Phong tục tảo mộ ngày Tết, đi tảo mộ cần chuẩn bị những gì?

Đi tảo mộ ngày nào?

Lễ tảo mộ cuối năm hay còn gọi là lễ Chạp nên thường được tổ chức vào những ngày cuối tháng Chạp hằng năm, trước khi các gia đình sửa soạn làm mâm cơm Tất niên vào 30 Tết để thể hiện tấm lòng với những người đã khuất. Thường các gia đình thực hiện nghi thức tảo mộ từ 20 tháng chạp đến chiều 30 Tết.

Tại những dòng tộc lớn có quy định cụ thể về ngày tảo mộ. Ngày này cũng được ghi trong gia phả như một truyền thống của dòng tộc để con cháu ở các thế hệ nối tiếp thực hiện, cũng là một hình thức gắn kết các thành viên, gia đình trong dòng tộc lại với nhau và để người đi xa hướng về cội nguồn.

Trong quan niệm của người Việt, hết năm cũ, đón năm mới, mọi thứ đều phải được sửa sang cho mới mẻ kể cả với những người đã khuất.

Do đó, ngày tảo mộ không chỉ sửa sang lại phần mộ cho gọn gàng, sạch đẹp mà còn là dịp giãi bày với ông bà, tổ tiên những chuyện đã xảy ra trong một năm với gia đình, dòng họ.

Tảo mộ cũng là dịp mời ông bà tổ tiên về ăn Tết với gia đình. Do đó, nhiều nơi còn có tục rước ông bà về vào trưa 30 Tết; Sau đó đưa ông bà đi vào trưa mùng 3 hoặc mùng 4 Tết.

Đi tảo mộ cần chuẩn bị những gì?

Khi tảo mộ, cần mang theo quốc, xẻng để sửa sang các ngôi mộ cho sạch cỏ dại và gọn gàng; Đồng thời đắp thêm cho nấm mộ đầy đặn và kiểm tra xem mộ có bị mối xông hay bị đục khoét hay không hoặc mộ có bị ngấm nước hay không. Nếu có cần xử lý ngay, tránh ảnh hưởng tới phong thủy âm trạch.

Với các lễ vật cần sắm khi đi tảo mộ gồm: Một bộ tam sinh (1 miếng thịt lợn, 3 - 5 con tôm hoặc cua, 1 - 3 - 5 quả trứng vịt). Bộ tam sinh là 3 loài vật đại diện cho thổ - thủy – thiên, có nghĩa sống trên cạn, dưới nước, trên trời. Bộ tam sinh còn có nghĩa là đức.

Trong lễ vật còn có các vật phẩm khác như đèn, hương, giấy ngũ sắc, quần áo giấy, vàng mã, hoa quả tươi.

Bộ lễ vật này để kêu khấn Thổ địa, Thần tài cai quản phần mộ chân linh gia tiên yên nghỉ chứ không phải dâng cúng gia tiên. Đây là vị thần mà dân gian ta thờ cúng với mong muốn cầu bình an, sung túc cho gia chủ.

Ngày nay, bộ lễ vật đã được các gia đình giản lược, chủ yếu gồm hương, tiền vàng, hoa quả tươi.

Ngoài ra, các gia đình có thể chuẩn bị lễ chay hoặc lễ mặn cúng tổ tiển. Tuy nhiên, theo quan niệm hiện nay các gia đình thường chọn lễ chay để tránh sát sinh, tránh gây thêm tội nghiệp cho người đã khuất, mong họ sớm siêu thoát. Lễ chay còn có thêm bánh kẹo, gạo, muối, bỏng, chén mật, xôi chè. Lễ mặn thì có thêm chân giò, gà luộc, rượu thịt hoặc khoanh giò. Dù lễ chay hay mặn nhất định phải có: Đèn, hương, chè, rượu, nước trong, tiền vàng, trầu cau, hoa quả.

Những lưu ý khi đi tảo mộ

Nên đi tảo mộ khi trời còn sáng: Thời gian tốt nhất khi đi tảo mộ là những ngày ấm áp, tạnh ráo. Bạn không nên đi quá sớm khi sương chưa tan hay quá muộn khi trời đã tối. Bởi khi này không khí nặng nề, không tốt cho sức khỏe của người đi tảo mộ.

Khi tảo mộ phải có thái độ thành khẩn, cung kính. Nếu gặp các ngôi mộ trên đường đi cũng nên có thái độ cung kính, tránh dẫm đạp lên các ngôi mộ khác hay va chạm vào đồ cúng trên mộ của người khác.

Đi tảo mộ đông người: Tất cả các thành viên trong gia đình đều có thể đi tảo mộ bởi đây được coi là dịp để mọi người quây quần bên nhau, cùng nhớ về người đã khuất với lòng thành kính. Tuy nhiên, trẻ nhỏ, người ốm yếu và người mang bầu nên hạn chế do nghĩa trang là nơi có âm khí nặng, nhiều loại vi khuẩn sinh sôi.

Hoa trong lễ nên mang hoa cúc, hoa lay ơn: Bó hoa cúc/hoa lay ơn hoặc cây hoa cúc để cắm hoặc trồng làm cảnh tại phần mộ. Một số nơi trồng cây xương rồng, đinh lăng, cau… để bảo vệ mộ.

Còn bao nhiêu lao động, chuyên gia Trung Quốc về nghỉ Tết chưa trở lại Huế?