vụ thi công dự án trong quý III/2020, đặc biệt là công tác xây dựng các khu tái định cư, di dời công trình hạ tầng kỹ thuật.
Đình Quang
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận