Việc giảm thời gian thu phí hoàn vốn các dự án BOT đã được dự trù

Tiếp tục kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIV, chiều 20/5, Quốc hội làm việc tại hội trường, nghe Tổng kiểm toán Nhà nước (KTNN) Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2017 và kết quả kiểm toán chuyên đề.

Kiến nghị giảm thời gian thu phí 7/8 dự án

Báo cáo kết quả kiểm toán chuyên đề, Tổng KTNN cho biết, kết quả kiểm toán 8 dự án BOT trong năm 2018 cho thấy hầu hết các dự án thực hiện chỉ định nhà đầu tư, chỉ định nhà thầu thi công... KTNN đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 7/8 dự án là 16,2 năm so với phương án tài chính ban đầu.

Trong khi đó, kết quả kiểm toán 7 dự án BT cho thấy việc giao đất chỉ định cho nhà đầu tư là trái với quy định của Luật Đất đai. Việc tạm tính tiền sử dụng đất để xác định giá trị đối ứng khi giao đất cho dự án BT tại thời điểm thực hiện dự án BT, đồng thời xác định giá đất theo phương pháp thặng dư cho phép tính chi phí dự phòng trong chi phí phát triển còn bất hợp lý, không sát hoặc phụ thuộc yếu tố chủ quan dẫn đến giá đất thấp, không sát giá thị trường làm thất thoát lớn tài sản, NSNN.

Bên cạnh đó, các dự án BT thực chất là sử dụng nguồn lực NSNN thuộc nhiệm vụ chi ngân sách của các cấp chính quyền nhưng không quy định phải là dự án cần thiết, thực sự cấp bách là chưa phù hợp với các quy định hiện hành; hầu hết các dự án chỉ định thầu, làm giảm tính cạnh tranh; thiết kế dự toán không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt.

Các dự án BT thực hiện chủ yếu bằng vốn vay, làm tăng chi phí đầu tư dự án, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện. Đây là lỗ hổng lớn nhất làm thất thoát tài sản, NSNN. Kết quả kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính 2.938 tỷ đồng, trong đó có dự án tỷ lệ xử lý tài chính lên đến 29% giá trị được kiểm toán (dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Lê Đức Thọ đến khu đô thị mới Xuân Phương, điểm cuối giao với đường 70, với tổng kiến nghị xử lý tài chính 391,6 tỷ đồng).

Bộ GTVT chủ động đề nghị kiểm toán tất cả dự án BOT

Liên quan đến kiến nghị của KTNN đối với các dự án BOT, chiều cùng ngày, trao đổi với Báo Giao thông, một lãnh đạo Vụ Đối tác công tư (PPP, Bộ GTVT) cho biết, trước đây, Bộ GTVT ký hợp đồng với các nhà đầu tư thực hiện dự án BOT dựa trên tổng mức đầu tư ban đầu của dự án.

Trong cơ cấu của tổng mức đầu tư bao giờ cũng có phần dự phòng trượt giá và dự phòng khối lượng. Theo các thông tư hướng dẫn của Luật Xây dựng, dự phòng trượt giá trong cơ cấu tổng mức đầu tư của các dự án được tính dựa trên chỉ số trượt giá CPI. Do vậy, chỉ riêng dự phòng trượt giá có những dự án lên tới 15 – 20%.

Trong khi đó, các dự án BOT được tiến hành triển khai xây dựng trong thời gian qua, nhờ sự chỉ đạo điều hành chính sách vĩ mô tốt nên chỉ số trượt giá chỉ từ 4-5% và giá vật liệu xây dựng cũng giảm mạnh. Đồng thời, tiến độ xây dựng các dự án được đẩy nhanh nên dự phòng trượt giá của các dự án gần như không sử dụng đến.

Trong các hợp đồng BOT đã quy định rõ, thời gian thu phí ban đầu của các dự án chỉ là dự kiến, sau khi công trình hoàn thành xây dựng, Bộ GTVT sẽ tiến hành quyết toán để xác định chi phí thực tế của công trình và tính toán lại thời gian thu phí thực tế của các dự án.

Đặc biệt, để công khai, minh bạch và kiểm soát chặt chi phí đầu tư của các dự án BOT, Bộ GTVT đã chủ động có văn bản gửi Tổng Kiểm toán Nhà nước đề nghị hỗ trợ kiểm toán tất cả các dự án BOT phục vụ công tác quyết toán, tính toán lại thời gian thu phí.

“Việc Kiểm toán Nhà nước kiến nghị giảm chi phí đầu tư, thời gian thu phí của các dự án BOT được kiểm toán năm 2018 so với tổng mức đầu tư, thời gian thu phí ban đầu đã nằm trong dự trù của Bộ GTVT khi quyết toán các dự án BOT”, lãnh đạo Vụ PPP nói và thông tin, trong 68 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý đã hoàn thành quyết toán toàn bộ hoặc một phần, chi phí đầu tư và thời gian thu phí thực tế sau quyết toán của các dự án đều giảm so với tổng mức đầu tư, thời gian thu phí dự kiến ban đầu đã ký trong hợp đồng BOT.

Phó ban Dân nguyện: "Liệu có "tay trong" giúp ông chủ Nhật Cường bỏ trốn?"