Trẻ thiếu sắt, thiếu máu phải làm sao?

Ảnh minh họa

Hỏi: Bé nhà tôi 8 tháng, kém ăn, da xanh, bị suy dinh dưỡng. Bé cũng hay bị viêm đường hô hấp. Khi tôi đưa cháu đi khám thì bác sỹ cho biết, cháu bị thiếu sắt, thiếu máu. Bác sĩ có thể tư vấn cho tôi cách chăm sóc bé để sớm khỏi bệnh này không?

Nguyễn Hồng Mai (Hoàng Mai, Hà Nội)

Trả lời: Theo thống kê chưa đầy đủ, có khoảng 20% trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi bị thiếu sắt. Nếu thiếu nhẹ thì trẻ không có biểu hiện gì đặc biệt để nhận biết. Nhưng khi thiếu sắt kéo dài, ở mức độ nặng thì biểu hiện dễ nhận thấy nhất là trẻ mệt mỏi, kém ăn, da xanh, niêm mạc nhợt, sức chống đỡ với bệnh tật kém; móng tay, móng chân dễ gãy. Nếu thiếu máu nặng thì trẻ còn có nhiều biểu hiện khác như tóc khô, trẻ hay bị nhiễm trùng, nhất là nhiễm trùng đường hô hấp. Trẻ sinh non, cân nặng thấp hoặc mẹ bị thiếu máu khi mang thai rất dễ bị thiếu máu, thiếu sắt.

Nguyên nhân phổ biến nhất gây thiếu máu ở trẻ em cũng như phụ nữ mang thai, có thể do trẻ không có đủ dự trữ sắt khi sinh ra từ mẹ, hoặc ở trẻ hay bị nhiễm khuẩn liên tục nên dinh dưỡng kém, kém hấp thu, làm sắt trong cơ thể không sử dụng được. Ngoài ra, ở nước ta tỷ lệ thiếu máu là do biến đổi gen di truyền, gây nên bệnh Thalassemia - bệnh di truyền không tổng hợp được chuỗi globin trong hồng cầu. Tất cả các nguyên nhân thiếu máu lâu dài đó sẽ làm trẻ chậm phát triển thể chất.

Trường hợp bé nhà chị cần được đánh giá chính xác là thiếu sắt ở mức độ nào. Khi trẻ thiếu sắt ở mức độ nhẹ thì tốt nhất là chị nên xin bác sỹ tư vấn về dinh dưỡng để cho ăn những thức ăn giàu sắt để hấp thu qua thức ăn. Trường hợp trẻ bị thiếu sắt ở mức độ vừa đến mức độ nặng cần phải bổ sung một cách nhanh chóng thì cần sử dụng thuốc có sắt. Nhưng chỉ định này phải được dựa trên các xét nghiệm, kinh nghiệm của bác sỹ và tình trạng thực tế của trẻ. Hiện nay, một số bác sỹ có chỉ định sắt theo tôi là quá rộng, có nơi còn cho sắt như một loại thuốc bổ phổ thông. Điều đó không tốt vì như trên đã nói thừa sắt cũng có tác hại không kém thiếu sắt. Bởi sắt là kim loại nặng gây độc cho mô, tế bào. Ngoài ra, tôi xin nhấn mạnh trẻ đang nhiễm trùng thì không nên bổ sung sắt vì có thể khiến tình trạng nhiễm trùng nặng hơn.

Khoa Nhi, BV Đa khoa Quốc tế Vinmec

Cải thiện bệnh trĩ bằng chế độ ăn, uống