Nga khẳng định đã thông báo cho Ukraine trước 15 phút về chuyến bay chở tù binh nhưng Ukraine kịch liệt bác bỏ, cho rằng Nga dùng vụ việc này để bôi nhọ hình ảnh Kiev.
Nga - Ukraine tranh cãi gay gắt
Hãng tin Reuters dẫn lời nghị sĩ Andrei Kartopolov cho biết: “Phía Ukraine đã nhận được cảnh báo chính thức và thông tin đầy đủ vào khoảng thời gian 15 phút trước khi máy bay bay vào khu vực nơi phương tiện bị bắn hạ”.
Ông Kartopolov cho biết Bộ tư lệnh quân đội Ukraine xác nhận đã nhận được cảnh báo.
Song thông tin do ông Kartopolov đưa ra trái ngược với thông báo của cơ quan tình báo quân sự Ukraine rằng phía Nga đã không thông báo cho cơ quan này về việc thực hiện chuyến bay.
Mảnh vỡ máy bay vận tải quân sự Ilyushin Il-76 của Nga tại vùng Belgorod (Ảnh: Reuters).
Phát ngôn viên cơ quan tình báo quân sự Ukraine Andriy Yusov cho biết khác với những đợt trao đổi tù nhân trước đây, lần này, Kiev không nhận được đề nghị từ phía Nga về việc hạn chế các cuộc tấn công trong vùng không phận nơi máy bay bay qua.
Ông Yusov thậm chí còn nghi ngờ Nga sử dụng tù nhân Ukraine làm lá chắn sống che giấu việc vận chuyển đạn dược, vũ khí cho hệ thống S-300 được Nga sử dụng trong xung đột tại Ukraine.
Phía Ukraine cũng cho biết đã mở cuộc điều tra về khả năng vi phạm luật chiến tranh. Ngày 24/1, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng nhiều thông tin cần được làm rõ, bao gồm thông tin về những người có mặt trên máy bay đồng thời cáo buộc Nga “đùa giỡn với mạng sống của tù nhân Ukraine”.
Người đứng đầu ủy ban nhân quyền Ukraine Dmytro Lubinets cho rằng vụ việc là chiến dịch nhằm lan truyền thông tin sai lệch đã được lên kế hoạch từ trước của Nga. Ông Lubinets chỉ ra danh sách những từ nhân Ukraine thiệt mạng trong vụ rơi máy bay do truyền thông Nga đăng tải có tên của một số tù nhân đã được trao trả trong đợt trao đổi tù nhân trước đó.
Nhiều dấu hiệu cho thấy máy bay bị trúng tên lửa
Trong một diễn biến liên quan, hãng tin TASS dẫn nguồn tin thuộc lực lượng phản ứng khẩn cấp của Nga cho biết các nhà điều tra Nga đã phát hiện mảnh vỡ được cho là của một hoặc vài tên lửa tại hiện trường máy bay rơi tại vùng Belgorod giáp biên giới với Ukraine.
Trong thông báo đăng trên ứng dụng Telegram, các nhà điều tra Nga cho biết kết luận điều tra ban đầu cho thấy máy bay bị tên lửa thuộc dòng rocket Zenit bắn trúng và đã mở cuộc điều tra hình sự nhằm làm rõ vụ việc.
“Những mảnh vỡ được phát hiện trên mặt đất cho thấy máy bay đã chịu tác động mạnh từ bên ngoài. Các mảnh vỡ này sẽ được chuyển cho cơ quan điều tra phân tích”, nguồn tin cho hay.
Các nhà điều tra dân sự, quân sự và hình sự của Nga đang tìm kiếm manh mối, thu thập bằng chứng phục vụ quá trình phân tích, điều tra tại hiện trường rơi máy bay. Một số ảnh chụp do truyền thông đăng tải cho thấy các mảnh vỡ nằm rải rác trên những cánh đồng phủ đầy tuyết. Hai hộp đen máy bay đã được thu hồi và sẽ được chuyển tới Moscow để phân tích dữ liệu.
Trao đổi với hãng tin FranceInfo, một nguồn tin quân sự Pháp nghi ngờ tên lửa bắn hạ máy bay Il-76 khả năng là loại Patriot do Mỹ sản xuất, được quân đội Ukraine vận hành.
Phóng viên người Nga Alexander Kots dẫn lời một nhà điều tra Nga tại hiện trường cũng đánh giá những dấu vết hư hại trên thân máy bay cho thấy phương tiện nhiều khả năng bị tên lửa Patriot bắn trúng.
Chiếc máy bay quân sự của Nga gặp tai nạn khi đang chở tù nhân Ukraine để trao đổi vào sáng 24/1. Bộ Quốc phòng Nga cho biết toàn bộ 65 tù nhân Ukraine, 6 thành viên phi hành đoàn và ba quan chức Nga có mặt trên máy bay thiệt mạng.
Ngày 25/1, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã mở phiên họp theo đề nghị từ phía Nga nhằm thảo luận về vụ việc. Giám đốc Ủy ban các vấn đề chính trị của Liên hợp quốc - bà Rosemary DiCarlo nhận định: “Thực tế rõ ràng là sự việc xảy ra trong bối cảnh chiến sự đang diễn ra tại Ukraine. Để tránh leo thang căng thẳng, chúng tôi kêu gọi các bên liên quan kiềm chế hành động, hạn chế đưa ra những cáo buộc có thể thổi bùng thêm cuộc xung đột vốn đã vô cùng nghiêm trọng”.