Kênh thay màu nước, dân đổi đời

Công nhân đang hoàn thiện những hạng mục cuối cùng trong dự án cải tạo kênh Tân Hóa - Lò Gốm

Cuộc sống thay đổi không ngờ

Chỉ cần đi một vòng kênh Tân Hóa - Lò Gốm, mọi người ai nấy đều cảm nhận rõ sự đổi thay của dòng kênh vốn một thời nổi tiếng là “dòng kênh chết” này. Đập vào mắt chúng tôi là hai hàng cây xanh mướt mát, được trồng thẳng tắp suốt chiều dài dòng kênh. Như để tô thêm vẻ sang trọng, sạch sẽ, hai bên vỉa hè được lát đá cao cấp cùng với hệ thống rào chắn được trang trí hoa văn rất bắt mắt.

Có được những điều đó là kết quả của việc hoàn thành dự án nâng cấp đô thị TP HCM giai đoạn 1, với 6 hạng mục, trong đó có việc cải tạo kênh và đường dọc kênh Tân Hóa - Lò Gốm. Công trình đi qua bốn quận: 6, 11, Tân Phú và Tân Bình với mức đầu tư hơn 5 nghìn tỷ đồng (gồm 166,6 triệu USD là vốn vay của WB cùng vốn đối ứng từ ngân sách thành phố).

Chia sẻ với chúng tôi, người dân nơi đây không giấu nổi niềm vui và bày tỏ hy vọng vào tương lai tươi sáng sau nhiều thập niên phải hứng chịu sự ô nhiễm, hôi hám của “dòng kênh chết”… Anh Nguyễn Văn Tiến (chủ cửa hàng thể thao trên đường Nguyễn Văn Luông, quận 6) hồ hởi: “Nhà tôi nằm ở công viên, bên dòng kênh Tân Hóa - Lò Gốm. Giờ đây, thoải mái hóng gió mà không sợ mùi xú uế. Có nằm mơ tôi cũng không hình dung được “dòng kênh chết” ngày nào giờ lại sạch sẽ, khang trang đến thế”.

Anh Tiến cũng tâm sự thêm, trước đây, hiếm khi các gia đình nơi đây dám mở cửa sổ vì sợ mùi hôi nồng nặc từ con kênh. “Nhưng từ ngày dòng kênh được cải tạo, trong xanh, tôi mở cửa suốt ngày để hưởng thụ gió trời mà không cần dùng đến quạt điện”, anh Tiến không giấu được niềm vui nói.

Ông Trịnh Xuân Bảy (cùng trú đường Nguyễn Văn Luông) chia sẻ: “Tôi đã sống hơn 30 năm bên dòng kênh này. Vì mưu sinh nên đành chấp nhận cảnh sống chung với dòng kênh ô nhiễm với nhiều hệ lụy. Thật may cho người dân chúng tôi khi kênh Tân Hóa - Lò Gốm được thành phố quyết tâm cải tạo, hồi sinh. Đây chính là món quà vô giá mà ngay cả trong mơ, những người dân như chúng tôi cũng không dám nghĩ tới”.

Cũng theo ông Bảy, nhờ đường Nguyễn Văn Luông mở rộng thành hai làn xe, giá bất động sản ở đây cũng tăng đột biến. Nếu như trước kia, giá đất nơi đây chỉ khoảng hơn 15 triệu đồng/m2, nay, nhiều người hỏi mua với giá hơn 30 triệu đồng/m2.

Là người gắn bó trọn đời cùng dòng kênh, bà Phạm Thị Bưởi (65 tuổi, trú đường Tân Hóa, đoạn gần cầu Ông Buông 1, quận 6) nhớ lại, trước đây, ở khu vực này không chỉ sự hôi hám nồng nặc của con kênh mà thêm vào đó, tệ nạn nghiện ngập, trộm cắp diễn ra rất phức tạp, khiến cho người dân bất an. Từ khi dự án được triển khai, tình trạng trên chấm dứt hẳn. Đời sống người dân nơi đây văn minh hơn nhiều.

“Mỗi buổi sáng, hàng nghìn người dân đi tập thể dục hai bên bờ kênh. Chiều đến, trẻ em vui đùa, thanh niên thả diều… Cách đây hơn 5 năm, nhiều lần gia đình tôi rao bán nhà để đi nơi khác sống, nhưng không ai dám mua. Mấy ngày gần đây, rất nhiều người đến hỏi mua nhưng tôi không bán”, bà Bưởi nói.

Kênh Tân Hóa - Lò Gốm xanh mướt mát, không còn là “dòng kênh chết”

Triệu người hưởng lợi

Theo Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình nâng cấp đô thị TP HCM (Ban QLDA), công trình đã hoàn thành gần 8 km bờ kè mái dốc và tường chắn dọc hai bên bờ, cùng 11,5 km đường dọc kênh. Trong đó, đường lưu thông trên lưng cống hộp có từ hai - bốn làn xe và đường dọc kênh hở với một - hai làn xe. Dự án đã xây 12 cây cầu bắc qua kênh nhằm giải quyết giao thông thông suốt. Lòng kênh được nạo vét hơn 300 nghìn m3 bùn; hệ thống chiếu sáng công cộng và tín hiệu giao thông hiện đại được lắp đặt; 40 giếng tách dòng đầu tư phục vụ hệ thống nước thải và nước mưa để thu gom, kiểm soát tình trạng ngập lụt của lưu vực kênh Tân Hóa - Lò Gốm.

“Cách đây 5 năm, dọc kênh này có hơn 470 nghìn người và hơn 15 nghìn doanh nghiệp, cơ sở gia công đã xả nước và rác thải trực tiếp ra kênh. Từ một dòng kênh ô nhiễm nặng nhất, nhì thành phố, nay kênh Tân Hóa - Lò Gốm đã trong xanh như thuở sơ khai. Thêm vào đó, hàng loạt công trình hạ tầng hiện đại, tiện ích dọc hai bên bờ kênh càng làm cho dòng kênh “có hồn” và thơ mộng hơn bao giờ. Kênh Tân Hóa - Lò Gốm đang và sẽ đổi thay chất lượng cuộc sống của hơn 1,2 triệu người dân ven bờ và nhiều vùng lân cận”, một cán bộ Ban QLDA bày tỏ với chúng tôi.

Ông Lê Thanh Liêm, Giám đốc Ban QLDA chia sẻ, để dòng kênh sạch hẳn mùi hôi, thời gian tới thành phố sẽ đầu tư hệ thống xử lý nước thải. Trước mắt, thành phố kêu gọi người dân bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh không xả rác xuống kênh, không phá hoại cây xanh… cùng nhau thực hiện nếp sống văn minh đô thị bảo vệ cảnh quan môi trường. “Có như vậy mới biến những dòng “kênh đen” trở nên trong xanh để phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo đời sống, sức khỏe của nhân dân”, ông Liêm nói. 

Kênh Tân Hóa – Lò Gốm được hồi sinh