Cận cảnh cầu Đuống xuống cấp nghiêm trọng do quá tải

Ghi nhận của PV Báo Giao thông những ngày cuối tháng 3/2022 tại cầu Đuống (Yên Viên, Hà Nội), lưu lượng phương tiện qua lại rất đông. Cầu có 3 phần riêng rẽ gồm đường sắt ở giữa, hai bên là đường bộ cho hai chiều phương tiện từ trung tâm Hà Nội đi Bắc Ninh và từ Bắc Ninh về trung tâm. Tàu hỏa thỉnh thoảng mới có chuyến chạy qua, nhưng các phương tiện đường bộ qua lại trên cầu và phương tiện đường thủy qua lại dưới cầu nườm nượp.

Cầu Đuống trước kia được xây dựng và đưa vào khai thác năm 1902, với công năng kết hợp giao thông đường bộ (QL1 cũ) và đường sắt (tuyến Hà Nội - Đồng Đăng). Trong chiến tranh chống Mỹ cầu bị bom đánh sập, đến năm 1981 cầu mới được xây dựng lại và đưa vào sử dụng (cầu hiện tại). Năm 2010, cầu được sửa chữa lớn nhân dịp đón 1.000 năm Thăng Long với các hạng mục thay tấm đan phía hạ lưu, thảm lại mặt cầu đường bộ, hàn gia cố một số liên kết, sơn lại cầu..., vì vậy nhìn phần đường sắt trông không quá cũ.

Tuy nhiên, thực tế nhiều vật tư trên cầu đã xuống cấp. Tà vẹt gỗ đường sắt nhiều thanh bị mục, nứt; Các thanh cũ, mới xen kẽ kiểu "xôi đỗ", không được đầu tư đồng bộ.

Theo đại diện Công ty CP Đường sắt Hà Hải, đơn vị quản lý, bảo trì cầu, nguyên nhân do vốn duy tu hàng năm ít, không đáp ứng được yêu cầu. Như năm 2021 kinh phí được bố trí bảo dưỡng 2,2 tỷ nhưng chỉ đáp ứng khoảng 50% phương án tính đủ theo định mức kinh tế - kĩ thuật. Ảnh: Lưu lượng xe cộ đi lại trên cầu Đuống đông đúc

Trong khi đó, lưu lượng các phương tiện đường bộ qua cầu nhiều. Xe quá khổ quá tải thường xuyên qua lại mặc dù tải trọng cho phép qua cầu chỉ được 13 tấn, dẫn đến mặt cầu đường bộ, khe co giãn thường xuyên bị phá hoại, cầu thường xuyên rung lắc.

Hiện tại, cầu đã xuống cấp nhiều, dòng chảy xoáy dẫn đến bị xói vào hệ thống cọc và trụ. Nhất là phần đường bộ, khe co giãn bị rỉ hỏng, tấm đan nhiều vị trí bị vỡ, mặt cầu đường bộ thường xuyên bị bong tróc tạo thành ổ gà. Ảnh: Trụ giữa của cầu bị xói

Trong điều kiện vốn duy tu hạn hẹp, Công ty CP Đường sắt Hà Hải cho biết, đơn vị thực hiện sửa chữa bảo dưỡng 1 lần/năm, bảo quản 3 lần/năm. Ngoài ra công ty còn khẩn cấp sửa chữa nhỏ để đảm bảo an toàn như hàn lan can, hàn khe co giãn, trám vá đường bộ... Tuy nhiên, vốn chủ yếu dành cho bảo trì đường sắt, vốn được duyệt cho đường bộ không đáng kể nên phải cân đối và chỉ có thể hỏng đâu sửa đó. Ảnh: Xe tải nặng qua cầu nhiều, "cày" mặt đường bộ trên cầu

Dự kiến, cầu Đuống hiện tại sẽ chỉ khai thác đến năm 2025. Bộ GTVT đang triển khai Dự án nâng cấp tuyến vận tải thủy sông Đuống (cầu đường sắt Đuống) với tổng vốn dự kiến gần 1.900 tỉ, từ nguồn vốn ngân sách nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, giai đoạn 2021-2025. Dự án được triển khai do cầu Đuống hiện tại có tĩnh không hạn chế, chỉ 2,8m; Bề rộng khoang thông thuyền nhịp giữa 26m, nguy cơ cao xảy ra va chạm giữa tàu và trụ cầu, tiềm ẩn mất an toàn giao thông đường thủy, đường bộ, đường sắt. Ảnh: Mặt đường bộ bị "ổ gà" vì khe co giãn bị hở, phải "vá víu"

Dự án xây dựng mới riêng rẽ 2 cầu đường bộ, đường sắt thay vì kết hợp hai loại hình đi chung một cầu như hiện nay. Sau khi hoàn thành xây dựng cầu mới, sẽ dỡ bỏ cầu hiện tại. Mục tiêu của dự án nhằm từng bước tăng cường năng lực vận tải đường thủy trên hành lang đường thủy số 1, cải thiện điều kiện giao thông kết nối qua sông Đuống trên tuyến giao thông huyết mạch phía Bắc thành phố; Đồng thời, tách cầu đường bộ ra khỏi cầu đường sắt để đảm bảo an toàn và tránh ùn tắc. Ảnh: Lan can đường bộ bị các phương tiện đâm vỡ, xuống cấp, han rỉ

Trong khi chờ triển khai xây lắp và hoàn thành dự án, cầu Đuống hiện tại vẫn khai thác bình thường. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn giao thông qua khu vực cầu, Công ty CP Đường sắt Hà Hải kiến nghị đẩy nhanh xây dựng cầu mới; Trong khi chờ đợi, thành phố Hà Nội cần cấm triệt để các loại xe quá khổ quá tải qua cầu này. Ảnh: Đơn vị duy tu phải thay cột lan can đường bộ mới bằng sắt, thay vì cột bê tông như thiết kế ban đầu do ô tô hay đâm va, bị vỡ

Bộ GTVT mới đây đã lựa chọn là phương án kiến trúc đầu tư xây dựng. Cầu Đuống đường sắt có chiều dài dự kiến khoảng 330m, kết cầu phần trên dự kiến sử dụng nhịp bằng thép, kết cấu phần dưới bằng bê tông cốt thép. Cầu Đuống đường bộ, chiều dài cầu dự kiến khoảng 472m và chiều rộng cầu 16m. Cả 2 cầu trên đạt tiêu chuẩn thiết kế với tốc độ 80km/h. Ảnh: Cầu Đuống hiện tại nhìn từ trên cao