Bao giờ mới thôi ăn bớt?

Vừa là tài sản cất trữ, vừa là trang sức phổ biến và giá trị của người dân Việt Nam, song chất lượng vàng, nhất là vàng trang sức, lâu nay gần như thả nổi! 

Nói thả nổi là bởi hiện cả nước có tới hơn 10.000 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh vàng, song chỉ có 83 doanh nghiệp được cấp phép sử dụng thiết bị xác định tuổi vàng bằng kỹ thuật huỳnh quang tia X - nhằm xác định chất lượng vàng. Tuy nhiên, ngay cả khi có đủ máy móc, thiết bị, không phải đơn vị nào cũng tự nguyện tuân thủ, nếu không có những chế tài đủ mạnh. 

Theo một người trong giới kinh doanh vàng, nếu chỉ dựa vào chênh lệch giá, thì lợi nhuận rất thấp mà cũng rủi ro trong bối cảnh giá vàng liên tục biến động; còn việc bớt xén trọng lượng thì khó qua mặt được khách hàng; do vậy, hầu hết các cơ sở kinh doanh vàng bạc đá quý, nhất là các hiệu vàng tư nhân đều “đánh” vào cửa gian lận tuổi vàng. Chẳng hạn, một món nữa trang 18K, hàm lượng vàng không được thấp hơn 75%, song trên thực tế chỉ đạt 58 - 68%. Như vậy, với một chỉ vàng 18K, “nhà sản xuất” đã ăn bớt được 7 - 17 ly vàng, và tính theo giá thị trường hiện nay, người tiêu dùng đã bị móc túi từ 250.000 - 600.000 đồng. Tương tự, vàng 16K, theo tiêu chuẩn vàng chiếm 68% nhưng thường chỉ “có tuổi” 55 - 62%; vàng 14K(58,3%) thì chỉ đạt 40 - 48%...

Trong khi đó, người tiêu dùng không thể phân biệt tuổi vàng bằng mắt thường, nên đành trông cậy cả vào cơ quan quản lý. Song, theo quy định lâu nay, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng phải có trách nhiệm đến cùng về chất lượng, trọng lượng vàng với người tiêu dùng - nghĩa là cũng chỉ trông đợi vào tính tự giác của nhà sản xuất. 

Thông tư 22 của Bộ Khoa học và Công nghệ - được coi là bước tiến chặt chẽ hơn khi yêu cầu cụ thể hơn là“sản phẩm phải có đóng mã ký hiệu, hàm lượng vàng mới được lưu thông trên thị trường”; đồng thời có mức xử phạt từ hành chính đến truy cứu trách nhiệm hình sự. Song, để làm được điều đó thì phải trông đợi cả vào khâu hậu kiểm của cơ quan tiêu chuẩn đo lường chất lượng các cấp, mà điều này rõ ràng là thách thức lớn trên thực tế!

Xuân Thu