Từ vết thương nhỏ, nhiều người mắc uốn ván, cứng cơ, co giật nhập viện cấp cứu

Nguy kịch vì nhiễm uốn ván từ vết thương nhỏ

Thời gian gần đây, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai liên tiếp tiếp nhận bệnh nhân nhiễm uốn ván từ những vết thương hở ở tay, chân, tai nạn trong quá trình lao động, sinh hoạt như bị dao cứa, dẫm phải đinh nhọn, sắt, thép, va chạm vào các dị vật bẩn, hoặc tay chân đang có vết thương hở lại dầm trong nước bẩn, tiếp xúc với bùn đất bẩn...

Ông N.V.G (49 tuổi) vốn khỏe mạnh, làm nghề thợ mộc ở Bắc Ninh được gia đình đưa tới Bệnh viện Bạch Mai khám với biểu hiện cứng hàm, khó há miệng, khó thở, đi lại khó khăn. Nghi nhiễm trùng uốn ván, ông G nhập viện điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới. Ngay đêm nhập viện, bệnh nhân đã rất khó thở và phải mở khí quản cấp cứu, dùng thuốc an thần liều cao chống co giật, tiêm vaccine và huyết thanh phòng uốn ván để trung hòa độc tố và thở máy hỗ trợ hô hấp.

Người nhà cho biết, trước nhập viện 2 tuần, ông C bị máy bào gỗ cắt qua đốt số 1 ngón thứ 3 tay trái, nhưng không đến viện, không tiêm phòng uốn ván mà tự xử lý vết thương và đắp lá tại nhà. Khi vào viện, vết thương ở ngón tay bị hoại tử đen nên được xử lý cắt lọc, rửa sạch vết thương. Tuy nhiên, sau 2 tuần điều trị bệnh tiến triển nặng dần và phải điều trị hồi sức tích cực. Bệnh nhân vẫn còn trong tình trạng nguy kịch sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, suy gan thận cấp, tiêu cơ vân cấp, vô niệu, nguy cơ tử vong cao.

Đang điều trị uốn ván tại đây, ông N.V.M (56 tuổi, làm nghề nông ở Hải Dương) tình hình khả quan hơn, nhưng vẫn còn chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn tử vong vì có thể xảy ra các biến chứng suy hô hấp, bội nhiễm trên cơ địa nhiều bệnh nền. Trước đó 1 tuần, bệnh nhân có nhọt chín mé ở ngón chân cái nhưng chủ quan lội nước bẩn trong đợt mưa bão vừa qua nên vi khuẩn xâm nhập qua vết thương vào cơ thể. Khi được đưa tới viện ông M cứng hàm, khó ăn, khó nuốt, không há được miệng, tăng trương lực cơ toàn thân, đau đầu, mệt mỏi.

Còn ông L.V.T (56 tuổi, làm nghề nông ở Đan Phượng, Hà Nội) cũng nhập viện trong tình trạng tương tự. Trước đó 3 tuần, bệnh nhân đi chân đất làm ruộng và dẫm vào đinh có chảy máu, sau đó tự uống kháng sinh và cũng chưa tiêm phòng uốn ván.

Ngay khi vào viện, bệnh nhân được tiêm vaccine uốn ván và kháng huyết thanh, cắt lọc rửa vết thương bằng ô xy già, loại bỏ dị vật. Qua 3 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân cũng đã có dấu hiệu chuyển biến tích cực hơn.

Chớ chủ quan với vết thương ngoài da dù nhỏ

PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Uốn ván là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium tetani sống ở môi trường đất bẩn xâm nhập vào cơ thể, trong điều kiện yếm khí (miệng vết thương bị bịt kín) vi khuẩn sẽ sản sinh ra ngoại độc tố.

Triệu chứng uốn ván là sau khi bị vết thương khoảng 1-2 tuần bệnh nhân sẽ có biểu hiện sớm là cứng hàm, khó nhai, khó nuốt, sau đó sẽ cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng sẽ có biểu hiện co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật. Nếu không xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực thì nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc có nhiều biến chứng trên các hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.

Theo ông Cường, đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh uốn ván là những người nông dân, công nhân chưa được tiêm phòng uốn ván và tiếp xúc nhiều với đất, bùn, nước thải, môi trường chăn nuôi gia súc gia cầm, công trường; trẻ sơ sinh mà trong thời kỳ mang thai mẹ không tiêm phòng uốn ván hoặc có thể bị lây truyền qua dụng cụ y tế không tiệt trùng khi cắt dây rốn cho trẻ…

Theo khuyến cáo của PGS Đỗ Duy Cường, để phòng chống bệnh uốn ván, trước hết tiêm phòng vaccine, nhất là với những đối tượng có nguy cơ cao. Trẻ em phòng bệnh uốn ván từ 2 tháng tuổi với liều vaccine 6/1 (cần theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan y tế). Phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván vào đúng thời điểm thai kỳ.

Điều đáng chú ý nữa là khi bị thương, trầy xước thì ngay lập tức sát trùng vết thương đúng cách, tránh bịt kín vết thương và đến cơ sở y tế để được tiêm phòng kháng huyết thanh uốn ván kèm xử lý vết thương bằng cách cắt lọc tổ chức hoạt tử, dập nát, loại bỏ dị vật, rửa ô xy già.

Khi lao động, sinh hoạt cần chế tiếp xúc với bùn đất, vật dụng ô nhiễm, nếu phải tiếp xúc cần có biện pháp bảo hộ như đi ủng, găng tay... Tại các nông trại, công trường cần có các chất tiệt trùng để sơ cứu như xà phòng, nước rửa tay sát trùng, cồn y tế và thường xuyên vệ sinh môi trường, chuồng trại…