Thế giới giao thông

Boeing 737 Max: Từ Indonesia tới Ethiopia, 346 sinh mạng xấu số đã ra đi

11/03/2019, 17:11

Tính an toàn của máy bay Boeing 737 Max 8 bị đặt dấu hỏi sau vụ tai nạn thương tâm tại Ethiopia ngày 10/3 khiến 157 người thiệt mạng.

img
Hai vụ rơi máy bay Boeing 737 Max xảy ra cách nhau 5 tháng, khiến 346 người thiệt mạng

Chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 vừa được hãng hàng không Ethiopian Airlines đưa vào sử dụng chưa đầy 5 tháng đã bị rơi chỉ vài phút sau khi cất cánh từ sân bay Addis Ababa của Ethiopia.

Vụ tai nạn thương tâm khiến toàn bộ 149 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn trên chuyến bay ET302 thiệt mạng.

Chiếc Boeing 737 Max 8 gặp nạn nêu trên đã được giao cho hãng hàng không quốc gia của Ethiopia vào ngày 15/11/2018. Đây là vụ tai nạn nghiêm trọng thứ hai liên quan đến Boeing 737 Max 8 trong 5 tháng qua.

Vào ngày 29/10/2018, chuyến bay JT610 của hãng hàng không Lion Air (Indonesia) đã lao xuống biển Java chỉ 13 phút sau khi cất cánh, khiến tất cả 189 người trên máy bay thiệt mạng.

Trong vụ tai nạn năm 2018, máy bay đang hoạt động là một chiếc Boeing 737 Max 8, được giao cho hãng hàng không chỉ 2 tháng trước đó. Boeing sau đó sẽ thừa nhận rằng có vấn đề với một trong các cảm biến.

Boeing 737 MAX 8 được trang bị hệ thống chống tròng trành (cân bằng) tự động tiên tiến, để ngăn máy bay bị lắc nếu các phi công vô tình nâng mũi máy bay quá cao.

Trong trường hợp vụ tai nạn của Lion Air, cảm biến dẫn đường cho hệ thống này đã gửi dữ liệu sai. Và các cuộc điều tra cho đến nay cho thấy tính năng an toàn mới này có thể đã đẩy mũi máy bay chúc xuống dưới khi nó đang vận hành.

Sau sự cố, Boeing cho biết, cảm biến trục trặc trên Boeing 737 MAX 8 có thể khiến cho phi hành đoàn gặp khó khăn trong việc điều khiển máy bay, điều này dẫn đến ảnh hưởng có thể xảy ra với địa hình.

Đây không chỉ là một vấn đề nghiêm trọng, mà một số phi công và hãng hàng không sau đó phàn nàn rằng họ thậm chí không được cập nhật về những rủi ro liên quan đến tính năng này.

Tuy nhiên, Boeing khăng khăng rằng máy bay của hãng này là an toàn.

Vụ tai nạn ngày 10/3 vừa qua sẽ tiếp tục dấy lên lo ngại về sự an toàn của 737 Max, mẫu nâng cấp của máy bay thân máy hẹp phổ biến, bắt đầu được đưa vào khai thác thương mại từ chưa đầy 2 năm trước.

Sau sự cố thứ 2 này, Boeing đã không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận với lo ngại này, nhưng đưa ra một tuyên bố rằng hãng chia buồn sâu sắc về sự ra đi của hành khách và phi hành đoàn, đồng thời, đội ngũ kỹ thuật của Boeing đã sẵn sàng để cung cấp hỗ trợ kỹ thuật theo yêu cầu và theo chỉ đạo của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ.

Dù gì khi một cuộc điều tra được đưa ra thì thật khó để xác định liệu thảm họa là kết quả của sự cố trong máy bay, lỗi của con người hay yếu tố khác. Để xác định nguyên nhân thực sự của sự cố, các chuyên gia sẽ cần phân tích toàn diện vấn đề trong một thời gian tương đối dài, trong khi các máy bay 737 MAX vẫn được sử dụng và đặt mua tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Tính đến ngày 31/1/2019, Boeing đã có 5.011 đơn đặt hàng mua 737 MAX từ 79 khách hàng. Trong đó, 3 khách hàng đặt mua chiếc máy bay hiện đại 737 MAX với số lượng lớn được xác định là: Southwest Airlines (280 chiếc), Flydubai (251 chiếc) và Lion Air (201 chiếc).

Hệ thống chống tròng trành tiên tiến của Boeing 737 MAX 8

Để giúp độc giả hiểu rõ hơn về các hiện tượng lỗi cảm biến của máy bay Boeing 737 MAX, Báo Giao thông xin điểm lại một số thông tin từng đăng tải trước đây.

img
Hộp đen của chiếc Boeing 737 MAX 8 gặp nạn của hãng hàng không Lion Air

Tròng trành (stall) là hiện tượng nguy hiểm khi lực nâng từ hai cánh của máy bay không đủ lớn để cân bằng lại trọng lượng của nó, khiến cho máy bay mất kiểm soát và rơi xuống.

Tròng trành thường diễn ra khi góc tấn của một chiếc máy bay (AOA) tức góc nghiêng của cánh quá cao, đạt tới độ tới hạn làm giảm lực nâng của cánh tại tốc độ bay đó. Hướng mũi của máy bay lên cao tại vận tốc bay thấp cũng có thể khiến nó bị tròng trành.

Đối với các máy bay đời cũ hơn, hệ thống chống tròng trành thường phát ra âm thanh để cảnh báo phi công; hoặc các phiên bản máy bay đời mới hơn sử dụng một hệ thống phản hồi giác quan để cảnh báo phi công phải kiểm soát lại cần điều khiển máy bay khi họ sắp tiến tới góc tới hạn.

Nhưng hệ thống mới của Boeing 737 MAX sử dụng các dữ liệu từ cảm biến góc tấn và cảm biến vận tốc để chủ động sửa chữa sai lầm của phi công, điều chỉnh lại hệ thống điều khiển của máy bay để nhấn mũi của máy bay xuống nếu cảm biến phát hiện hiện tượng tròng trành sắp xảy ra.

Sau sự cố xảy ra đối với máy bay của hãng hàng không Lion Air, sổ tay vận hành bổ sung mà Boeing gửi ngày 6/11/2018 đã hướng dẫn cách xử lý tình huống này, nhưng trước đó không có hướng dẫn nào của Boeing đề cập tới hệ thống tự động này.

Cụ thể, dữ liệu cảm biến AOA sai có thể đã khiến hệ thống an toàn của chiếc máy bay tự động hạ thấp mũi xuống để tránh tròng trành. Điều này chỉ xảy ra ở chế độ lái bằng tay. Khi ở chế độ lái tự động, dữ liệu cảm biến AOA sẽ không ảnh hưởng tới việc điều khiển máy bay.

Bạn cần đăng nhập để thực hiện chức năng này!

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.