Nhiều dự án điện gió tại Gia Lai bị chuyển điều tra

Theo đó, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an yêu cầu cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến các nhà máy điện gió, điện mặt trời của 32 dự án, nhà máy trên toàn quốc. Trong đó có 4 nhà máy điện gió tại Gia Lai. 

Bộ Công an tiếp cận hồ sơ

Bốn dự án điện gió tại Gia Lai gồm: Nhà máy điện gió Hưng Hải (huyện Kông Chro), Nhà máy điện gió Cửu An (thị xã An Khê), Nhà máy điện gió Ia Le 1 (huyện Chư Pưh) và Nhà máy điện gió Ia Bang 1 (huyện Chư Prông).

Đây là một phần trong cuộc điều tra vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" đang diễn ra tại Bộ Công thương và một số tỉnh, thành phố. Vụ án này thuộc diện theo dõi và chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng và tiêu cực.

Theo đó, toàn bộ hồ sơ liên quan đến việc đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện; hồ sơ kiểm tra, nghiệm thu và công nhận ngày vận hành thương mại. Bên cạnh đó, các hồ sơ kiểm định, kiểm tra định kỳ cũng như kiểm tra đột xuất hệ thống đo đếm điện năng và kiểm tra công suất lắp đặt thực tế tại các nhà máy điện này cũng cần được cung cấp đầy đủ.

Để phục vụ điều tra, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam cung cấp các thông tin, tài liệu các dự án điện gió trên để làm rõ, xử lý theo pháp luật.

Cũng trong ngày 13/8, UBND tỉnh Gia Lai cho biết đơn vị này đang triển khai khắc phục các kết luận của Thanh tra Chính phủ sau khi kiểm tra tỉnh này giai đoạn từ 2016-2020. Giai đoạn này, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều sai phạm tại 5 dự án điện gió và chuyển hồ sơ đề nghị Bộ Công an tiến hành điều tra. Gồm: Dự án nhà máy điện gió gồm Phát triển Miền núi do Công ty CP Điện gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư, Chế biến Tây nguyên do Công ty CP Năng lượng gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư, Hưng Hải Gia Lai do Công ty CP Đầu tư và phát triển phong điện Gia Lai làm chủ đầu tư, Chơ Long do Công ty CP Phong điện Chơ Long làm chủ đầu tư, Yang Trung do Công ty CP Phong điện Yang Trung làm chủ đầu tư.

Lấy đất rừng làm dự án điện gió

Đối với dự án Nhà máy Điện gió Phát triển Miền núi do Công ty Cổ phần điện gió Chư Prông Gia Lai làm chủ đầu tư (Công ty điện gió 1) và dự án Nhà máy Điện gió Chế biến Tây Nguyên do Công ty Cổ phần Năng lượng gió Chư Prông làm chủ đầu tư (Công ty điện gió 2). Dự án triển khai tại xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông. 

Thanh tra Chính phủ kết luận, hai dự án này, ngành chức năng tỉnh Gia Lai không tổ chức thẩm định năng lực tài chính của các công ty. Việc ban hành chủ trương cho chủ đầu tư không đảm bảo năng lực tài chính là vi phạm quy định pháp luật.

Sau khi được cấp chủ trương đầu tư, chưa hoàn thành thủ tục đất đai, chưa đầu tư nhưng trong vòng 1 tháng, 2 công ty điện gió trên đã bắt đầu chuyển nhượng cổ phần. Đến tháng 11/2021, 2 công ty này đã bán 99,7% cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài (Công ty EPVN W2 (HK) Company Limited).

Các công ty cũng không tổ chức xác định mốc giới, bàn giao đất trên thực địa, cung cấp bản vẽ thiết kế kĩ thuật thi công dẫn đến khi thực hiện dự án làm ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của người dân nhưng không thực hiện bồi thường, hỗ trợ, dẫn đến khiếu kiện kéo dài; triển khai khởi công xây dựng khi chưa được bàn giao đất ngoài thực địa, chưa thẩm định phê duyệt thiết kế kĩ thuật và bản vẽ thi công là chưa đủ điều kiện khởi công theo quy định.

Còn tại dự án Nhà máy điện gió Hưng Hải Gia Lai do Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển phong điện Gia Lai làm chủ đầu tư tại xã Chư Krêy và Yang Trung, huyện Kông Chro, quá trình thực hiện dự án ngành chức năng tỉnh không tổ chức thẩm định năng lực tài chính của chủ đầu tư nhưng đã tham mưu UBND tỉnh Gia Lai cấp chủ trương đầu tư  như: không có tài liệu chứng minh vốn góp chủ sở hữu tương đương 20% tổng mức đầu tư dự án.

Tương tự, dự án này không nằm trên các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam (huyện Đăk Pơ) theo Văn bản 795/TTg-CN, 991/TTg-CN của Thủ tướng Chính phủ nhưng các sở, ngành vẫn tham mưu và UBND tỉnh Gia Lai ra quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, bổ sung phần diện tích các xã Yang Bắc, An Thành, Hà Tam mà không xin ý kiến của Thủ tướng, dẫn đến việc một phần dự án thực hiện trên đất không có quy hoạch năng lượng.

Tỉnh Gia Lai còn xảy ra tình trạng cấp chủ trương đầu tư dự án có gần 10ha đất quy hoạch lâm nghiệp là không đúng với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Thực tế, chủ đầu tư đã thi công dự án điện gió trên đất quy hoạch lâm nghiệp trước khi chuyển mục đích sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai nhưng cơ quan chức năng của tỉnh buông lỏng quản lý, không phát hiện xử lý theo quy định.