Ngày Tết Đoan Ngọ 2022 (5/5 Âm lịch) đúng vào thứ sáu ngày 3/6 dương lịch. Hàng năm cứ đến ngày này, nhà nhà lại sắm lễ với các loại hoa quả phong phú như vải, mận cùng những món ăn dân dã như bánh gio, rượu nếp... thơm nồng dâng cúng tổ tiên.
Đây cũng là một dịp để các thành viên trong gia đình trở về sum họp, gắn kết với nhau, dâng cúng tổ tiên rồi quây quần bên mâm cơm gia đình, cùng "giết sâu bọ".
Dân gian quan niệm rằng Tết Đoan Ngọ là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái để cúng tổ tiên và mong một mùa bội thu.
Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ của Việt Nam
Đã từ lâu, vào ngày Tết Đoan Ngọ, nhiều tục lệ gắn kết với đời sống và quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm đã trở thành ngày Tết truyền thống của người Việt Nam.
Y học phương Đông cho rằng vào ngày này hỏa khí trong cơ thể con người và trời đất đều lên cao - thời điểm thuận lợi để “diệt sâu bọ” (các loại vi khuẩn, giun sán) trong cơ thể con người”. Quan niệm ngày 5/5 âm lịch là ngày “diệt sâu bọ” có lẽ bắt nguồn từ đây.
Người Việt cũng lưu truyền nhiều truyền thuyết khác nhau về Tết Đoan Ngọ. Đầu tháng 5 là kết thúc vụ lúa chiêm, bước vào đầu vụ mùa. Đây là giai đoạn bà con nông dân làm lễ tạ ơn trời đất, tổ tiên và ăn mừng mùa vụ. Thời điểm này sâu bọ phát triển nhiều khiến người dân lo lắng.
Và họ đã được một ông lão hướng dẫn lập đàn cúng đơn giản gồm bánh tro, trái cây. Nhân dân làm theo, lập tức sâu bọ được tiêu diệt. Để tưởng nhớ sự việc, dân chúng đặt cho ngày này “Tết diệt sâu bọ” có người gọi là Tết Đoan Ngọ vì giờ cúng thường vào giờ Ngọ.
Đến nay, người Việt vẫn coi trọng ngày Tết này. Cứ đến ngày này, phố phường, làng xóm nhộn nhịp hẳn lên. Nhà nào cũng dậy từ sớm, chuẩn bị vật phẩm cúng tổ tiên như nhiều loại quả dân dã như mận, vải, rồi bánh tro, rượu nếp, thịt vịt...
Ở một số nơi còn có cả xôi, chè hạt sen, nếp cẩm… là những món ăn không thể thiếu. Dân gian quan niệm rằng đây là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái để cúng tổ tiên và mong một mùa bội thu.
Dân chúng đặt cho ngày 5/5 là “Tết diệt sâu bọ”, có người gọi là Tết Đoan Ngọ vì giờ cúng thường vào giờ Ngọ.
Tết Đoan Ngọ sắp đến gần, bên cạnh việc chuẩn bị món rượu nếp thơm ngon cùng mâm lễ vật dâng lên tổ tiên, thần linh, bạn cũng đừng quên tham khảo bài văn khấn Tết Đoan Ngọ dưới đây để lễ cúng thêm phần trang nghiêm và thể hiện được lòng thành của mình nhé!
Tết Đoan Ngọ (hay Tết diệt sâu bọ) là dịp khởi đầu cho một mùa vụ. Trong ngày này, người Việt cổ thường chuẩn bị mâm cúng dâng lên tổ tiên, thần linh cầu cho mưa thuận gió hòa, nhà nhà an vui, mùa màng bội thu không bị sâu bọ quấy nhiễu. Ngày nay, Tết Đoan Ngọ không chỉ mang những ý nghĩa trên mà nó còn là thời điểm để mọi người trong gia đình có dịp sum họp, cùng nhau trừ bỏ những điều không may mắn, xua đuổi bệnh tật (những loại sâu bọ, giun sán ký sinh trong cơ thể gây bệnh…).
Tết Đoan Ngọ cúng gì? Trong dịp mùng 5 tháng 5 Âm lịch, người Việt thường làm những mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm cơm rượu nếp, bánh trái, chè xôi, trà rượu... Tuy nhiên, tùy theo quan niệm văn hóa của từng vùng mà lựa chọn các món sản vật và chế biến dâng cúng ông bà, tổ tiên ngày Tết Đoan Ngọ sẽ có sự khác nhau.
Mâm lễ cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc:
Hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp, các loại hoa quả theo mùa (mận, vải, đào...), bánh tro, xôi, chè... Ngoài ra, người Nùng ở Mường Khương - Lào Cai còn làm bánh khúc để dâng cúng tổ tiên, thần thánh trong dịp Tết giết sâu bọ.
Hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp, các loại hoa quả theo mùa (mận, vải, đào...), bánh tro, xôi, chè..
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung:
Lễ cúng của người miền Trung cũng tương tự như người miền Bắc. Tuy nhiên, món cơm rượu nếp trong lễ cúng chỉ sử dụng nếp trắng bình thường và cơm rượu được nén thành từng khối chứ không rời như miền Bắc.
Ngoài ra, người miền Trung còn hay cúng vịt (vịt nướng, tiết canh vịt...) trong dịp Tết Đoan Ngọ. Riêng người Huế còn cúng cả chè kê, một món đặc sản của vùng này trong dịp Tết Đoan Ngọ.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam:
Ngoài những thứ không thể thiếu như hương, hoa, vàng mã, người miền Nam cũng cúng cơm rượu nếp nhưng cơm rượu nếp trắng sẽ được viên thành những khối tròn thay vì để rời như miền Bắc hay ép thành khối như miền Trung.
Bên cạnh đó, vào Tết Đoan Ngọ, người miền Nam còn ăn cả chè trôi nước và bánh ú (một món bánh tương tự bánh tro của miền Bắc). Miền Nam được coi là vựa trái cây lớn nhất cả nước nên trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân Nam bộ không chỉ chuẩn bị lễ cúng với hoa quả tươi mà còn kết hợp tổ chức nhiều lễ hội trái cây miệt vườn đặc sắc.
Bên cạnh đó, để có một buổi lễ tươm tất, trang nghiêm, chắc chắn không thể thiếu được bài văn khấn Tết Đoan Ngọ. Đọc văn khấn là sự bày tỏ tâm thành cầu xin của người làm lễ trước các đấng vô hình - linh thiêng cũng như hương hồn của những người đã khuất... điều cốt yếu của lời khấn là thành tâm chứ không phải ở những lời văn hoa mỹ, cầu kỳ, cũng không cần cố cầu cho nhiều.
Trong ngày Tết Đoan Ngọ, người dân Nam bộ không chỉ chuẩn bị lễ cúng với hoa quả tươi mà còn kết hợp tổ chức nhiều lễ hội trái cây miệt vườn đặc sắc.
Lễ cúng Tết Đoan Ngọ có thể thực hiện trong nhà, ngoài sân hoặc cả hai đều được. Sau đây, chúng ta hãy cùng tham khảo một số bài văn khấn Tết Đoan Ngọ phổ biến nhất nhé!
Văn khấn mùng 5 tháng 5 Tết Đoan Ngọ trong nhà
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
- Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).
Tín chủ chúng con là: …
Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày mồng 5/5 Âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ …, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Tết Đoan Ngọ cũng là dịp sum vầy của các thành viên trong gia đình.
Bài khấn Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 ngoài sân
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần. Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).
Tín chủ chúng con là:... Tuổi:.. Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Trên đây là cách chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ cũng như bài văn khấn Tết Đoan Ngọ 5 tháng 5 Âm lịch chi tiết nhất, mới nhất năm 2022.
(Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo)
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận