Ra đi khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp
Từ một cậu bé mồ côi cha, đi vớt củi sông bán kiếm tiền, Bạch Thái Bưởi đã trở thành “vua tàu thủy Bắc Kỳ”, là 1 trong 4 người giàu nhất Bắc Kỳ khi đó.
Sinh thời, ông dự định tạo dựng nhiều công trình như xây nhà máy xay gạo ở Nam Định với thiết bị mua từ Đức; xây nhà máy nước, nhà máy điện ở TP. Nam Định; xây đường sắt Nam Định - Hải Phòng; mua tàu viễn dương để chở than bán cho người ngoại quốc với lá cờ của người Việt tung bay phấp phới tại các cảng quốc tế...
Nhưng rồi, một cơn đau tim đột ngột ngày 22/7/1932 đã khiến Bạch Thái Bưởi vĩnh viễn không thực hiện được giấc mộng của mình: “Tôi muốn làm cho Hà Nội đẹp như Paris”.
Sau khi ông mất, gia đình đã làm mặt nạ bằng thạch cao để lưu giữ gương mặt người doanh nhân tài hoa này. Thời đó, chỉ có giới nhà giàu mới có thể làm mặt nạ thạch cao. Tấm mặt nạ thạch cao này đang được bà Quế Hương, chắt nội của doanh nhân Bạch Thái Bưởi lưu giữ.
Bà Quế Hương kể: “Theo những người già quen biết gia đình ở Hải Phòng, đám tang cụ tôi lớn nhất thời bấy giờ ở Hải Phòng. Người đưa đám kéo dài hàng km. Trong đó có những người lao động nghèo từng được ông giúp đỡ ở các tỉnh, biết tin ông mất cũng kéo về”.
Dù mất ở Hải Phòng nhưng Bạch Thái Bưởi được mai táng ở phường Phương Đông, TP. Uông Bí, Quảng Ninh. Bởi trước đó, sự nghiệp của Bạch Thái Bưởi gắn chặt với vùng mỏ Uông Bí, mà cụ thể là khu vực hồ Yên Trung, phường Phương Đông.
Mộ của Bạch Thái Bưởi nằm trên một quả đồi của gia đình. Để đưa quan tài từ dưới lên trên đỉnh đồi, người nhà đã phải làm đường ray và dùng tời để chuyển quan tài lên. Một lực lượng người lớn phải huy động để vận chuyển.
Người ta kể rằng, tấm bia mộ của cụ Bưởi phải tôi hơn 2 tấn vôi. Điều đó cho thấy khu mộ được xây rất cẩn thận, hoành tráng. Tuy nhiên sau này tấm bia mộ này cũng không còn… Năm 2013, gia đình bà Quế Hương đã di chuyển mộ doanh nhân Bạch Thái Bưởi về quê là khu Văn Quán, Hà Đông.
Mộ của ông được thiết kế hình con tàu, như cuộc đời của Bạch Thái Bưởi, một con người luôn luôn có khát vọng vươn ra biển lớn…
Bản di chúc 30 trang và gia tài đồ sộ của Vua tàu thủy Bắc Kỳ
Những người Hải Phòng ngày nay đều thừa nhận đất ở khu vực ngã ba phố Quang Trung, Đinh Tiên Hoàng giáp với Nhà hát thành phố là “đất vàng” với giá hàng trăm triệu đồng/m2. Tuy vậy, ít ai biết suốt chiều dài hàng trăm mét ngay ngã tư nay thuộc 2 tuyến phố này một thời từng là gia sản của doanh nhân Bạch Thái Bưởi.
Nhưng đó chỉ là một phần trong gia sản đồ sộ của “ông vua tàu thủy Bắc Kỳ” Bạch Thái Bưởi. Bà Bạch Quế Hương, chắt nội của ông khẳng định, hiện nay bà đang giữ bản di chúc của Bạch Thái Bưởi. Bà cho biết thêm bản di chúc dài 30 trang, bằng tiếng Pháp, được lập trước ngày Bạch Thái Bưởi mất khoảng 3 tháng.
“Cụ tôi mất đột ngột khi còn đang ở đỉnh cao sự nghiệp và nhiều dự định dang dở, tuy nhiên dường như ông đã linh cảm được trước điều này”, bà Quế Hương cho biết.
Cũng theo bà Hương, bản di chúc cho thấy tài sản của Bạch Thái Bưởi vô cùng lớn. “Cụ để lại cho con cháu tất cả bằng ngân phiếu và bất động sản, không có vàng. Có người nhận được hàng chục nghìn đôla...”.
Bạch Thái Bưởi để lại nhiều bất động sản ở khắp nơi như Hà Nội, Hải Phòng, Uông Bí - Quảng Ninh, Nam Định, Thanh Hóa, Vinh (Nghệ An).
Không chỉ bất động sản, ông còn sở hữu nhiều tàu, hầm mỏ. Đặc biệt, đóng góp quan trọng thứ hai sau kinh doanh hàng hải của Bạch Thái Bưởi là kinh doanh văn hoá (in ấn, xuất bản). Ông đã đầu tư xây dựng công ty in và xuất bản cũng như cho ra đời 1 tờ báo hàng ngày.
Trong bản di chúc, việc tiếp nối sự nghiệp kinh doanh, Bạch Thái Bưởi tin tưởng giao trọn cho con trai Bạch Thái Tòng. Ông Bạch Thái Tòng chính là người tiếp quản, sở hữu khu biệt thự ở ngã ba Quang Trung – Đinh Tiên Hoàng ở Hải Phòng. Tiếp đó, con trai ông Bạch Thái Tòng là Bạch Thái Hải tiếp quản ở trong căn biệt thự này. Tới năm 1958, ông Bạch Thái Hải đi bộ đội (ông Hải công tác tại Báo Quân đội nhân dân cho tới khi về hưu).
Bà Bạch Quế Hương (con gái ông Bạch Thái Hải) cho biết: Khi đi bộ đội, bố tôi có gửi Nhà nước quản lý nhà, ông Hải có giấy viết tay gửi nhờ giữ nhà, trong giấy có xác nhận được đóng dấu của Sở Tài chính Hải Phòng chứng nhận nội dung: “Phòng nhà cửa (Sở Tài chính) đã nhận quản lý tòa nhà kể từ ngày 1/10/1958”.
Sau đó, đơn vị này đã ký hợp đồng cho các hộ dân thuê ở và một tổ chức thuê kinh doanh. Từ đó tới nay, tài sản của doanh nhân Bạch Thái Hải được chuyển nhượng qua nhiều đời và tới nay, con cháu của vị doanh nhân yêu nước này không còn hy vọng lấy lại mảnh đất vàng ấy nữa.
Tuy vậy, nhiều năm qua, bà Bạch Quế Hương viết nhiều lá đơn gửi tới các cấp chính quyền từ Trung ương tới thành phố Hải Phòng kiến nghị hỗ trợ cho gia đình bà một mảnh đất làm nơi thờ cúng doanh nhân Bạch Thái Bưởi.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận