Thị trường Trung Quốc có đủ để thay EU mua khí đốt Nga?

Khi căng thẳng với Nga lên cao, Liên minh châu Âu (EU) và Anh thông báo đang xem xét các biện pháp nhằm giảm dần sự phụ thuộc vào khí đốt từ Nga nhằm phản ứng trước chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.

Trong khi đó, Trung Quốc - nhà tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, phản đối các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga và cho biết vẫn tiếp tục các hoạt động thương mại với Moscow, bao gồm các hợp đồng mua bán khí đốt, dầu mỏ.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, kể cả trong trường hợp khả quan nhất, lượng khí đốt xuất khẩu từ Nga sang Trung Quốc trong tương lai cũng chỉ bằng 2/3 lượng năng lượng nước này hiện đang bán cho châu Âu.

Theo bà Tatiana Mitrova, nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu, Đại học Columbia, doanh thu từ việc bán năng lượng của Nga cho Trung Quốc không thể bù đắp hậu quả của việc mất đi thị trường châu Âu (nếu xảy ra) bởi Trung Quốc đang mua khí đốt từ Nga với giá trong hợp đồng thấp hơn các đối tác châu Âu.

Nga xuất khẩu 16,5 tỷ m3 khí đốt sang Trung Quốc năm 2021 qua các đường ống và dưới dạng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Trước khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo ký hợp đồng cung cấp dầu mỏ và khí đốt cho Trung Quốc trị giá 117,5 tỷ USD.

Nga và Trung Quốc cũng có kế hoạch tăng công suất của các đường ống lên 100 tỷ m3 và tăng sản lượng LNG mua bán.

Còn ở châu Âu, Nga đang xuất khẩu 170 tỷ m3 khí tự nhiên cho khu vực này mỗi năm và theo bà Mitrova, mức giá của hai đối tác Trung Quốc và châu Âu khác nhau đáng kể.

Tuy nhiên, bà Tatiana Mitrova nhận định mối quan hệ với Trung Quốc đóng vai trò quan trọng giúp Nga trao đổi các loại hàng hóa cần thiết, đặt trong bối cảnh nước này đang đối mặt với hàng loạt các biện pháp trừng phạt, cấm vận từ Mỹ và phương Tây.

Trong thời gian tới, tập đoàn năng lượng quốc doanh của Nga Gazprom sẽ cung cấp khí đốt sang Trung Quốc thông qua đường ống mới nối giữa đảo Sakhalin và tỉnh Hắc Long Giang. Khi đường ống đi vào hoạt động năm 2026, tổng lượng khí tự nhiên cung cấp từ Nga sang Trung Quốc mỗi năm sẽ tăng lên tới 48 tỷ m3, gần gấp 5 lần con số của năm 2021.

Trong khi đó, châu Âu đang đẩy mạnh tìm các nhà cung cấp năng lượng thay thế nguồn khí đốt từ Nga. Qatar - nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới, được xem như đối tác thay thế tiềm năng của EU.

Mới đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã kêu gọi các quốc gia xuất khẩu năng lượng lớn trên thế giới như Qatar tăng nguồn cung khí đốt nhằm giảm sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt từ Nga.

Tuy nhiên, Bộ trưởng năng lượng Qatar Saad Sherida Al-Kaabi, đồng thời là Chủ tịch và giám đốc điều hành doanh nghiệp quốc doanh QatarEnergy, cho rằng nguồn cung khí đốt từ Nga, vốn chiếm khoảng 40% tổng lượng khí đốt nhập khẩu của châu Âu, không dễ dàng thay thế trong một sớm một chiều.

Theo ông Al-Kaabi, khoảng 85% lượng LNG xuất khẩu của Qatar hiện xuất sang châu Á theo các hợp đồng dài hạn và không thể đảo ngược.

Nga đàm phán mua lại máy bay thuê từ nước ngoài nhưng chưa thành