Cảnh báo nguy hiểm khi bệnh nhân sốt xuất huyết cô đặc máu
Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Hà Nội, trong tuần qua, Hà Nội đã ghi nhận 2.578 ca sốt xuất huyết mới tại 30/30 quận, huyện, thị xã (tăng gần 200 ca so với tuần trước đó và tăng 1,5 lần so với tuần đầu tiên của tháng 9/2023. Đây cũng là tuần có số ca mắc cao nhất kể từ đầu năm 2023 đến nay.
Hà Nội cũng phát hiện thêm 78 ổ dịch sốt xuất huyết tại 21 quận, huyện, thị xã. Riêng tại Bắc Từ Liêm có 9 ổ dịch; Quốc Oai, Đống Đa (mỗi nơi có 8 ổ dịch); Phúc Thọ (7 ổ dịch); Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đan Phượng (mỗi nơi có 5 ổ dịch)…
Tính từ đầu năm đến nay, Hà Nội phát hiện tổng cộng 15.354 ca sốt xuất huyết (tăng hơn 3 lần so với cùng kỳ năm 2022) và có 3 ca tử vong.
Còn số liệu từ Bộ Y tế, từ đầu năm đến cuối tháng 9, cả nước ghi nhận 87.719 ca mắc sốt xuất huyết và 24 người chết.
Một ca sốt xuất huyết nặng được điều trị tích cực tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai.
Trao đổi với PV Báo Giao thông, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Truyền nhiễm BV Bạch Mai cho biết: Có 2 cơ chế trong sốt xuất huyết. Một là chảy máu giảm tiểu cầu. Nhưng cơ chế thứ 2 ít người biết và khó phát hiện đó chính là tình trạng thoát huyết tương dẫn đến hiện tượng cô đặc máu, tụt huyết áp đi vào sốc.
"Hai cơ chế này không đi đôi với nhau. Có một số trường hợp sốc nhưng chưa hạ tiểu cầu, trong khi mọi người chỉ lo lắng tiểu cầu hạ và chảy máu. Nhưng cơ thể thoát huyết tương gây sốc lại mới khó theo dõi và điều trị khó khăn hơn rất nhiều. Vì thế nhiều người không thấy xuất huyết nhưng rất có thể lúc này cơ thể bị cô đặc máu. Trong tình huống này, người bệnh sẽ được chỉ định dùng dung dịch cao phân tử hoặc truyền dịch chống sốc. Tuy nhiên rất khó khăn và tỷ lệ tử vong cao", BS Cường cảnh báo.
BS Cường đặc biệt nhấn mạnh, các trường hợp tử vong đa số ở người trẻ. Bệnh nhân trước đó đã đi khám tại một số cơ sở y tế, được điều trị ngoại trú nhưng không theo dõi sát sao. Khi trở lại bệnh viện đã muộn, một số triệu chứng của bệnh diễn biến nhanh.
Còn theo BS Phạm Văn Phúc, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, BV Bệnh nhiệt đới TƯ, bệnh nhân sốt xuất huyết thông thường 1-3 ngày đầu sẽ sốt rất cao, mệt mỏi. Tuy nhiên, từ ngày thứ 3 - thứ 7 của bệnh, khi cơn sốt đã hạ, bệnh nhân ngỡ đã gần khỏi lại là giai đoạn nguy cơ xảy ra các biến chứng. Đặc thù các bệnh nhân sốt xuất huyết nặng năm nay có diễn biến phức tạp vì có nhiều bệnh cảnh khác nhau, bao gồm: Xuất huyết do thoát dịch, sốc do giảm tiểu cầu và chảy máu...
Theo nhận định của Tổ chức Y tế Thế giới, hiện tượng biến đổi khí hậu, hiện tượng El Nino, tốc độ đô thị hóa gia tăng cùng với sự giao thương đi lại giữa các quốc gia khiến xu hướng sốt xuất huyết trên thế giới dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp và gia tăng; Đặc biệt tại khu vực lưu hành nặng như Châu Mỹ La Tinh và Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Sốt xuất huyết tuyệt đối không truyền dịch tại nhà
Ông Cường cũng lưu ý: "Việc người dân truyền dịch tại nhà, có thể khiến bệnh nặng thêm. Việc truyền dịch cần được thực hiện tại cơ sở y tế vì nếu chỉ số hemoglobin giảm, người bệnh cần được truyền dung dịch cao phân tử để kéo nước vào trong lòng mạch chứ không truyền dung dịch thường sẽ gây sốc, suy đa tạng".
Cách đây ít lâu, một nữ bệnh nhân (32 tuổi, trú tại Hoài Đức, Hà Nội) bị sốt xuất huyết Dengue nhập viện trong tình trạng tràn dịch ổ bụng, tràn dịch màng phổi số lượng nhiều, gây chèn ép, khó thở, suy hô hấp.. Kết quả chiếu chụp phát hiện bệnh nhân bị tràn dịch ổ bụng, tràn dịch màng phổi số lượng nhiều. Trước đó, bệnh nhân truyền dịch trong 3 ngày đầu.
Xét nghiệm máu có tình trạng cô đặc máu, tăng hemoglobin và giảm tiểu cầu, men gan tăng rất cao hơn 8000U/L. Bệnh nhân này được chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue thể nặng. Sau 10 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã cải thiện, dịch ổ bụng màng phổi đã giảm rõ rệt, ăn uống, đi lại được, tiểu cầu đã trở về bình thường.
"Giai đoạn nào truyền dung dịch cao phân tử, giai đoạn nào truyền tiểu cầu, truyền máu phải hết sức lưu ý và cần được theo dõi, thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Người bệnh khi có dấu hiệu sốt nên đến khám tại cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm và tư vấn điều trị. Tuyệt đối không tự ý truyền dịch tại nhà, tránh biến chứng đáng tiếc", BS Cường khuyến cáo.
Để đáp ứng công tác điều trị với các ca sốt xuất huyết nặng, theo Bộ Y tế, các cơ sở nhập khẩu báo cáo số lượng dịch truyền cao phân tử Dextran thực tế đã nhập về là 12.550 túi; trong đó, số lượng thuốc đã cung ứng cho các bệnh viện là 5.118 túi và số lượng thuốc còn tồn tại kho của cơ sở nhập khẩu là 7.432 túi.
Theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết Dengue, Bộ Y tế nêu rõ giai đoạn nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết thường vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh với các biểu hiện lâm sàng người bệnh có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt.
Đồng thời, có thể có các biểu hiện sau: Đau bụng nhiều: đau bụng nhiều và liên tục hoặc tăng cảm giác đau nhất là ở vùng gan; Vật vã, lừ đừ, li bì; Gan to > 2cm dưới bờ sườn, có thể đau; Nôn ói; Biểu hiện thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch (thường kéo dài 24 - 48 giờ);
Xuất huyết dưới da thường ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạn sườn hoặc mảng bầm tím; Xuất huyết niêm mạc như chảy máu chân răng, chảy máu mũi, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu, xuất huyết âm đạo hoặc tiểu máu; Xuất huyết nặng như chảy máu mũi nặng (cần nhét bấc hoặc gạc cầm máu), xuất huyết âm đạo nặng, xuất huyết trong cơ và phần mềm, xuất huyết đường tiêu hóa và nội tạng (phổi, não, gan, lách, thận)...).
Một số trường hợp nặng có thể có biểu hiện suy tạng như tổn thương gan nặng/suy gan, thận, tim, phổi, não.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận