"Như hạt mưa sa" nhận nhiều lời khen tại Liên hoan Sân khấu

Với đề tài "Sức quyến rũ của Sân khấu truyền thống châu Á" của Liên hoan Sân khấu các trường sân khấu Châu Á làn thứ VII, đại diện Việt Nam đã mang tới vở diễn "Như hạt mưa sa" - một vở diễn với phong cách đặc biệt, lấy cảm hứng, chất liệu từ nghệ thuật chèo truyền thống nhưng lại mang đậm hơi thở của sân khấu đương đại. 

Diễn viên Đặng Tuyết Anh trong vai Thị Mầu.

Vở diễn đã tạo nên sức hút đặc biệt, gây ấn tượng sâu sắc với khán giả quốc tế. Đoàn Việt Nam đạt thành tích dẫn đầu với một giải Vở diễn ưu tú và hai giải Biểu diễn xuất sắc.

Chèo cổ được dựng trên chiếu chèo hiện đại

Vở diễn "Như hạt mưa sa" xoay quanh ba nhân vật chính: Thị Mầu, Thị Kính và Xuý Vân, mỗi người đều có một cuộc sống đầy bi kịch và trăn trở. 

Cả ba nhân vật đều là những người phụ nữ trẻ, đầy nhiệt huyết, bị ràng buộc bởi các quy tắc xã hội và áp lực gia đình. Với tình huống và câu chuyện phức tạp, vở diễn tạo ra một không gian biểu diễn đa chiều, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, truyền tải thông điệp sâu sắc về sự tự do, quyền lựa chọn và quyền tự quyết của phụ nữ. 

Nó mở ra một cửa sổ tinh tế để khám phá sự đối nghịch giữa truyền thống và sự tiến bộ và thể hiện sự mâu thuẫn và sự đấu tranh của những người phụ nữ trong một xã hội bị kiềm chế bởi những quy tắc cũ kỹ. 

Liên hoan Sân khấu các Trường Sân khấu châu Á lần thứ VII, vở diễn "Như hạt mưa xa" được trình diễn trên một sân khấu 3 mặt trong Nhà hát của Học viện Hý kịch Trung ương, cùng với sự hỗ trợ của cơ sở vật chất và kỹ thuật sân khấu hiện đại của nhà hát. 

Vở diễn đã đem tới cho khán giả quốc tế trải nhiệm thưởng thức nghệ một cách trọn vẹn, được hòa mình trong một không gian nghệ thuật truyền thống mang đậm nét văn hóa của người Việt.

Mở màn vở diễn là sự xuất hiện của các nhạc công vừa chậm rãi bước vào sân khấu vừa thể hiện khúc nhạc dạo đầu. 

Dàn nhạc với thành phần gồm sáo, nhị, đàn tranh, trống, đây là các cây nhạc đệm trong biểu diễn sân khấu chèo. 

Diễn viên Phạm Thu Thuỷ vai Xuý Vân.

Với cách thể hiện âm nhạc trực tiếp của các nhạc công trên sân khấu, tạo hiệu ứng âm thanh chân thực, hỗ trợ uyển chuyển và kết hợp hài hòa với những điệu hát và vũ đạo của diễn viên. 

Việc sử dụng âm nhạc chèo - một trong những bộ phận cốt lõi tạo nên nghệ thuật sân khấu chèo, đã đem đến một không gian sân khấu truyền thống đậm nét văn hóa Việt. 

Với biên chế dàn nhạc chèo gồm đầy đủ bộ hơi, bộ dây, bộ gõ, đạo diễn "Như hạt mưa sa" đã khéo léo kết hợp hài hòa để các nhạc công không chỉ đóng vai trò trong việc đệm cho hát, làm nền cho cảnh diễn, tạo tình huống kịch, mở màn cho vở diễn mà các nhạc công đã trở thành chính những nghệ sĩ trình diễn có mặt xuyên suốt trên sân khấu. 

Với những đoạn mở và kết vở diễn bằng âm nhạc cùng sự thể hiện chuyển động của các nhạc công trên sân khấu đã tạo nên sự lắng đọng sau những cao trào, diễn biến nội tâm phức tạp của các nhân vật chính của vở diễn.

Diễn viên Đặng Tuyết Anh trong vai Thị Mầu và Thị Kính do diễn viên Thuý Hạnh.

Rất khó hoá thân mình vào những vai mẫu của chèo cổ

Như hạt mưa sa" đã làm nổi bật ba nhân vật nữ kinh điển của nghệ thuật chèo cổ: nhân vật Thị Mầu (Đào lệch); Thị Kính (Đào thương) vở chèo cổ Quan Âm Thị Kính và nhân vật Xúy Vân (Đào pha) trong vở chèo Kim Nham, đây là những nhân vật giữ vai trò quan trọng trong kịch bản chèo, những nhân vật mang tính ước lệ, có tính văn học cao. 

Diễn viên Đặng Tuyết Anh trong vai Thị Mầu cho biết: "Tôi vinh dự khi còn đang ngồi ghế nhà trường đã được đảm nhiệm vai diễn quan trọng như Thị Mầu. Đây là một trải nghiệm, giúp tôi tích luỹ thêm được nhiều kiến thức, kĩ năng và từ đó sẽ đẩy mạnh được năng lực của bản thân ngày càng chạm gần hơn tới ngọn lửa đam mê.

Khi vào vai đã là một cái khó, khó hơn nữa là khi được hoá thân mình vào những vai mẫu của chèo cổ. Nói đến chất cổ thì thế hệ sinh viên chúng tôi không bao giờ vượt qua được những nghệ sĩ, thầy cô đã từng đi trước.

Bởi lẽ, để có được thành công như các tượng đài diễn xuất ấy, chúng tôi sẽ còn phải rèn luyện, trau dồi, đúc kết kinh nghiệm,... phải tính bằng cả chục năm. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đã học tập, rèn luyện và không phụ lòng thầy cô khi có được thành công trong khuôn khổ của Liên hoan Sân khấu này".

Diễn viên Phạm Thu Thuỷ vai Xuý Vân: "Là sinh viên nhưng tham gia một Liên hoan Sân khấu lớn, tôi thấy vừa vinh dự và đầy trách nhiệm và đây là một thành công của cả một tập thể. 

Với một vai mẫu chèo cổ là một thử thách với tôi, nhất là vai diễn đã được thành danh vang dội với các nghệ sĩ đi trước như NSND Diễm Lộc, NSND Thuý Ngần, .. 

Bản thân thuộc thể hệ GenZ, chúng tôi không thể vượt mặt các tượng đài sân khấu nhưng cũng sẽ luôn trau dồi tìm tòi kỹ thuật, những ngón nghề điêu luyện từ các thế hệ đi trước để có thể hoàn thành vai diễn một cách tốt nhất, góp một phần công sức bé nhỏ của mình cùng vai diễn này để thành một vở diễn thật xuất sắc". 

Một sân khấu chèo hiện địa không theo mô típ cổ.

Vở diễn "Như hạt mưa sa" thể hiện số phận khốn khổ của những người phụ nữ thời xưa bế tắc, đau khổ bởi những lễ giáo phong kiến gì bó. Đồng thời kể câu chuyện về sự kiên định theo đuổi mục tiêu của người phụ nữ, đó chính là theo đuổi tình yêu đích thự, cũng như sự tự do. 

Vở kịch không có một giọt mưa nào nhưng lại trút nặng hạt, thẫm đẫm lên hành trình mưu cầu hạnh phúc của mỗi nhân vật nữ.

Vở diễn kéo dài một giờ đồng hồ không chỉ thu hút và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả, lắng đọng đầy suy ngẫm hay những nụ cười trong sự ngạc nhiên thú vị bởi những tình tiết bất ngờ của nhân vật. 

Sau những giây phút lắng lại của giai điệu nhạc kết thúc vở diễn là những tràng vỗ tay tán thưởng không ngớt từ khán giả. 

Sân khấu chèo hiện đại của vở "Như hạt mưa sa" được dựng trên 2 tích Xuý Vân giả dại và Thị Mầu lên chùa.

Sau đó, khán giả đã ở lại kín khán phòng để được giao lưu, thảo luận cùng đoàn biểu diễn "Như hạt mưa sa". 

Khán giả Trung Quốc và quốc tế đã thể hiện sự yêu thích tới vở diễn đồng thời cũng bày tỏ rất nhiều sự quan tâm đến ý tưởng, thủ pháp dàn dựng vở diễn, và đặc biệt là vấn đề: "Làm thế nào để thể hiện một cách hiệu quả những tác phẩm sân khấu truyền thống trên sân khấu hiện đại"; "Làm sao đưa sân khấu truyền thống mang hơi thở đương đại, để có thể tiếp cận gần hơn, rộng hơn tới khán giả hiện đại",...

Đạo diễn - NSƯT. TS. Bùi Như Lai và ê kíp vở diễn đã khắc hoạ tốt tính tự sự, âm nhạc, tận dụng tối đa cách tả ý, tả thần để sáng tạo nhân vật. Tập trung cho kỹ thuật múa, hát, âm nhạc, ánh sáng, biểu diễn, sự sáng tạo của diễn viên đã làm cho người xem cảm nhận được rõ xung đột nội tâm nhân vật và ý nghĩa của vở diễn. 

Trường ĐHSK ĐA Hà Nội, Khoa Kịch hát dân tộc giao lưu với các khán giả quốc tế.