Lãnh đạo Nga-Trung Quốc-Triều Tiên đã bí mật đàm phán?

Hai nhà lãnh đạo nổi tiếng Vladimir Putin và Tập Cận Bình

Trong lần gặp gỡ thứ 25 giữa hai nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nga, ông Tập Cận Bình và ông Vladimir Putin đã nâng tầm quan hệ hợp tác giữa hai nước đến cấp độ chưa từng có tiền lệ và đạt được các thỏa thuận hạt nhân trị giá hàng tỷ USD.

Mối quan hệ ở cấp độ cao nhất

“Mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Nga - Trung đã chín muồi, vững chắc và ổn định. Dù tình hình quốc tế thay đổi như thế nào, Nga và Trung Quốc vẫn luôn hỗ trợ chặt chẽ lẫn nhau trong việc bảo vệ các lợi ích cốt lõi của nhau”, Tân Hoa Xã dẫn lời Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc gặp với Tổng thống Nga cuối tuần qua.

Trong khi đó, Tổng thống Putin cho biết: “Hợp tác với Trung Quốc là một trong những ưu tiên hàng đầu của Nga và mối quan hệ hợp tác này đã đạt đến cấp độ chưa từng có tiền lệ”.

Theo giới quan sát, mối quan hệ Nga - Trung trở nên gần hơn trong bối cảnh căng thẳng tăng cao giữa Bắc Kinh và Washington về mặt kinh tế, quân sự, trong lúc Moscow gặp khó khăn với các lệnh cấm vận do Mỹ khởi xướng.

Dẫn chứng cho điều này là sự kiện Chủ tịch Tập trao Huân chương Hữu nghị đầu tiên của Trung Quốc cho Tổng thống Putin và gọi nhà lãnh đạo Nga là “người bạn lâu đời và tốt đẹp của người dân Trung Quốc” ngay trên sóng truyền hình.

Moscow và Bắc Kinh cũng đã ký một loạt thỏa thuận, trong đó có các dự án hợp tác hạt nhân trị giá tổng cộng 20 tỷ nhân dân tệ (khoảng 3,13 tỷ USD) và một quỹ đầu tư công nghiệp trị giá 1 tỷ USD.

Đạt được sau hơn 2 năm đàm phán, các thỏa thuận hợp tác hạt nhân với Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Nga (Rosatom) được đánh giá có ý nghĩa đối với Trung Quốc.

Bình luận trên tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) ngày 10/6, chuyên gia chính trị học quốc tế Artyom Lukin tại Đại học Liên bang Viễn Đông ở Vladivostok (Nga) cho rằng: “Bên cạnh việc học hỏi những công nghệ hạt nhân tiên tiến nhất, Trung Quốc có thể đa dạng hóa các hợp đồng điện hạt nhân ngoài các nhà cung cấp phương Tây”.

Theo học giả nổi tiếng Alexander Gabuev từ Trung tâm Carnegie Moscow, đây là một ví dụ hiếm hoi về hợp tác cùng có lợi giữa hai nước. “Nga sẽ tăng cường vị trí của mình tại thị trường Trung Quốc, nơi có sự cạnh tranh gắt gao với Westinghouse và Areva. Còn Trung Quốc đang phát triển chuyên môn hạt nhân bằng cách hình thành quan hệ đối tác với một trong những nhà thầu tốt nhất toàn cầu trong lĩnh vực này”.

Quan điểm chung về vấn đề hạt nhân

Cũng trong cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Putin và Tập Cận Bình, hai cường quốc hàng đầu thế giới đã đồng ý ủng hộ lẫn nhau trong những vấn đề chính trên toàn cầu, như hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và sẽ làm “tất cả những nỗ lực có thể” để bảo toàn thỏa thuận Iran năm 2015.

Cuộc gặp này diễn ra trước thềm Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên và sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA).

Cuộc gặp giữa lãnh đạo Nga - Trung cũng được tổ chức trước hội nghị thường niên của Tổ chức hợp tác Thượng Hải, diễn ra ở TP Thanh Đảo (Trung Quốc) ngày 9, 10/6. Đây là một tổ chức an ninh chung liên chính phủ do Bắc Kinh và Moscow dẫn đầu.

Ông Putin nói rằng, Nga sẽ làm việc với Trung Quốc về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên, trước cuộc họp được mong đợi cao giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Singapore ngày mai (12/6).

Trước đó, báo Nga Pravda dẫn thông tin trên từ phóng viên Vasily Golovnin đăng trên trang mạng Telegram channel rằng, ông Putin, Tập Cận Bình có thể đã tiến hành một cuộc gặp bí mật với nhà lãnh đạo Kim Jong-un vào ngày 9/6 tại thành phố cảng Thanh Đảo.

Theo phóng viên Golovnin, ông nhận được thông tin này từ một nguồn tin đáng tin cậy ở Trung Quốc có trụ sở tại HongKong. Nếu cuộc họp này thực sự diễn ra đây sẽ là một “tín hiệu chính trị đầy mạnh mẽ”, giúp tăng vị thế của Bình Nhưỡng trong cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Trump. Tuy nhiên, tới nay, thông tin này vẫn chưa được các bên chính thức xác nhận.

Lần đầu Nga - Trung Quốc tập trận trên Địa Trung Hải