“Bôi trơn” đang hủy hoại bộ máy

Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ, tham nhũng vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm.

 Bất chấp những nỗ lực của Chính phủ, tham nhũng vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm. Về lý thuyết, tham nhũng làm tổn hại đến sự phát triển của đất nước, cụ thể là: Đánh cắp nguồn lực công; giảm động lực đầu tư; xói mòn văn hóa liêm chính; giảm lòng tin của người dân với chính quyền... 

Ấy vậy mà, thực tế lại đang diễn ra luận điểm “bôi trơn” để giúp công việc “chạy” tại những nước đang phát triển như Việt Nam. Theo luận điểm đó, tham nhũng tạo “động lực” cho công chức xử lý các thủ tục hành chính phức tạp...

Cũng vì luận điểm “bôi trơn” nên mới có chuyện khi được hỏi, một lãnh đạo khẳng định: “Cán bộ không bao giờ đòi hối lộ cả, chỉ tại dân đưa...”. Hay nói như một vị có hàm vụ trưởng: “Cho anh em chia sẻ chút lợi ích để việc "chạy" còn hơn quản chặt, việc cứ ì ra. Việc khó nhất của tôi là chia sẻ lợi ích phù hợp”...

Từ thực tiễn trên, kết quả nghiên cứu về mối tương quan giữa tham nhũng và dịch vụ công cho thấy, tham nhũng đang làm tổn hại đến chất lượng dịch vụ công. Đằng sau hành vi “bôi trơn” là hệ quả giảm động lực cải cách và sáng tạo, phá vỡ văn hóa liêm chính... Một lần “bôi trơn” thành công sẽ tạo ra nhu cầu “bôi trơn” nhiều hơn trong tương lai. Có thể tham nhũng giúp "bôi trơn" được "bánh xe" song xét tổng thể nó đã và đang phá hủy cả "cỗ máy".

Theo quy định hiện nay, cả hệ thống chính trị đều có trách nhiệm chống tham nhũng. Tuy nhiên, việc chống tham nhũng ở nhiều nơi, nhiều tổ chức không đi vào thực chất. Trong khi đó, việc quản trị tại các tổ chức lại chưa minh bạch nên việc chống tham nhũng chưa hiệu quả. Thực tế cho thấy, quản trị tốt sẽ giúp giảm tham nhũng trong cung cấp dịch vụ công. Để có một nền quản trị tốt đòi hỏi Việt Nam phải thay đổi tập quán cũ còn rơi rớt của thời kế hoạch hóa tập trung. Ở đâu, cán bộ còn có cơ hội làm và lý giải theo ý mình (thiếu minh bạch), không chỉ rõ trách nhiệm (trách nhiệm giải trình) và chỉ dựa vào quy trình nội bộ (thiếu sự tham gia giám sát của người dân) thì ở đó tham nhũng còn cao.

Viện trưởng Viện Quản lý châu Á - Thái Bình Dương
ĐH Kinh tế Quốc dân

Hà Nội không phát hiện trường hợp tham nhũng nào!