Cộng đồng trách nhiệm

Cách đây khoảng ba, bốn năm, tình hình vốn liếng cho xây dựng hạ tầng giao thông nói riêng và đầu tư phát triển nói chung khó khăn chưa từng có. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu, kinh tế trong nước suy giảm, khiến nguồn vốn ngân sách ngày càng hạn hẹp.

Hàng loạt dự án, công trình phải dừng, giãn, hoãn tiến độ, nằm phơi sương phơi nắng chờ ngày khởi động lại. Cũng trong những năm gần đây, với việc Việt Nam trở thành nước có mức thu nhập trung bình nên nguồn vốn ODA từ các nhà tài trợ nước ngoài chững lại và có xu hướng giảm dần trong tương lai.

Những người lạc quan nhất cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về sự thiếu hụt nghiêm trọng nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông. Lấy đâu nguồn vốn để bù đắp cho hàng chục công trình đang nằm đắp chiếu, cùng với đó là hàng loạt tuyến đường, cây cầu chờ được đầu tư trên khắp mọi miền đất nước để cải thiện cơ sở hạ tầng, tạo đà cho đất nước phát triển kinh tế - xã hội.

Trong hoàn cảnh đó, việc Bộ GTVT “trải thảm xanh” mời gọi các nhà đầu tư bỏ vốn đầu tư theo hình thức PPP, mà cụ thể là hàng chục dự án, công trình BOT được coi là sự đột phá lớn. Con số khoảng 170 nghìn tỷ đồng được huy động từ xã hội hóa, thực sự “giải cơn khát” vốn, đồng thời giúp hàng loạt công trình giao thông đẩy nhanh được tiến trình thi công và hoàn thành, đưa vào khai thác sớm, cải thiện chất lượng hạ tầng, thúc đẩy giao lưu kinh tế.

Ngay từ thời điểm đó, câu chuyện về bài toán hoàn vốn đã được đặt lên bàn cân và phân tích rạch ròi. Để mời gọi được các nhà đầu tư bỏ tiền vào giao thông - vốn trước đó được coi là nhiều rủi ro và ế ẩm, chắc chắn không thể thiếu sự chung tay cùng cộng đồng trách nhiệm, cùng sự chia sẻ của nhà nước và người dân cả nước. Việc nhà đầu tư lập trạm thu phí để hoàn vốn đầu tư là điều chắc chắn phải làm.

Chia sẻ về điều này, trả lời báo chí, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông thẳng thắn, Bộ GTVT rất mong người dân, người sử dụng hạ tầng giao thông chia sẻ trong quá trình phát triển chung của đất nước vì chờ ngân sách, không có đường tốt sớm được. Bộ GTVT luôn lắng nghe và đề xuất những cơ chế thích hợp để hài hòa lợi ích của nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đường, không bắt người dân chịu tất cả.

Trong quá trình xây dựng, các dự án đều căn cứ quy định chung. Trường hợp đường bộ đặt trạm thu phí không thuộc quy hoạch hoặc khoảng cách giữa các trạm không đảm bảo tối thiểu 70km trên cùng một tuyến đường, trước khi xây dựng trạm, Bộ GTVT thống nhất ý kiến với UBND tỉnh và Bộ Tài chính quyết định (đối với quốc lộ), UBND cấp tỉnh báo cáo HĐND tỉnh quyết định (đối với đường địa phương).

Ở đây, cũng phải khẳng định, không hề có chuyện phí chồng phí, bởi khi thực hiện Quỹ Bảo trì đường bộ đã bỏ các trạm thu phí nộp ngân sách Nhà nước. Tiền thu quỹ dùng để duy tu bảo trì cho các tuyến đường vốn ngân sách Nhà nước. Còn phí qua trạm BOT để thu hồi vốn cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư BOT bỏ tiền duy tu tuyến đường của họ làm, không được sử dụng tiền từ Quỹ Bảo trì.

Cảng Đà Nẵng từ chối vốn ODA vì sợ bị lỗ nặng