Hé lộ nguyên nhân khiến nước tại hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi chuyển màu

Nước chuyển màu đỏ là do hàm lượng sắt cao

Chiều 8/8, UBND tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Cục Quản lý xây dựng công trình, Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 (Bộ NN&PTNT) tổ chức cuộc họp nghe báo cáo nguyên nhân bước đầu khiến nước tại công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang (thuộc huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) chuyển màu bất thường và bốc mùi hôi thối.

Ông Hoàng Xuân Thịnh - Giám đốc Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 4 (chủ đầu tư công trình hồ đầu mối chứa nước Ngàn Trươi) cho biết, các kết quả phân tích đều cho thấy hàm lượng sắt (Fe) trong nước vượt ngưỡng quy chuẩn cho phép.

Theo ông Thịnh, đơn vị phát hiện tại khu vực khe Trươi có Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang đã dừng hoạt động nhiều năm. Nhà máy này hiện còn có khoảng 80.000 tấn quặng sắt thô đã nghiền thành cám được chất thành từng đống để ngoài trời, không che đậy.

"Khi có mưa, lượng sắt từ Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang tự ô xy hóa chảy theo khe Trươi đổ về lòng dẫn Vũ Quang. Hàm lượng sắt cao trong nước ở dạng Fe II sẽ bị ô xi hóa trở thành Fe III. Tiếp đó, Fe III sẽ trải qua quá trình thủy phân để trở thành Hydroxit sắt, làm nước chuyển màu. Đây chắc chắn là tác nhân chính gây nên hiện tượng biến đổi màu nước trên lòng dẫn Vũ Quang", ông Thịnh khẳng định.

Về hiện tượng nước bốc mùi hôi, ông Thịnh cho hay: Theo báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được Bộ TN&MT phê duyệt có khuyến cáo trong thời gian đầu khi mới tích nước, nước trên hồ chứa Ngàn Trươi có thể bị ô nhiễm hữu cơ gây mùi hôi thối cho khu vực kế cận hồ chứa, đây là tác động không thể tránh khỏi. Sau một thời gian, hiện tượng này sẽ tự biến mất.

Kết luận cuộc họp, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh Lê Đình Sơn cho rằng đây mới là kết quả bước đầu. Ông Sơn đề nghị các nhà khoa học, cơ quan chức năng, chủ đầu tư tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu để xác định nguyên nhân chính thức khiến nước tại công trình thủy lợi chuyển màu để đưa ra giải pháp xử lý triệt để.

Đóng cửa mỏ sắt được cho là tác nhân

Liên quan đến nhà máy quặng sắt Vũ Quang, mới đây UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định số 2601/QĐ-UBND đóng cửa mỏ khoáng sản sắt tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang đã cấp cho Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh.

Theo đó, đóng cửa mỏ chưa khai thác (đang còn nguyên trạng), diện tích đóng cửa khai trường 30ha. Mục đích đóng cửa là để quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác và giao đất (thu hồi) cho địa phương để quản lý theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật khác có liên quan, phục hồi môi trường khu vực đã khai thác.

Trước đó, năm 2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đã có Quyết định số 2205/QĐ-UBND thu hồi, chấm dứt hiệu lực giấy phép khai thác khoáng sản số 212/GP-UBND ngày 22/1/2008 đã cấp cho Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh khai thác sắt tại xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang.

Lý do thu hồi là sau hơn 9 năm, kể từ ngày giấy phép khai thác khoáng sản có hiệu lực, Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh không thực hiện đầu tư khai thác khoáng sản mà không có lý do bất khả kháng; không nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định.

Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang thuộc Công ty Cổ phần Gang thép Hà Tĩnh đóng tại địa bàn xã Sơn Thọ, huyện Vũ Quang. Theo thiết kế ban đầu, nhà máy có công suất tuyển quặng trung bình 500.000 tấn/năm. Quặng sắt sau khi được tuyển sẽ phục vụ cho nhà máy chế biến phôi thép tại địa bàn Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh.

Nhà máy từng được kỳ vọng rất lớn về giải quyết công ăn việc làm cho hàng ngàn lao động địa phương, góp phần vào thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện miền núi Vũ Quang nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, nhà máy đã không hoạt động nhiều năm, trở thành một đống đổ nát, hoang tàn... Đến nay, nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang đang tồn đọng hàng vạn tấn quặng thô, quặng thành phẩm.

Dự án nhà phố liên quan Vũ "nhôm" được chuyển đổi mục đích sử dụng đất