Thuốc kháng sinh, tránh thai đã làm thay đổi thế giới ra sao?

Viên tránh thai

Thuốc tránh thai đã tách rời được sinh hoạt tình dục với hoạt động tái sản xuất nòi giống. Nếu không có viên thuốc này có lẽ trái đất đã không còn chỗ để con người đặt chân.

Cha đẻ của viên tránh thai là nhà bác học Carl Djerassi. Năm 1951, ông điều chế thành công Noretydron - hợp chất tổng hợp có tác dụng tương tự như hormon điều chỉnh quá trình rụng trứng. Tại Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu thời điểm đó vẫn duy trì lệnh cấm thuốc nghiên cứu thuốc tránh thai, vì thế những nghiên cứu đầu tiên được tiến hành dưới vỏ bọc điều trị vô sinh, còn các thử nghiệm lâm sàng - được thực hiện tại Portorico, nơi pháp luật phóng khoáng hơn.

Sản phẩm đầu tiên - Enovit - xuất hiện tại các hiệu thuốc vào năm 1960. 6 năm sau tại Mỹ đã có 7 tập đoàn sản xuất biệt dược này.

Viên aspirin

Đây là nguyên tố tổng hợp đầu tiên được đưa vào điều trị bệnh tật của con người. Trải qua hơn 100 năm phát triển, aspirin vẫn đang tìm cho mình những ứng dụng và thành công mới.

Acid acetyloxalicit được đặt tên là aspirin do nhà hoá học người Đức Felix Hoffman thuộc hãng dược phẩm Bayer của Đức điều chế vào năm 1897. Hoffmann nghiên cứu nó với ý tưởng giúp bố mình chiến thắng những cơn đau do bệnh thấp khớp gây nên và không ngờ nó lại trở thành một trong những viên thuốc nhân tạo ra đời sớm nhất trên thế giới.

Aspirin được đăng ký bản quyền năm 1899 và sau đó đã được xếp vào hạng viên thuốc giảm đau nổi tiếng nhất và tuyệt vời nhất của thế kỷ XX. Sự kiện tìm ra viên thuốc aspirin cũng đã đi vào sách kỷ lục Guinness từ năm 1950. Năm 1969, aspirin đã được các nhà du hành vũ trụ Mỹ đưa lên mặt trăng bằng phi thuyền Apollo.

Hiện aspirin là loại thuốc được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Mỗi năm có khoảng hơn 100 tỉ viên thuốc được tiêu thụ. Ngoài tác dụng giảm đau, người ta cũng nhanh chóng nhận ra rằng, aspirin còn có tác dụng giảm hiện tượng đông máu, ngăn cản nguy cơ nhồi máu cơ tim, giảm thiểu sưng tấy. Vì thế aspirin ngày nay được dùng để chữa trị rất nhiều bệnh tật, từ sốt và viêm khớp cho đến phòng chống nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tâm thần phân liệt…

Sự kỳ lạ của nó ẩn giấu ở chỗ: từ lúc lưu hành, không ai biết về cơ chế hoạt động của nó. Mãi đến những năm 1970, GS. John Robert Vane mới khám phá ra điều đó và ông đã được trao giải Nobel. Ngoài ra, một số bác sĩ điều trị còn nhận thấy aspirin có tác dụng chống ung thư. Tuy nhiên chưa ai biết tại sao. Cơ chế này còn đang chờ được khám phá.

Viên prozac

Những người chữa trị cảm giác thất vọng và hoang mang bằng tân dược đã khá hơn nhiều nhờ prozac - viên thuốc được mệnh danh là “viên thuốc yêu đời”.

Hơn 20 năm trước, vào năm 1987, prozac (biệt dược của Hãng Lilly - Mỹ - tên gốc là fluoxetin) xuất hiện trong các hiệu thuốc và lập tức khiến giới truyền thông xôn xao bởi nó được kỳ vọng sẽ tạo ra một bước tiến vượt bậc trong điều trị bệnh trầm cảm. Quả thật, chỉ sau đó ít lâu, prozac đã trở thành loại thuốc thông dụng với 54 triệu “tín đồ” trên thế giới tin dùng.

Các loại thuốc kháng sinh

Thế kỷ XX thuộc về thuốc kháng sinh: chúng đã cứu sống hàng triệu người bệnh, chúng kéo dài và làm thay đổi chất lượng cuộc sống của con người. Penicillin được xem là tiến bộ y học lớn nhất mà thế giới đã biết từ trước đến giờ.

Năm 1929 nhà khoa học người Anh Alexander Fleming tình cờ phát hiện ra hiện tượng: Nấm Penicillinum notatum có tác dụng kìm hãm sự phát triển của một số vi trùng nhất định. Đến năm 1942 người ta đã chiết xuất được Penicylin và thời đại của thuốc kháng sinh cũng bắt đầu từ đó.

Nhờ có nó, châu Âu đã nhanh chóng hồi phục sau chiến tranh thế giới thứ II. Viêm phôi hay viêm họng không còn là mối đe dọa chết người. Với một số chứng bệnh, chỉ một liều kháng sinh trong một hoặc hai tuần cuộc sống có thể kéo dài thêm vài chục năm.

Thuốc kháng sinh nhanh chóng trở thành vũ khí vạn năng. Do hậu quả sử dụng tràn lan, đã xuất hiện ngày càng nhiều chủng vi khuẩn biến đổi gen có khảng năng đề kháng với các loại thuốc kháng sinh phổ biến. Thực tế tất cả dân cư các quốc gia phát triển đều sử dụng kháng sinh. Thậm chí thuốc kháng sinh còn được dùng trong chăn nuôi, từ tôm cá đến trâu, bò. Thế nhưng đến nay vẫn chưa có vũ khí nào có thể khả dĩ thay thế thuốc kháng sinh. Vậy nên đang diễn ra một dạng chạy đua vũ trang: trên thị trường xuất hiện ngày càng nhiều thế hệ thuốc kháng sinh mới. Cùng với đó cũng càng xuất hiện nhiều chủng vi trùng kháng thuốc.

Viên viagra

Nhà bác học vĩ đại nhất mọi thời đại Leonardo de Vinci đã nắm bắt chính xác nỗi đau không chỉ riêng giới mày râu: “Dụng cụ sung sướng đàn ông không phải lúc nào cũng ngoan ngoãn nghe theo mệnh lệnh thân chủ”. Trên thế giới tối thiểu có khoảng 150 triệu đàn ông là nạn nhân của tình trạng liệt dương. Tấn bi kịch diễn ra suốt nhiều thế kỷ và không có gì thay đổi cho đến khi có sự xuất hiện của “thần dược” viagra vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20.

Ngay sau khi được Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chính thức cho phép lưu hành vào ngày 27/3/1998, viên thuốc màu xanh da trời với hợp chất chính có tên sildenafil do Tập đoàn Pfizer sản xuất đã nhanh chóng tạo nên một làn sóng "cuồng viagra" trên toàn thế giới. Nó trở thành “vị cứu tinh” của hàng chục triệu đàn ông, làm thay đổi hẳn cuộc sống “tràn trề bất lực” mà họ phải chịu đựng bấy lâu.

Cơ chế tác dụng trị liệu của viagra đã được hai nhà hóa học Louis J. Ignarro và Furchgott đoạt giải Nobel Y học năm 1998 giải thích là do sự giãn của các tế bào cơ trơn trên các động mạch của dương vật do tác dụng của NO qua một chuỗi phản ứng hóa học và viagra làm gia tăng lượng NO trong huyết tương nên nó gây ra hiện tượng cương dương vật.

Ngoài ra, hiện nay, các nhà khoa học cũng đang tiến hành nghiên cứu các loại thuốc như giảm béo, cải thiện trí nhớ... với hy vọng giúp con người thoát khỏi những căn bệnh đáng sợ.

4 thực phẩm thường dùng "nguy hiểm" hơn thuốc lá