Vi phạm tại trung tâm tiêm chủng vaccine Long Châu, chuyên gia y tế dự phòng nói gì?

Loạt vi phạm

Mới đây, Trung tâm Y tế quận Hà Đông (TP Hà Nội) có báo cáo kết quả kiểm tra, giám sát hoạt động tiêm chủng đối với 18 cơ sở trên địa bàn. Trong số 18 cơ sở này, có 2 cơ sở của Công ty Cổ phần Dược phẩm Long Châu bị Đoàn kiểm tra phát hiện có nhiều tồn tại cần khắc phục. 

Cụ thể, tại Trung tâm tiêm chủng Long Châu số 32 ở phường Phúc La, Hà Đông, cơ sở có bố trí khu vực theo dõi sau tiêm nhưng không đảm bảo (chưa có bản theo dõi, không có số theo dõi 30 phút sau tiêm, không có sổ theo dõi phản ứng bất thường sau tiêm chủng, không có cơ số cấp cứu)...

Trên bàn tiêm chủng không có bảng nhắc để nhân viên thực hiện an toàn tiêm chủng. Dây chuyền lạnh chưa có sổ nhật ký dây chuyền lạnh, tờ chấm nhiệt độ hằng ngày không được ghi cả mục vệ sinh tủ lạnh; Không có khu vực ưu tiên sử dụng trước, khu vực biệt trữ chờ xử lý, không có khu vực biệt trữ chờ hủy; Không có biên bản kiểm nhập khi nhập vaccine; Không có biên bản kiểm kê hằng tháng; Biên bản giao nhận chưa ghi đầy đủ thông tin giao nhận vaccine...

Ngoài ra, theo quy định tất cả các cơ sở y tế phải đảm bảo nghiêm ngặt quy trình thu gom rác thải y tế, tuy nhiên tại Trung tâm tiêm chủng Long Châu số 32, khu vực thu gom rác thải không có biển báo, trong khu thu gom rác có tủ lạnh, đồ dùng cá nhân; Hợp đồng không ghi rõ số ngày công ty đến thu gom rác thải và số ngày lưu rác thải y tế chưa đúng quy định.

Tương tự, tại Trung tâm tiêm chủng Long Châu số 46 ở số 27 – 29 Vạn Phúc, phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, TP Hà Nội, khu vực thu gom rác thải chưa có biển báo, không để riêng biệt mà ở hành lang chung với khu sinh hoạt gia đình và số ngày lưu rác thải y tế tại cơ sở không đúng quy định. 

Về dây chuyền lạnh, Trung tâm này cũng không có khu vực chờ xử lý trong tủ bảo quản; Không có biên bản kiểm nhập khi nhập vaccine; Không có biên bản kiểm kê hàng tháng. Cơ sở này chưa cũng có sổ theo dõi sau tiêm, chưa có kế hoạch khắc phục sự cố cháy nổ, hỏa hoạn, bão lụt...

Cả 2 trung tâm này đều có chênh lệch thống kê số mũi tiêm giữa báo cáo của cơ sở và phần mềm Trung tâm tiêm chủng Quốc gia. Tính riêng đối với Trung tâm tiêm chủng Long Châu số 46, trong tháng 3/2024 chênh lệch 950 đối tượng, trong tháng 5/2024 chênh lệch 71 đối tượng.

Chuyên gia y tế dự phòng cảnh báo gì? 

Trao đổi với PV Báo Giao thông, PGS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết: Vaccine được coi là thuốc đặc biệt, rất quan trọng đòi hỏi phải thực hiện đúng quy trình để đảm bảo an toàn cho công tác tiêm chủng. Việc tổ chức, thực hiện quy trình tiêm chủng đã được Bộ Y tế quy định rất chặt chẽ, nếu các trung tâm tiêm chủng không nghiêm túc thực hiện cũng sẽ phần nào ảnh hưởng đến sức khỏe người tham gia tiêm chủng. Và việc ảnh hưởng ra sao cũng tùy thuộc vào từng mức độ sai phạm.

Ông Phu dẫn chứng: "Nếu bỏ qua quy trình không khám sàng lọc trước tiêm, với người khỏe mạnh khi tiêm có thể không ảnh hưởng nhưng với người có tiền sử dị ứng, chống chỉ định tiêm chủng thì sẽ để lại hệ lụy nguy hiểm tới sức khỏe người tham gia tiêm chủng; Hay như việc bảo quản vaccine đã được quy định rõ về nhiệt độ bảo quản, nếu cơ sở không đảm bảo đúng quy định sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng vaccine. Như vậy, là vi phạm tiêu chuẩn GSP của Cục Quản lý Dược… Hoạt động tiêm chủng được quy định rất chặt chẽ và rõ ràng trong các Thông tư 34 và Thông 36 của Bộ Y tế".

Liên quan hoạt động của các Trung tâm tiêm chủng vaccine, theo Nghị định 104 và 105 của Chính phủ, các đơn vị tự công bố đủ điều kiện tiêm chủng và phải chịu trách nhiệm về vi phạm xảy ra. Theo đó, cơ sở nộp xét hồ sơ công bố đủ điều kiện tiêm chủng lên Sở Y tế địa phương. Cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm hậu kiểm với các cơ sở này.

Từ kết quả phát hiện các sai phạm ở Trung tâm tiêm chủng Long Châu, nhiều người đặt ra câu hỏi về lỗ hổng khi đơn vị tự công bố đủ điều kiện hoạt động "trên giấy tờ" nhưng vi phạm trong thực tế; và sai phạm chỉ được phát hiện khi cơ quan quản lý Nhà nước hậu kiểm.

Nghị định số 117/2020/NĐ-CP, ngày 28/9/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có điều khoản về vi phạm quy định về sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế, cụ thể:

Điều 9. Vi phạm quy định về sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế

1. Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Không thực hiện hoặc cản trở trẻ em, phụ nữ có thai sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế bắt buộc đối với bệnh truyền nhiễm thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng;

b) Không tư vấn cho người được tiêm chủng, cha, mẹ hoặc gia đình, người giám hộ của trẻ được tiêm chủng trước khi tiêm chủng; không tư vấn về lợi ích và rủi ro có thể gặp khi tiêm chủng;

c) Không hướng dẫn người được tiêm chủng hoặc gia đình trẻ được tiêm chủng cách theo dõi, xử trí phản ứng sau tiêm chủng;

d) Không báo cáo hoặc báo cáo không đầy đủ về hoạt động tiêm chủng theo quy định của pháp luật.

2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Không sử dụng hoặc cản trở việc sử dụng vắc xin, sinh phẩm y tế đối với các bệnh có vắc xin, sinh phẩm y tế phòng bệnh trong trường hợp có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch hoặc đến vùng có dịch theo yêu cầu, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền;

b) Không cấp và ghi sổ theo dõi tiêm chủng cá nhân hoặc sổ tiêm chủng điện tử cho người đến tiêm tại cơ sở tiêm chủng;

c) Không thống kê danh sách đối tượng đã tiêm chủng tại cơ sở tiêm chủng;

d) Không theo dõi người được tiêm chủng ít nhất 30 phút sau tiêm chủng và hướng dẫn gia đình hoặc đối tượng tiêm chủng tiếp tục theo dõi ít nhất 24 giờ sau tiêm chủng;

đ) Không chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu có liên quan khi có yêu cầu nhằm phục vụ cho Hội đồng tư vấn chuyên môn cấp tỉnh xác định các trường hợp được bồi thường trong trường hợp xảy ra tai biến nặng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hoặc gây thiệt hại đến tính mạng của người được tiêm chủng;

e) Không lưu giữ, quản lý các tài liệu, hồ sơ về tiêm chủng và phản ứng sau tiêm chủng theo quy định của pháp luật…