Thuốc lá điện tử có thật sự không độc hại?

Mới đây, 7 người tại Mỹ đã tử vong, nguyên nhân từ thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, tại Việt Nam, thuốc lá điện tử đang dần bùng nổ và được nhìn nhận một cách sai lầm “không gây hại hay dùng để cai thuốc lá truyền thống”(?!)

Nhan nhản quảng cáo

Trên thị trường hiện nay, thông tin bán thuốc lá điện tử được rao nhan nhản trên các website với những lời mời chào hấp dẫn: “Để không bị bứt rứt khi bạn không có gì đó cầm trên tay như thói quen thì hãy cứ yên tâm hút thuốc lá điện tử mà không phải lo ngại gì vì thuốc lá điện tử đã được chứng minh không có chất độc nào gây hại đến cơ thể của bạn”… Theo đó, bộ sản phẩm thuốc lá điện tử được quảng cáo với đầy đủ phụ kiện gồm điếu thuốc cùng chip điện tử, đầu lọc, pin, sạc pin, lọ tinh dầu... Người dùng sau khi mua về chỉ cần đổ tinh dầu vào điếu thuốc là có thể dễ dàng sử dụng.

Anh N. (chủ một cơ sở bán thuốc lá điện tử tại Hà Nội) cho hay, mặt hàng này được thiết kế với nhiều kiểu dáng khác nhau, tuy nhiên có thể chia thành hai dòng điếu nhỏ và điếu to với giá trung bình từ 800.000 - 2.000.000 đồng/chiếc, thậm chí có mẫu còn cao hơn cũng như đều được cam kết bảo hành trong vòng 1 năm. Chủ cơ sở này cũng giới thiệu, tinh dầu cho thuốc lá điện tử có đủ vị khác nhau để lựa chọn như hoa quả, cà phê, bạc hà… và trong đó vẫn chứa nồng độ nicotin nên khi hút sẽ có cảm giác như thuốc lá thật. Một lọ như vậy có thể thay thế khoảng 6-7 bao thuốc.

“Hút thuốc lá điện tử sẽ không bị hôi miệng, không bị ho, không có cảm giác mệt mỏi và không gây độc hại cho những người xung quanh như hút thuốc lá truyền thống. Ngoài ra có thể sử dụng trong phòng điều hoà, xe hơi và không bị ám mùi. Sản phẩm chỉ sử dụng tinh dầu được đốt nóng, bốc hơi để tạo ra khói và không gây nghiện vì có thể giảm dần nồng độ nicotine, do đó hoàn toàn có thể cai thuốc hoặc thay thế thuốc lá điếu”, anh N. nói.

Tuy nhiên, chia sẻ với PV, một số người hút thuốc lá điện tử thừa nhận loại sản phẩm này vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ.

Bắt đầu hút thuốc lá từ khi 18 tuổi, anh L.Đ.A (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết giữa năm 2017, được một số người bạn giới thiệu rằng dùng thuốc lá điện tử có thể thay thế thuốc lá điếu, vừa an toàn lại vừa “phong cách” nên đã chuyển sang dùng thử. “Ban đầu, hút thuốc lá điện tử sẽ thấy thơm, lạ, gần như quên đi hoàn toàn thuốc lá truyền thống. Nhưng chỉ sau hơn một tuần, tôi cảm thấy có nhiều đờm và rát ở cổ họng nên cũng giảm dần liều lượng. Mặc dù ở thuốc lá điện tử sẽ có thể điều chỉnh được nồng độ nicotine nhưng có nhiều trường hợp không kiểm soát được sẽ cảm thấy đau đầu, hoa mắt, chóng mặt vì nạp một lượng lớn chất này vào cơ thể. Bên cạnh đó, chi phí để hút thuốc lá điện tử đắt hơn nhiều so với thuốc lá điếu. Đó còn chưa kể khi mua phải hàng giả, hàng nhái rất dễ có nguy cơ gây nổ và không an toàn đối với người sử dụng”, anh Đ.A chia sẻ.

Khói thuốc lá điện tử nguy cơ gây 25 loại bệnh tật

Trao đổi với PV Báo Giao thông, bà Lê Thị Thu, Giám đốc Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá và các bệnh không lây nhiễm, Tổ chức HealthBridge Canada cho biết: “Có rất nhiều nghiên cứu độc lập trên thế giới đã đưa ra những nhận định, đặc biệt Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng kết luận hiện nay chưa có bất cứ bằng chứng khoa học nào chứng minh thuốc lá điện tử an toàn hơn thuốc lá điếu. Và thuốc lá điện tử có khả năng khiến người sử dụng tiếp xúc với các hóa chất, độc tố có thể gây hại tới sức khỏe”.

Theo bà Thu, đánh giá từ WHO cho thấy, trong khói thuốc lá điện tử có chứa các chất là các độc tố được chứng minh gây nên nhiều nhóm bệnh tật, ví dụ như glycol hay là aldehyde và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi hay hydrocacbon thơm đa vòng, nitrosamines, kim loại hay phân tử silicate và các chất khác. Và các hạt siêu mịn trong thuốc lá điện tử có khả năng làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch và hô hấp cho cả người hút trực tiếp và người hút thụ động.

Đáng lưu ý, trong đó có các hợp chất đặc biệt nguy hiểm mà không tìm thấy trong thuốc lá truyền thống ví dụ như chất glyoxal. Bên cạnh đó còn một số loại kim loại nặng như chì, chromium, niken và formaldehyde trong thuốc lá điện tử có nồng độ bằng hoặc cao hơn thuốc lá truyền thống trong các điều kiện thử nghiệm sử dụng bình thường.

Cùng quan điểm, PGS.TS Phan Thu Phương, Phó giám đốc Trung tâm Hô hấp, BV Bạch Mai cho hay: “Người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… Hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống như vô sinh, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày…”.

Bà Lê Thị Thu cho biết thêm, hiện nay theo nghiên cứu của WHO có hơn 7.700 chất tạo hương thuốc lá điện tử đã có mặt trên thị trường, một số chất tạo hương có chứa deacetyl, khi hít vào có thể gây viêm phế quản. Và một nghiên cứu khác tại Mỹ năm 2018 cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử hàng ngày có liên quan đến việc tăng tỉ lệ bệnh nhồi máu cơ tim, tương đương với thuốc lá truyền thống.

Người thụ động hít phải khói thuốc lá điện tử có độc hại không?