Vì sao tàu biển nội phải treo cờ nước ngoài?

Ông Bùi Thiên Thu - Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam

Ông đánh giá như thế nào về khả năng đáp ứng của đội tàu biển VN sau một năm thực hiện phương án thay thế tàu mang cờ quốc tịch nước ngoài vận tải container nội địa?

Tính đến tháng 4/2014, đội tàu container mang cờ quốc tịch VN có 26 tàu, tổng trọng tải 230.000 DWT, tổng sức chở 13.000 TEUs, thuộc 11 doanh nghiệp vận tải biển. Đội tàu container mang cờ quốc tịch nước ngoài được cấp phép vận tải nội địa có 8 tàu. Trong đó, có 6 tàu với tổng trọng tải 59.000 DWT mang cờ quốc tịch nước ngoài nhưng thuộc chủ sở hữu 4 doanh nghiệp VN và 2 tàu mang cờ quốc tịch nước ngoài thuộc sở hữu nước ngoài (hãng Maesrk Line) vì có tàu mẹ cung cấp tuyến dịch vụ tại khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải. 

Sau 1 năm thực hiện phương án thay thế tàu biển nước ngoài vận tải container nội địa bằng tàu biển VN, các DN đều nhận định sản lượng vận tải biển container nội tăng hơn khoảng 8-10%. Về giá cước vận tải, theo báo cáo của một số DN giá cước vận tải nội địa hiện tại giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Giá cước giảm cũng có nghĩa là việc doanh nghiệp nội thực hiện vận chuyển đã không làm tăng giá thành hàng hóa. Ngoài ra, tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng, giá cước của các hãng tàu nước ngoài tương đối ổn định và nếu có thay đổi thì chủ yếu theo chiều hướng tăng lên trong khi giá cước của chúng ta giảm đi. 

Đối với những e ngại về việc đội tàu biển quốc gia VN không đáp ứng được nhu cầu vận chuyển, ách tắc hàng hóa, tôi có thể khẳng định ngay là không có chuyện đó. Trong suốt một năm qua, hoàn toàn không có chuyện ách tắc xảy ra tại các cảng biển. 

Trong 8 tàu container treo cờ nước ngoài, có 6 tàu thuộc sở hữu của chủ tàu VN. Vậy tại sao các chủ tàu này không đăng ký mang cờ quốc tịch VN?

Trước hết phải nói rằng, trong 6 tàu mang cờ quốc tịch nước ngoài thuộc chủ sở hữu của DN VN được cấp giấy phép vận tải nội địa chỉ có một tàu đủ điều kiện đăng ký mang cờ quốc tịch VN. 

Theo quy định hiện hành, khi làm thủ tục đăng ký mang cờ quốc tịch VN, chủ tàu phải nộp một khoản thuế, phí rất lớn so với giá trị của tàu hiện tại. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, khó có chủ tàu nào “chịu” nổi. Đơn cử, một tàu của Công ty Vận tải biển Container Vinalines. Công ty này có một tàu 6 tuổi treo cờ nước ngoài đang được cấp phép vận tải nội địa. Nếu muốn đăng ký mang cờ quốc tịch VN, dự kiến khoản tiền thuế mà DN này phải trả lên tới hơn 61 tỷ, tương đương tiền mua một con tàu 500 - 600 TEUs 10 tuổi theo mức giá hiện tại.
 

Đội tàu biển quốc gia VN hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu vận chuyển hàng hóa nội địa

Giải pháp nào gỡ khó cho các DN, thưa ông?

Theo tôi, trước hết cần sửa đổi quy định tại Điều 12 về  nguyên tắc xác định giá tính thuế đối với tàu biển nhập khẩu tại Thông tư 205 của Bộ Tài chính. Giá tính thuế cần dựa trên giá trị tài sản tại thời điểm làm thủ tục đăng ký tàu biển. Hiện nay, theo quy định tại Thông tư 205, “trị giá tính thuế của hàng hoá nhập khẩu trước hết phải được xác định theo trị giá giao dịch.Trị giá giao dịch là giá mà người mua thực tế đã thanh toán hay sẽ phải thanh toán cho người bán để mua hàng hoá nhập khẩu”. 

Ngoài ra, Cục Hàng hải VN cũng kiến nghị sửa đổi Điều 9, 10 Thông tư 06 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế GTGT. Cục kiến nghị bổ sung tàu biển vào danh mục hàng hóa được tính thuế suất GTGT là 5%.

Theo ông, Việt Nam phải làm gì để tăng chất lượng dịch vụ vận tải container?

Tôi cho rằng trước hết cần xây dựng quy định thỏa thuận chung giữa các chủ tàu container để loại trừ sự cạnh tranh không lành mạnh, tăng cường sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau đảm bảo mang lại dịch vụ tốt nhất cho khách hàng trong khi vẫn đảm bảo quyền lợi của chủ tàu. Cùng đó, cần đảm bảo lịch trình tàu và giá cước ổn định, rõ ràng, tránh tăng giá một cách tùy tiện, đồng thời tránh đua nhau hạ giá để cạnh tranh và thu hút khách. Ngoài ra, chủ tàu cũng nên tổ chức các hội nghị định kỳ lấy ý kiến khách hàng, xác định nhu cầu vận tải của khách hàng và kế hoạch sản xuất kinh doanh trong từng giai đoạn để lên kế hoạch vận tải phù hợp. 

Cảm ơn ông!

Thanh Bình

(Thực hiện)