Lãng phí vì không đồng bộ

Năm 2016, Công ty CP Công nghệ FPT ứng 60 tỷ đồng kinh phí lắp đặt và hoàn thiện hệ thống giám sát, xử lý vi phạm qua camera trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai để “phạt nguội” vi phạm giao thông qua hệ thống camera quan sát trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai (đoạn Nội Bài - Phú Thọ).

Toàn bộ hành vi vi phạm khi điều khiển phương tiện trên đường sẽ được tự động phát hiện và lực lượng CSGT sẽ sử dụng làm căn cứ để xử lý. Sau thời gian thí điểm, hệ thống đã tự động phát hiện, ghi hình hàng trăm trường hợp vi phạm trật tự ATGT trên đường cao tốc kèm theo hình ảnh, video đủ chứng cứ để CSGT lập biên bản vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, do vướng mắc về cơ chế, dự án giám sát, xử lý vi phạm qua camera, nhà đầu tư phải tháo dỡ thiết bị khỏi tuyến cao tốc này sau một thời gian vận hành. Toàn bộ giá trị thiết bị đã đầu tư với số tiền hàng chục tỷ đồng do nhà đầu tư tự chịu vì sau 3 năm thiết bị đã hết khấu hao, không sử dụng được nữa.

Một hệ thống khác thuộc Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) - đơn vị tiên phong ứng dụng hệ thống giao thông thông minh cho tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Hệ thống này bao gồm 32 màn hình thông minh sử công nghệ DLP hiện đại. Khối thiết bị màn hình lớn được nhập khẩu đồng bộ từ Canada. Dọc tuyến cao tốc được bố trí hệ thống camera giám sát gồm 58 camera CCTV, có khả năng tự động quay quét với bán kính quan sát rõ nét trên 1km và mức độ phóng đại đến 32 lần.

Trung tâm điều hành giao thông ghi nhận lại bằng việc thu thập các video, hình ảnh vi phạm, cung cấp cho Cục CSGT để làm căn cứ “phạt nguội” vi phạm giao thông trên tuyến. Điều này này đã giúp kịp thời phát hiện xử lý hàng trăm trường hợp vi phạm.

Tuy nhiên, cùng đưa vào khai thác với tuyến đường từ năm 2015 đến nay, việc phối hợp xử “phạt nguội” vi phạm giao thông vẫn mang tính chất thủ công. Mỗi khi có vi phạm giao thông trên tuyến, các nhân viên Trung tâm điều hành cao tốc này phải gửi hình ảnh cho lực lượng CSGT phối hợp xác minh, xử lý vi phạm.

Nguyên nhân là do dữ liệu từ hệ thống giao thông thông minh trên tuyến chưa được kết nối với hệ thống xử lý vi phạm của CSGT. Thêm nữa, đơn vị quản lý tuyến cho biết, do các thiết bị chưa được kiểm định theo tiêu chuẩn của Công an nên chưa được kết nối.

Năm 2015, hệ thống ITS trên cao tốc TP HCM - Trung Lương được Bộ GTVT đưa vào hoạt động với 38 camera theo dõi giao thông được lắp đặt suốt 40km cao tốc. Tuy nhiên, đến tháng 12/2016, Cục CSGT đã đưa vào vận hành hệ thống giám sát xử lý vi phạm trật tự ATGT trên tuyến cao tốc này với 15 camera được lắp đặt dọc tuyến để phạt trực tiếp hoặc “phạt nguội”. Hệ thống camera giám sát của Cục CSGT lại tồn tại độc lập, gần như không tích hợp vào với hệ thống ITS của tuyến cao tốc TP HCM - Trung Lương…

Có thể nói, hiệu quả mà hệ thống camera giám sát giao thông mang lại là điều không ai có thể phủ nhận. Chỉ tính riêng tại Hà Nội, nơi có khoảng 200 camera được lắp đặt, trong năm 2020 đã có hơn 16.000 tài xế bị “phạt nguội” từ hình ảnh camera ghi lại. Vấn đề quan trọng nhất hiện nay là việc kết nối thế nào, vận hành ra sao… để hệ thống này đồng bộ, phát huy tác dụng cao nhất, tránh lãng phí.

Thủ tướng phê duyệt đề án hơn 2.000 tỷ đồng lắp camera giám sát giao thông