Đái tháo đường bị hạ đường huyết, xử trí thế nào?

Hỏi:

Mẹ tôi bị đái tháo đường nhiều năm nay. Tôi nghe nói với bệnh nhân đái tháo đường nếu hạ đường huyết rất nguy hiểm. Vậy, trong trường hợp này, dấu hiệu nhận biết là gì và cần xử lý ra sao, thưa bác sĩ?

Hạ Nguyễn (Bắc Giang)

Ảnh minh họa.

TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, BV Bạch Mai trả lời:

Hầu như ngày nào khoa chúng tôi cũng có bệnh nhân vào viện vì bị hạ đường huyết nặng, thậm chí đã có rối loạn ý thức, không ít bệnh nhân ở cách xa BV Bạch Mai đến 200km. Tuy nhiên, trong những trường hợp này có một số điều người nhà bệnh nhân đái tháo đường cần lưu ý để tránh những hệ lụy đáng tiếc.

Nếu bệnh nhân đái tháo đường thấy đói, cồn cào, run chân tay... nên đo ngay đường huyết mao mạch, nếu <4,0mmol/L thì chắc chắn đã bị hạ đường huyết. Các bệnh nhân cần uống nước đường, sữa có đường, nước ngọt hoặc ăn ngay đồ ăn có tinh bột. Khi hết cơn đói thì gọi điện trao đổi với bác sĩ hoặc thu xếp đi khám lại sớm.

Nếu bệnh nhân bị hạ đường huyết nặng với các biểu hiện rối loạn ý thức, lơ mơ, hôn mê... thì người nhà cần đưa ngay vào cơ sở y tế gần nhất, có thể là bệnh viện huyện hay trạm y tế. Người nhà cần thông tin với nhân viên y tế ở đó là bệnh nhân đang điều trị đái tháo đường và có thể đang bị hôn mê hạ đường huyết nặng. Nếu được truyền Glucose ưu trương (10-30%) thì đại đa số bệnh nhân sẽ tỉnh lại sớm, khi đó hãy đưa lên Bệnh viện Bạch Mai.

Nếu bệnh nhân bị hôn mê do hạ đường huyết kéo dài (có thể trên 6-8 giờ) mà không được cấp cứu bằng truyền glucose thì có nguy cơ cao bị co giật hoặc chết não. Nguyên nhân não là cơ quan chỉ sử dụng nguồn năng lượng glucose nên khi glucose máu quá thấp thì não sẽ bị chết trước các cơ quan khác. Vì vậy, với bệnh nhân bị hạ đường huyết nặng thì thời gian còn quý hơn cả vàng.

Khi đưa bệnh nhân đái tháo đường đi cấp cứu, người nhà phải mang theo các thuốc hoặc đơn thuốc đang dùng vì đó là cơ sở để bác sĩ biết nguyên nhân gây hạ đường huyết là loại thuốc gì, dự kiến hạ đường huyết sẽ kéo dài bao lâu và thông tin cả các bệnh đi kèm nhất là suy thận... để có hướng cấp cứu phù hợp và sẽ điều chỉnh lại các phác đồ điều trị khi ra viện để tránh tái phát hạ đường huyết.