Nhiều doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, ngừng kinh doanh năm 2024

Niềm tin kinh doanh đang trở lại

Khảo sát được thực hiện theo hình thức trực tuyến vào đầu tháng 12/2023, với 2.734 doanh nghiệp tham gia. Kết quả cho thấy so với các con số của khảo sát tháng 4/2023, tình hình của doanh nghiệp đã lạc quan hơn, thể hiện niềm tin đã quay trở lại.

Cụ thể, tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá tích cực/rất tích cực tình hình kinh tế vĩ mô hiện nay gấp 2,7 lần; tỷ lệ đánh giá tích cực/rất tích cực về kinh tế ngành hiện tại gấp 2,5 lần. Tỷ lệ đánh giá tích cực về triển vọng kinh tế vĩ mô 12 tháng tới gấp gần 3 lần; tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến mở rộng quy mô mạnh tăng gấp 2 lần; còn tỷ lệ mở rộng quy mô vừa phải tăng gấp 2,5 lần.

Các chỉ số, chỉ báo khác về triển vọng tiếp cận vốn, triển vọng thị trường, đánh giá hiệu quả hỗ trợ của chính quyền địa phương đều có tỷ lệ, điểm đánh giá cao hơn khảo sát tháng 4. Dù vậy, tình hình và triển vọng kinh tế qua góc nhìn của doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Trong tổng số 2.734 doanh nghiệp tham gia khảo sát vẫn có 82,4% doanh nghiệp đánh giá tiêu cực/rất tiêu cực về tình hình kinh tế 6 tháng cuối năm 2023; 69,1% đánh giá tiêu cực/rất tiêu cực về triển vọng kinh tế năm 2024.

Có 72,8% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong năm 2024. Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể là 11,8%; dự kiến tạm ngừng kinh doanh là 12,2%; dự kiến giảm mạnh quy mô là 28,2% và dự kiến giảm nhẹ quy mô là 20,6%.

Trong số các doanh nghiệp dự kiến còn hoạt động năm 2024, 58,9% cho biết có thể giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 16,6% giảm trên 50%. Có 60,2% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 17,3%.

Chờ đợi tháo gỡ khó khăn

Trong năm 2024, các doanh nghiệp đối mặt 5 khó khăn chính, gồm: khó khăn về đơn hàng; khó khăn về dòng tiền; khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính và đáp ứng các quy định của pháp luật; nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế; khó khăn về tiếp cận vốn vay. Đây là những khó khăn không mới, đã được nêu ra từ cuộc khảo sát vào tháng 4/2023.

Căn cứ vào tình hình thực tiễn và qua kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp, Ban IV đã báo cáo Thủ tướng một số vấn đề.

Trước tiên là hoạt động điều hành của Chính phủ và Thủ tướng trong 1.000 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ cũng như trong 6 tháng cuối năm 2023 là hết sức quyết liệt, kịp thời, bám sát những khó khăn của doanh nghiệp và của nền kinh tế. Nền kinh tế Việt Nam đã bước đầu vượt qua khó khăn, đạt mức tăng trưởng cao hơn so với các quốc gia khác. Các hoạt động ngoại giao kinh tế mở ra nhiều cơ hội mới cho doanh nghiệp. Vì thế niềm tin và nội lực của doanh nghiệp đã trở lại.

Tuy nhiên, 2024 vẫn là một năm nhiều biến số do bối cảnh toàn cầu còn diễn biến phức tạp ảnh hưởng không nhỏ tới nội tại quốc gia, trong khi nội lực của doanh nghiệp đã bị bào mòn. Do đó, sự quyết liệt, kịp thời phải liên tục được duy trì, lan tỏa từ Thủ tướng, Chính phủ đến các Bộ ngành, cấp cơ sở nhằm tiếp tục đồng hành hiệu quả, trợ lực, vun đắp niềm tin để người dân và doanh nghiệp vượt khó.

Ngoài ra, khi bối cảnh thế giới nhiều biến số nhưng vai trò của Việt Nam không ngừng được củng cố trên trường quốc tế, đây là "thời điểm vàng" của cải cách, giải quyết triệt để những vấn đề nội tại của nền kinh tế cũng như của mô hình phát triển để tạo ra các động lực phát triển mới. Mô hình phát triển kinh tế dựa trên thâm dụng tài nguyên, nguồn lực đã đến lúc chuyển đổi sang nền kinh tế dựa trên hiệu quả, sáng tạo với các xu hướng xanh và số.

Ban IV đề xuất Chính phủ và Thủ tướng nhiều giải pháp, trong đó có tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công để nâng cao chất lượng các cơ sở hạ tầng quan trọng và cơ sở hạ tầng kết nối, trọng tâm phát triển nhân lực công nghệ cao, đặc biệt nhân lực cho hệ sinh thái bán dẫn và các xu hướng công nghệ xanh, số hiện đại; Xây dựng các chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân một cách thực chất...

Cũng theo báo cáo, đợt khảo sát cũng ghi nhận nhiều kiến nghị, đề xuất từ cộng đồng doanh nghiệp, bao gồm một số vấn đề có tính ngắn hạn nhưng cấp bách, hướng đến gỡ các nút thắt trước mắt nhằm củng cố niềm tim, gia tăng nội lực để doanh nghiệp và kinh tế đất nước vượt qua khó khăn, tận dụng cơ hội nhằm phục hồi và vươn lên mạnh mẽ trong năm 2024. Ban IV mong Thủ tướng quan tâm, chỉ đạo các bộ, ngành, chính quyền địa phương nghiên cứu kỹ lưỡng những kiến nghị này để tham mưu, lựa chọn xử lý, tháo gỡ khó khăn nếu phù hợp.