Chuyển quyền sở hữu nhà không thể là kiểu "tiền trao cháo múc"

ĐB Trần Du Lịch phát biểu tại hội trường sáng nay (24/10)

Theo như dự thảo, tại Điều 13 quy định: Thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở được quy định như sau: Trường hợp mua bán nhà ở mà không thuộc diện quy định tại khoản 3 Điều này và trường hợp thuê mua nhà ở thì thời điểm chuyển quyền sở hữu nhà ở là kể từ thời điểm bên mua, bên thuê mua đã thanh toán đủ tiền mua, thuê mua nhà ở...

"Quy định như thế này là chúng ta hiểu tiền đã trao, nhà sẽ được nhận, người ta hay gọi là “tiền chao cháo múc”. Tôi xin thưa Quốc hội, BĐS không phải là “cháo”, nó là tài sản cực kỳ đặc biệt. Việc chiếm hữu BĐS không được ghi nhận là sở hữu. Quyền sở hữu chỉ được Nhà nước xác lập về pháp lý khi anh đăng ký với Nhà nước và nộp phí mang tính bắt buộc, ta gọi là phí trước bạ", ĐB Tp. Hồ Chí Minh nói.

Sau đó ĐB Trần Du Lịch giải thích, thời điểm kê khai trước bạ, nộp thuế trước bạ là thời điểm pháp luật thừa nhận anh có quyền định đoạt nó và xác nhận BĐS không có tranh chấp.

"Ai phá bỏ nguyên tắc này thì gây rối loạn hệ thống pháp luật. Chúng ta quá đơn giản, tôi xin nhắc lại, BĐS không phải là “cháo”. Nếu giữ điều khoản này thì rõ ràng là chúng ta xúi người dân không cần phải trước bạ gì hết. Cái xe còn phải đăng ký trước bạ huống chi là cái nhà. Nguyên tắc này tồn tại bao nhiêu đời và chúng ta vẫn áp dụng vậy, tại sao phải thay đổi", ông Lịch nêu ý kiến một cách gay gắt.

Liên quan đến quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư, nhiều ý kiến đề nghị quy định ngay trong Luật thời hạn sử dụng cụ thể của loại nhà ở này; đồng thời, có cơ chế giải quyết sau khi phá dỡ nhà chung cư khi hết thời hạn sử dụng để bảo đảm quyền lợi của các chủ sở hữu.

Tuy nhiên, theo báo cáo tiếp thu, giải trình, hiện đã có quy định về niên hạn sử dụng của từng loại nhà chung cư, ví dụ như nhà chung cư cấp 3 có niên hạn sử dụng từ 20 - 30 năm, nhà chung cư cấp 2 có niên hạn sử dụng từ 50 - 100 năm…

Theo ĐB Nguyễn Thanh Bình (tỉnh Vĩnh Long), không phải mọi trường hợp nhà chung cư khi hết niên hạn sử dụng là không được tiếp tục sử dụng, mà sau niên hạn này thì cơ quan chức năng sẽ tổ chức kiểm định lại chất lượng nhà chung cư đó để quyết định thời hạn được sử dụng tiếp. Tùy thuộc vào chất lượng của từng loại nhà chung cư mà việc quyết định thời hạn được sử dụng tiếp sẽ dài, ngắn khác nhau.

"Có những công trình mà người Pháp xây dựng qua rất nhiều năm, người dân vẫn đang sử dụng đấy thôi. Vấn đề là, với những chung cư đã quá "tuổi thọ" nếu tiếp tục sử dụng, khi có sự cố thì ai phải chịu trách nhiệm. Cơ quan kiểm định chất lượng hay chủ sở hữu", ĐB Bình nói.

Còn ĐB Lê Thị Công (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, nên có những quy định mang tính nguyên tắc về thời hạn sử dụng nhà chung cư. "Tôi đề nghị điều chỉnh khoản 1 Điều 99 như sau: Thời hạn sử dụng nhà chung cư được xác định căn cứ vào cấp công trình xây dựng và kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà chung cư theo quy định tại khoản 2 Điều này. Khi nhà chung cư hết niên hạn sử dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng thì cơ quan quản lý nhà Nhà nước có trách nhiệm di dời, xây dựng lại nhà chung cư mới, hoặc giao cho cơ quan có thẩm quyền phá dỡ hoặc xây dựng các công trình khác được quy định tại khoản 3 Điều này", ĐB tỉnh (Bà Rịa - Vũng Tàu) nêu ý kiến.

Trong khi đó, về diện tích chung, riêng trong nhà chung cư, nhiều đại biểu đã có ý kiến cho rằng, cần thống nhất quy định diện thích sử dụng chung. Trong đó, diện tích dùng làm nơi để xe, cả ô tô và xe máy đều là diện tích sử dụng chung, thay vì chỗ để ô tô thuộc sở hữu của chủ đầu tư, chỗ để xe máy thuộc sở hữu chung.

Tuy nhiên, theo báo cáo giải trình, tiếp thu của Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Luật hiện hành đã quy định rõ nơi để xe là thuộc sở hữu chung. Nhưng Nghị định 71, hướng dẫn thi hành luật lại chia diện tích này thành 2 loại diện tích để ô tô và xe máy. Quy định này đã dẫn đến nhiều trường hợp tranh chấp về nơi để xe ô tô trong nhà chung cư vì không rõ là thuộc sở hữu chung hay sở hữu riêng.

Vì vậy, Dự luật lần này được quy định đối với chỗ để xe ô tô thì người ở chung cư được quyền quyết định mua hoặc thuê. Nếu không mua hoặc không thuê thì chỗ để xe ô tô thuộc quyền quản lý của chủ đầu tư và không được tính vào giá bán, giá thuê mua chi phí đầu tư xây dựng chỗ để xe này. Việc bố trí chỗ để xe phải bảo đảm nguyên tắc ưu tiên cho các chủ sở hữu nhà chung cư trước.

Bình Minh