Công du Mỹ, Thủ tướng Nhật bị yêu cầu xin lỗi

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đang trong chuyến công du Mỹ và sẽ cuộc hội đàm với tổng thống Barack Obama vào ngày mai

Trong chuyến công du Mỹ từ (26/4-03/5), Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ có bài phát biểu quan trọng tại cuộc họp của Quốc hội Mỹ. 

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1961, một người đứng đầu Nhật Bản phát biểu trước Quốc hội Mỹ. Trước đó, năm 1961, cựu Thủ tướng Hayato Ikeda cũng đã phát biểu trước Hạ viện Mỹ.

Nhận định về chuyến đi lần này của ông Abe, ông Zach Cooper - chuyên gia phân tích những vấn đề châu Á của Viện nghiên cứu các vấn đề chiến lược và quốc tế cho rằng: “Mỹ muốn một đồng minh mạnh. Điều này chắc chắn có ích cho chính quyền của ông Obam. Có một số chỉ trích rằng Mỹ đã không quan tâm đến việc tái cân bằng châu Á. Nên, đây là cách thể hiện rằng Mỹ  vẫn đang hướng về châu Á”. Tuy nhiên, Cooper cũng nói thêm: Vẫn có những thách thức đó là Mỹ đang rơi vào thế khó vì mối quan hệ khác với Hàn Quốc và Trung Quốc. Nhật Bản nhiều lần bày tỏ lo ngại việc Trung Quốc mở rộng hoạt động quân sự cùng những tranh chấp lãnh thổ liên quan đến quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư. Và Nhật Bản có tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Takeshima - hiện đang do Hàn Quốc kiểm soát và gọi là Dokdo.

Trong khuông khổ chuyến công du, hôm qua, trong cuộc họp báo chung sau hội đàm, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter hội với Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani khẳng định lại cam kết hiệp ước an ninh theo đó Mỹ có trách nhiệm cùng Nhật Bản bảo đảm an ninh toàn bộ các vùng lãnh thổ hiện nằm dưới quyền quản lý của Tokyo, trong đó bao gồm cả nhóm đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) ở vùng biển Hoa Đông. Ông Kerry cũng tuyên bố bác bỏ việc tự do hàng hải và tự do hàng không là những đặc quyền mà các nước lớn ban phát cho các nước nhỏ hơn.

Định hướng hợp tác quốc phòng mới giữa Washington với Tokyo cho phép Nhật Bản tham gia vào việc thiết lập các hệ thống phòng thủ chống tên lửa đạn đạo, chống chiến tranh mạng, chiến tranh vũ trụ và bảo đảm an ninh hàng hải. Hai nước cũng sẽ gia tăng phối hợp trong bảo đảm an ninh của cả khu vực Biển Đông.

Chuyến công du của ông Abe cũng không suôn sẻ cho lắm, khi trước đó, một nhóm 25 nghị sĩ Mỹ (cả đảng Cộng hoà và Dân chủ) cùng ký tên trong một bức thư yêu cầu phải đưa ra lời xin lỗi chính thức về lịch sử như vấn đề phụ nữ bị ép làm nô lệ tình dục cho lính Nhật trong Thế chiến II. Trong số các nghị sỹ ký tên có cả Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện Edward Royce.

Nga - Mỹ lại đấu khẩu vì Ukraine