Bộ GTVT vừa có công văn gửi liên Bộ Công an, TN&MT, Công thương, KH&CN về việc góp ý dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 16/2021 quy định về kiểm định xe cơ giới.
Trong trường hợp dự thảo thông tư được thông qua, mỗi năm có thể tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng từ chính sách miễn kiểm định lần đầu đối với xe ôtô mới.
Người mua ô tô cũng sẽ không phải mất nhiều thời gian xếp hàng chờ đăng kiểm như trước. Tuy nhiên, ai sẽ chịu trách nhiệm nếu xe lưu hành không đảm bảo an toàn kỹ thuật?
Tiết kiệm trăm tỷ mỗi năm, giảm xếp hàng chờ đăng kiểm
Theo tính toán, mức tiền mà mỗi chủ phương tiện được giảm khi kiểm định lần đầu từ 250.000 - 570.000 đồng/xe tương ứng với từng loại xe. Ảnh: Tạ Hải
Lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN cho biết, theo dự thảo thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 16/2021, việc miễn đăng kiểm lần đầu sẽ được áp dụng với xe ô tô mới sản xuất, lắp ráp và xe cơ giới nhập khẩu chưa qua sử dụng. Những mẫu xe này là xe có thời gian lưu kho tại đại lý không quá 23 tháng.
Sau khi lấy ý kiến rộng rãi, dự kiến quy định trên sẽ được áp dụng từ ngày 1/7/2023. Lúc này, sau khi đăng ký xe, chủ xe có thể đến bất kỳ trung tâm đăng kiểm nào trên toàn quốc nộp lại bản cà số khung, số động cơ của xe để đơn vị đăng kiểm lập hồ sơ phương tiện, cấp giấy chứng nhận và tem kiểm định mà không cần phải đưa phương tiện đến kiểm tra.
Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN, với cách thức này, một nhân viên bán hàng tại đại lý ô tô hoặc chủ xe mới mua thay vì phải đưa xe đến trung tâm đăng kiểm xếp hàng, chờ kiểm tra để được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm thì chỉ cần mang các bản cà số khung, số động cơ của phương tiện đến trung tâm đăng kiểm rồi nhận tem kiểm định về dán cho khách, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức.
Cũng theo dự thảo thông tư, thời gian chủ phương tiện được miễn đăng kiểm bằng đúng chu kỳ đăng kiểm đầu tiên hiện đang áp dụng đối với các loại xe.
Theo ông Đào Công Quyết, Trưởng Tiểu ban Truyền thông, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), việc bỏ đăng kiểm lần đầu đối với các xe có thời gian lưu kho không quá 23 tháng là hợp lý.
“Thực tế hiện nay, xe lưu kho (tính từ lúc xuất xưởng, nhập khẩu đến tay khách hàng) thường chỉ trên dưới 1 năm. Chủ trương miễn đăng kiểm lần đầu được dư luận và các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu ô tô đánh giá cao vì sẽ giảm bớt được thủ tục, thời gian và chi phí cho người mua xe. Nội bộ VAMA cũng đã có những thảo luận về vấn đề này và hầu hết đều có những đánh giá tích cực”, ông Quyết thông tin.
Anh Nguyễn Văn Trường, nhân viên bán ô tô tại Đại lý Hyundai Phạm Hùng (Hà Nội) cho biết: “Hiện phí đăng kiểm đối với xe dưới 9 chỗ ngồi là 340 nghìn đồng/xe.
Thử tính với gần 410 nghìn xe du lịch bán ra một năm như năm qua (chưa tính các loại xe trên 9 chỗ ngồi, xe tải và chuyên dụng) đã tiết kiệm cho xã hội được khoảng 150 tỷ đồng”.
Trách nhiệm của nhà sản xuất, nhập khẩu
Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN, khi thực hiện phương án miễn kiểm định lần đầu đối với ô tô mới, trách nhiệm của nhà sản xuất sẽ cao hơn để đảm bảo ô tô đủ điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường khi đến tay khách hàng.
Cũng liên quan đến vấn đề này, ông Trần Quang Hà, Phó vụ trưởng Vụ KHCN&MT (Bộ GTVT) cho biết, hiện nay việc kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với các mẫu xe mới được thực hiện theo một quy trình rất chặt chẽ.
Chỉ khi các kiểu loại xe được đánh giá đảm bảo về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường thì mới được cơ quan quản lý cấp “phiếu xuất xưởng” hoặc “giấy chứng nhận nhập khẩu”.
Vì vậy, nếu sản phẩm có vấn đề gì, nhà sản xuất và nhập khẩu sẽ phải chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm của mình.
Liên quan đến vấn đề có hay không những hư hỏng đối với bộ phận an toàn như phanh, đèn, lốp… dẫn đến chiếc xe có thể mất an toàn trong khoảng thời gian được miễn đăng kiểm, chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng cho rằng, nguy cơ này gần như không có.
Nếu có thì chỉ có sơn xe bị xuống cấp hoặc có thể bị thủy kích do ngập nước vì bảo quản không đúng quy trình.
Để phòng ngừa trường hợp này, nhiều quốc gia đã gắn trách nhiệm rất rõ ràng đối với các nhà sản xuất khi xuất xưởng, đưa sản phẩm ra thị trường và giao xe tới khách hàng.
“Như ở Mỹ từng có trường hợp một chiếc xe Ford sau khi bán ra thị trường, chiếc xe này bị cháy bình xăng khiến lái xe tử vong. Sau đó, hãng xe đã phải chịu trách nhiệm pháp lý và phải bồi thường cho gia đình nạn nhân tới 450 triệu USD”, ông Đồng dẫn chứng.
Theo ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng ban Hoạch định chiến lược Toyota Việt Nam, khi bỏ đăng kiểm lần đầu, rõ ràng trách nhiệm của nhà sản xuất cũng phải được nâng lên.
Các doanh nghiệp sẽ phải có quy trình quản lý chất lượng sản phẩm chuyên nghiệp trước khi để đại lý giao xe cho khách hàng.
Phân định rõ hơn trách nhiệm
Theo dự thảo thông tư, thời gian chủ phương tiện được miễn đăng kiểm bằng đúng chu kỳ đăng kiểm đầu tiên hiện đang áp dụng đối với các loại xe
Khi được hỏi về vấn đề trách nhiệm nhà sản xuất, nhập khẩu nếu bỏ đăng kiểm lần đầu, ông Đào Công Quyết cho rằng, về nguyên lý việc xuất xưởng một chiếc xe đã được các nhà sản xuất cũng như cơ quan quản lý thực hiện theo một quy trình chặt chẽ.
Chỉ những chiếc xe đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường mới được xuất xưởng hoặc nhập khẩu.
Việc này đã được thể hiện rõ qua phiếu xuất xưởng hoặc giấy chứng nhận nhập khẩu. Theo đó, nhà sản xuất phải chịu trách nhiệm về sản phẩm.
Tuy nhiên, sau khi xuất xưởng hoặc thông quan, chiếc xe có thể bị hư hại trong quá trình tồn kho, vận chuyển, thậm chí trong quá trình bảo quản sản phẩm không tốt cũng có thể nảy sinh các vấn đề.
“Để giải quyết vấn đề này, dự thảo thông tư cần bổ sung và phân định rõ trách nhiệm trong từng khâu, từ sản xuất, vận chuyển đến bán hàng.
Cái gốc là vẫn phải truy trách nhiệm của nhà sản xuất. Điều này sẽ khiến các hãng xe phải chủ động nâng cao chất lượng quản lý sản phẩm trong thời gian đầu bán xe ra thị trường và chưa qua khâu kiểm định.
Chẳng hạn, nhà máy hoặc doanh nghiệp nhập khẩu phải có cam kết hoặc xác nhận là chiếc xe đảm bảo về an toàn kỹ thuật thì đại lý mới được giao xe cho khách. Và nhà máy đó sẽ phải chịu trách nhiệm cuối cùng về sản phẩm bán ra thị trường”, ông Quyết nói.
Xem xét giãn chu kỳ đăng kiểm
Trước tình trạng nhiều trung tâm đăng kiểm quá tải như hiện nay, một trong những vấn đề được rất nhiều người quan tâm là trong lần sửa đổi, bổ sung Thông tư 16 lần này, liệu việc giãn chu kỳ đăng kiểm đối với một số loại xe có được nghiên cứu, đưa vào dự thảo? Bởi đã có nhiều ý kiến đề xuất, để giảm tải cho các trung tâm đăng kiểm, việc giãn chu kỳ là rất cần thiết.
Liên quan đến vấn đề này, ông Trần Quang Hà, Phó vụ trưởng Vụ KHCN&MT (Bộ GTVT) cho biết, hiện dự thảo Thông tư vừa được Bộ GTVT gửi lấy ý kiến góp ý của các bộ, ngành liên quan.
Bên cạnh đó, việc xem xét nới chu kỳ đăng kiểm với một số loại xe cũng đang được nghiên cứu, xem xét.
Các nước Âu, Mỹ thực hiện thế nào?
Theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, người từng có thời gian làm việc 20 năm trong ngành công nghiệp ô tô của CHLB Đức, việc bỏ quy định đăng kiểm lần đầu với ô tô là một quyết định đúng đắn, phù hợp với các điều kiện kỹ thuật của phương tiện và hợp lòng dân. Kinh nghiệm tại các quốc gia châu Âu, xe mới chỉ có đăng ký chứ không đăng kiểm bởi bất kỳ hãng xe nào khi xuất xưởng một mẫu xe mới đều phải đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật và mức độ an toàn.
Chia sẻ với PV Báo Giao thông, anh Crestone Witsell, một người Mỹ sinh sống tại bang North Carolina cũng cho biết, giữa các bang của quốc gia này có thể có sự khác biệt về quy định, nhưng thông thường ô tô mới được miễn đăng kiểm trong 2 năm đầu.
Với riêng bang North Carolina, xe sẽ được kiểm định trước khi chuyển từ nhà máy về đại lý. Trước khi giao xe cho khách hàng, đại lý có nghĩa vụ và chịu trách nhiệm đảm bảo xe đủ điều kiện an toàn kỹ thuật.
Đại lý cũng sẽ lo các thủ tục, giấy tờ để xe được cơ quan chức năng cấp biển số. Khách hàng chỉ cần cung cấp thông tin về bảo hiểm của xe, sau đó chờ biển số gửi tới qua đường thư tín.
Trong 2 năm đầu được miễn đăng kiểm, nếu xe gặp sự cố, tai nạn do không đảm bảo an toàn kỹ thuật phương tiện, trách nhiệm sẽ thuộc về đại lý.
Giảm từ 250.000- 570.000 đồng/xe kiểm định lần đầu
Theo dự thảo sửa đổi Thông tư 16 của Bộ GTVT, xe ô tô mới sản xuất, lắp ráp chưa qua sử dụng có năm sản xuất không vượt quá 1 năm tính từ năm sản xuất đến năm nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận kiểm định được miễn kiểm định và được cấp giấy chứng nhận kiểm định, tem kiểm định để lưu hành.
Các loại xe này gồm xe cơ giới sản xuất, lắp ráp hoàn chỉnh mới đã được các cơ sở sản xuất, lắp ráp thực hiện kiểm tra chất lượng xuất xưởng, cấp phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng theo quy định; xe cơ giới nhập khẩu mới chưa qua sử dụng đã được kiểm tra và cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu.
Theo đề xuất của Cục Đăng kiểm VN, xe mới được miễn đăng kiểm trong thời gian tương đương với chu kỳ kiểm định lần đầu.
Đơn cử, xe ô tô dưới 9 chỗ được miễn đăng kiểm lần đầu trong 30 tháng, xe tải trong 24 tháng.
Chủ xe được miễn phí giá dịch vụ kiểm định, chỉ bỏ chi phí 40.000 đồng lệ phí cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật đối với xe cơ giới, xe máy chuyên dùng và 90.000 đồng với xe ô tô dưới 10 chỗ ngồi.
Theo tính toán, mức tiền mà mỗi chủ phương tiện được giảm khi kiểm định lần đầu từ 250.000- 570.000 đồng/xe tương ứng với từng loại xe.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận