Nguy cơ thu phí không dừng chậm tiến độ

Dán thẻ Etag trên kính xe ôtô tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 76-01S - Ảnh: Quảng Ngãi

Tuy nhiên, đến thời điểm này, các trạm thu phí tự động không chỉ chậm tiến độ lắp thiết bị mà việc dán thẻ Etag mới chỉ đạt 30% số xe trên cả nước.

Mới có 30% xe ô tô được dán thẻ

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đến hết năm 2018, tất cả các trạm trên QL1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên phải thu phí không dừng. Đến thời điểm này, chỉ còn 4 tháng nữa là hết năm nhưng tiến độ dự án không chỉ chậm lắp thiết bị tại trạm mà công tác dán thẻ không tiến triển được bao nhiêu.

Ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cho biết, trong số 28 trạm thuộc dự án thu phí tự động không dừng trên QL1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên đến nay mới có 24 trạm vận hành thương mại hai làn.

Về ký phụ lục hợp đồng với nhà đầu tư BOT để mở rộng ra các làn còn lại trong năm 2018, ông Huyện cho biết, mới ký được với 19 nhà đầu tư. Liên quan đến việc dán thẻ Etag, theo ông Huyện, số lượng thẻ đến nay mới dán được 600 nghìn, đạt 30% số xe trong cả nước. Đặc biệt, Hà Nội và TP.HCM số xe dán thẻ còn thấp, trong đó Hà Nội chỉ đạt khoảng 20%, TP HCM đạt khoảng 12%. Tỷ lệ sử dụng thẻ trong số xe đã dán thẻ đạt khoảng 30%.

“Tài khoản trả trước VETC chưa kết nối được với tài khoản cá nhân tại ngân hàng. VETC vẫn thu phí nạp tiền vào tài khoản trả trước, dẫn đến số lượng người nạp tiền vào tài khoản sử dụng thẻ ETC thấp. Tính bảo mật giữa tài khoản giao thông và tài khoản của ngân hàng chưa đảm bảo an toàn nên chưa kết nối được với tài khoản cá nhân. Tổng cục Đường bộ VN đã tăng cường công tác tuyên truyền xuống tận địa bàn nhưng để thu hút chủ phương tiện dán thẻ vẫn rất chậm”, ông Huyện nói.

Từ góc độ nhà đầu tư, ông Lê Quang Vinh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư và Xây dựng cầu Đồng Nai cho biết, thời gian hoàn thành các trạm thu phí tự động không dừng 31/12 rất khó thực hiện. Lấy dẫn chứng tại BOT cầu Đồng Nai, ông Vinh cho biết đã ký hợp đồng với VETC 6 làn thu phí tự động, đến thời điểm này mới thực hiện được 4 làn. Cùng với 2 làn đã lắp thiết bị OBU, đến hết tháng 9 này trạm sẽ có 8 làn thu phí tự động. Như vậy, trạm vẫn còn 8 làn thu thủ công, để đến hết năm nay hoàn thành số làn này là không khả thi.

Ông Nguyễn Văn Ngợi, Phó tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng 194 - đơn vị quản lý dự án BOT Cam Thịnh (Khánh Hòa) cho hay, với cơ chế quản lý điều hành của VETC như hiện nay rất khó hoàn thành kế hoach. “Người điều hành không sâu sát công việc, chúng tôi đã “can thiệp” để VETC cho 1 đội trưởng nghỉ việc”, ông Ngợi dẫn chứng.

Nhiều trạm thu phí đã có làn thu phí tự động (Trong ảnh: Xe qua trạm thu phí trên QL1, đoạn qua Quảng Bình) - Ảnh: K.Linh

Sẽ phân làn để cưỡng chế lưu thông

Lý giải vì sao chủ phương tiện nạp tiền sử dụng thấp, ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ VN cho biết, các trạm đã vận hành thương mại có hai làn thu phí không dừng nhưng vẫn lưu thông hỗn hợp gây khó cho xe có dán thẻ. Thứ hai, là vé tháng, vé quý giữa VETC và nhà đầu tư BOT chưa kết nối liên thông.

“Tại trạm cầu Đồng Nai, Tổng cục dự kiến sẽ dành 2 làn riêng chiều đi và về cho phương tiện có thẻ ETC. Đồng thời, sẽ giao cho lực lượng Thanh tra phân luồng không để xe không có thẻ đi vào. Cùng đó, sẽ tuyên truyền lại cho các chủ doanh nghiệp vận tải theo hướng nếu không có thẻ sẽ không được đi vào làn ETC”, ông Thắng nói và cho biết: “Tổng cục đang xây dựng cơ sở pháp lý về thu phí không dừng tham mưu cho Bộ GTVT xin ý kiến Thủ tướng để tất cả phải thu phí tự động không dừng theo đúng lộ trình mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo”.

Còn theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, Tổng cục Đường bộ VN cần rà soát lại tổ chức giao thông hướng dẫn xe có dán thẻ phải đi đúng làn ETC như kẻ vạch sơn, dùng biển báo từ xa nhắc lại nhiều lần cho lái xe biết. Cùng đó, kết hợp với bỏ quy định ùn tắc 700m phải xả trạm, kể cả ở làn thu thủ công tắc đến 3km cũng không xả trạm. Khi đó, chủ phương tiện muốn đi nhanh, không phải chờ đợi sẽ gắn thẻ, nạp tiền. “Để làm được việc này, cần có kế hoạch cụ thể, phối hợp với lực lượng công an điều tiết giao thông. Đây là giải pháp tốt để dần nâng cao số lượng phương tiện dán và sử dụng thẻ”, Thứ trưởng Đông nói.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ, VETC cần chấn chỉnh về tổ chức, con người. Việc nhập thiết bị lắp cho các trạm, VETC cần có lộ trình cụ thể, theo từng giai đoạn. Thứ trưởng cho biết, thực tế hiện nay, doanh nghiệp vận tải sử dụng vé tháng, vé quý rất nhiều nên phải tập trung giải quyết vấn đề này, yêu cầu phương tiện đi vào làn không dừng. Muốn thế, phải nghiên cứu ngay thẻ bán vé tháng, vé quý thay cho cách bán như hiện nay, tạo thuận tiện cho người dân lưu thông.

Ngoài ra, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho rằng, cần tập trung kết nối một số trạm cửa ngõ có lưu lượng xe lớn như Hà Nội và TP.HCM, trước mắt chỉ cần có 2-3 làn đi thuận lợi sẽ có tính lan tỏa rất lớn.

Cần hành lang pháp lý cho thu phí không dừng