ĐH Harvard: Muốn trẻ thông minh hơn, cha mẹ không nên bỏ lỡ 3 thời điểm

Ảnh: setakousen

Chỉ số thông minh IQ ngoài di truyền còn phụ thuộc vào nhiều khía cạnh, đó là khả năng lĩnh hội, nhận thức, tư duy logic, tư duy, trí nhớ…Những yếu tố này có thể được nâng cao thông qua việc rèn luyện có được.

Giáo sư Richard Lazarus tại Đại học Harvard đã quan sát, nghiên cứu sự phát triển của não bộ trẻ em và nhận thấy rằng: Não bộ của trẻ sẽ trải qua 3 thời kỳ đỉnh cao trong cuộc đời. Nếu cha mẹ có thể đưa ra những hướng dẫn chính xác theo quy luật phát triển của não bộ, trẻ có thể trở nên thông minh hơn.

3 thời kỳ phát triển đỉnh cao của trẻ

- Thời kỳ đầu tiên: 0-3 tuổi

Các chuyên gia thần kinh chỉ ra rằng, giai đoạn 0-3 tuổi là “thời kỳ vàng” phát triển trí não. Khi trẻ mới sinh ra, não bộ của trẻ chỉ nặng 390 gam. Khi trẻ lớn lên, mạng lưới thần kinh của não bộ phát triển nhanh chóng và dần hoàn thiện. Khi trẻ 3 tuổi, não có tỷ lệ hoàn thiện phát triển trí não về cơ bản đạt 85%.

Dữ liệu do Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Trẻ em của Đại học Harvard công bố cho thấy, từ 0-2 tuổi, não của một đứa trẻ bình thường có thể thiết lập 700 kết nối nơ ron mỗi giây. Biểu đồ tốc độ phát triển não cho thấy ngôn ngữ, thính giác, thị giác và nhận thức, vượt qua hoặc đạt đỉnh cao nhất trong năm đầu tiên sau khi sinh.

- Thời kỳ thứ hai: 5-7 tuổi

Não bộ trước 3 tuổi là giai đoạn phát triển nhanh chóng, các tế bào thần kinh phát triển tùy ý. Sau 3 tuổi, khi trẻ bắt đầu tiếp xúc với môi trường và chịu nhiều tác động bên ngoài hơn, não bộ bước vào giai đoạn hoạt động nhiều hơn. Các khớp thần kinh được sử dụng thường xuyên sẽ tăng lên theo cấp số nhân. Các khớp thần kinh không được sử dụng sẽ dần bị thoái hóa hoặc suy yếu.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những em bé nhận được nhiều kích thích về nghe nhìn, xúc giác, thể thao và các yếu tố môi trường khác có trọng lượng não nhiều hơn 20% so với những em bé thiếu các kích thích từ môi trường.

Nói cách khác, ở giai đoạn này, kinh nghiệm của bé càng phong phú, các khớp thần kinh của não bộ càng phát triển, cấu trúc càng hoàn thiện và tinh tế thì bé càng thông minh hơn.

- Thời kỳ thứ ba: 8-11 tuổi

Đây là giai đoạn phát triển nhận thức của trẻ do nhà tâm lý học Jean Piaget đề xuất: giai đoạn “hoạt động cụ thể”.

Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu được giáo dục chính quy ở trường, sự phát triển nhận thức đáng kể xảy ra. Cấu trúc nhận thức của trẻ đã được tổ chức lại và cải thiện, tư duy của trẻ có một mức độ linh hoạt nhất định. Trẻ có thể dựa vào những điều cụ thể hoặc những hình ảnh xuất hiện từ những thứ cụ thể để tư duy logic và tính toán.

Piaget tin rằng, trẻ em ở giai đoạn này nên được đào tạo thực tế hoặc kỹ thuật nhiều hơn. Giúp trẻ nâng cao khả năng suy luận logic, tư duy thuận, nghịch và tư duy phản biện.

Những cách tốt nhất để kích hoạt não bộ cho trẻ

Nhà khoa học não bộ, giáo sư Hồng Lan (Trung Quốc) đã chỉ ra: “Tập thể dục, trò chơi và đọc sách là 3 cách tốt nhất để phát triển trí não của trẻ”.

1. Trò chơi

Qua thí nghiệm, giáo sư Hồng Lan nhận thấy: Khi trẻ chơi đùa sẽ sản sinh ra một chất đặc biệt, có thể giúp dây thần kinh phân nhánh phát triển nhanh chóng.

Nhà thần kinh học nổi tiếng John Reddy cũng nói: “Chơi trò chơi có thể thay đổi não bộ”. Huấn luyện tích hợp các giác quan không chỉ có thể rèn luyện thể chất của trẻ mà còn thúc đẩy sự phát triển của não bộ. Trẻ cần tuân thủ luật chơi trong trò chơi, hợp tác với người khác, đối mặt chính xác thắng thua, tất cả đều là thử thách trí tuệ cảm xúc của trẻ.

Trước 3 tuổi, cha mẹ nên cùng con chơi nhiều trò chơi hơn. Sau khi trẻ lên 3 tuổi, cha mẹ nên khuyến khích chúng chơi nhiều hơn với bạn bè của mình.

Đồng thời, cha mẹ cần chú ý không chỉ tập trung vào các trò chơi thể chất mà nên tăng cường các trò chơi trí tuệ như cờ vua, suy luận… nhằm nâng cao khả năng logic, khả năng tư duy và các chỉ số IQ đa dạng của trẻ.

2. Vận động thể thao

Đại học Exeter ở Vương quốc Anh đã chỉ rằng, thể thao có thể cải thiện khả năng não bộ và thành tích học tập. Khi một người tập thể dục, nó sẽ kích thích tiết ra các chất dẫn truyền thần kinh như dopamine, serotonin và norepinephrine, chính những chất này là chìa khóa để thúc đẩy các kết nối thần kinh.

Tập thể dục không chỉ kích thích sự phát triển của não mà còn cho phép mọi người duy trì mức độ kỷ luật cao và có những cảm xúc tích cực.

Vì trẻ em có mức độ phát triển thể chất, sự linh hoạt và khả năng phối hợp khác nhau nên tuỳ vào từng độ tuổi sẽ có những bài tập khác nhau, không nên tập thể dục một cách mù quáng.

Bé từ 2 đến 3 tuổi thích hợp với các bài tập chạy nhảy cơ bản, nhảy cao, nhảy xa, giai đoạn này chủ yếu tập các bài phối hợp cơ bản của cơ thể. Bé trên 3 tuổi có thể tập các môn thể thao như đi xe đạp, lên xuống cầu thang, leo núi, đi xe đạp, đá bóng.

Sau khi trẻ đi học, bơi lội, đá bóng, chơi bóng rổ, nhảy dây, các môn thể thao này phải được duy trì kịp thời, thông qua các bài tập khác nhau để kích thích phát triển trí não và tăng cường thể chất.

3. Đọc sách

Stanislas Dion, một chuyên gia người Pháp về khoa học não bộ đã chỉ ra rằng: “Đọc sách làm thay đổi cấu trúc của não bộ”.

Đối với những người thường xuyên đọc sách, mặt sau của corpus calloum (thể chai) kết nối hai bán cầu trái và phải sẽ trở nên dày hơn. Sự dày lên của callosum sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi thông tin giữa hai bán cầu não, sự trao đổi thông tin tăng lên sẽ làm tăng độ sâu của trí nhớ.

Vì đọc sách là một hoạt động trí óc đòi hỏi sự hợp tác của thị giác, ngôn ngữ, sự chú ý, trí nhớ, não bộ cảm giác và các vùng não khác. Nó có thể huy động công việc của não theo mọi hướng, cho phép não duy trì sự linh hoạt và đàn hồi.

Bắt đầu từ khi trẻ 0 tuổi, cha mẹ nên chú ý đến việc cùng con cái đọc sách, đồng thời kích thích trí não của trẻ bằng ngôn ngữ và nội dung câu chuyện phong phú. Khi trẻ lớn lên, cha mẹ nên khuyến khích con đọc nhiều, tiếp thu kiến ​​thức ở các lĩnh vực khác nhau.