Khi nào cha mẹ cần cho trẻ đi khám dậy thì sớm?

Con 6 tuổi đã xuất hiện “dấu hiệu lạ” trên cơ thể

Mới đây, bé L.H.G, (6 tuổi 8 tháng, ở Sơn La) được bố mẹ đưa đến Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Medlatec khám vì thấy lớn vượt các bạn cùng lớp.

Mẹ bé H. chia sẻ: "Khoảng 1 năm nay, bé xuất hiện ngực to nhanh, cao hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Cũng 1 tháng trở lại đây, mẹ thấy bé xuất hiện mùi cơ thể. Trong khoảng 6 tháng, bé tăng 4kg, tăng 5cm chiều cao. Ngoài ra, bé không có dấu hiệu bất thường nào khác.

Tiếp nhận khám bé L.H.G, ThS.BS Dương Thị Thủy, Chuyên khoa Nhi, BVĐK Medlatec cho biết: So với tiêu chuẩn của Tanner về các giai đoạn dậy thì của trẻ gái và trai thì chiều cao và cân nặng của bé G., vượt ngưỡng phát triển bình thường, đồng thời, phát triển ngực B3, lông mu P1, mụn trứng cá vùng mặt, mùi cơ thể, ngoài ra các cơ quan, bộ phân khác chưa thấy bất thường gì.

Với dấu hiệu và thăm khám ban đầu, bác sĩ chẩn đoán sơ bộ bé cần theo dõi dậy thì sớm nên được chỉ định làm các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm nội tiết hormon (FSH, LH, Estradiol), siêu âm tử cung buồng trứng, X-quang tuổi xương.

Kết quả xét nghiệm và siêu âm cho thấy trẻ bắt đầu dậy thì sớm, do vậy, bé được chụp cộng hưởng từ nhằm khảo sát thêm tuyến yên để định hình nguyên nhân.

Biết con có chẩn đoán dậy thì sớm, bố mẹ bé G. vô cùng lo lắng vì con mới 6 tuổi, bản thân bé và bố mẹ đều khỏe mạnh.

BS. Thủy cho biết, dậy thì là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu giai đoạn bé trưởng thành về mặt thể chất và tâm sinh lý. Thông thường, ở bé gái tuổi dậy thì bắt đầu từ khoảng 11-12 tuổi, nhưng dậy thì sớm là khi trẻ trước 8 tuổi đã phát triển ngực hay có kinh nguyệt trước 9 tuổi. Ở nam giới, tuổi dậy thì thường sau nữ giới, thông thường tuổi bắt đầu dậy thì khoảng 12 tuổi, nhưng nếu sớm hơn có thể là lúc 9 tuổi.

BS Thủy lưu ý, nếu cha mẹ thấy con phát triển nhanh so với bạn bè cùng trang lứa, ví dụ bé gái trước 7, 8 tuổi đã phát triển ngực, lông mu, hoặc bé trai trước 9 tuổi phát triển tinh hoàn và kích thước dương vật thì nên cho con đến cơ sở y tế tế kiểm tra để biết chính xác có phải do nguyên nhân dậy thì sớm gây ra những biểu hiện “lạ” của cơ thể hay không.

Hơn nữa, dậy thì sớm ở trẻ do nhiều nguyên nhân gây nên như khối u (thường là u nhỏ vùng hạ đồi), nhiễm trùng (viêm não, quai bị, viêm màng não...), dị dạng bẩm sinh (não úng thủy, tật đầu nhỏ), hội chứng McCune - Albright, hoặc do thiếu hụt GH phối hợp...

Do đó, để chẩn đoán chính xác, khi cho trẻ đi kiểm tra dậy sớm, bác sĩ sẽ tư vấn làm cho trẻ xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ hormone Progesteron, LH-RH, FSH, LH, E2; Chụp X-quang cổ tay để đánh giá phát triển xương; Chụp CT hoặc MRI đầu, tìm khối u hoặc tổn thương não.

Tránh gây hoang mang tâm lý khi trẻ dậy thì sớm

Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác bé dậy thì sớm, bác sĩ sẽ đưa ra hướng xử lý và điều trị kịp thời cho trẻ.

Việc điều trị ở bé gái nhằm ngưng kinh nguyệt ngay sau lần tiêm đầu tiên, theo dõi siêu âm tử cung và buồng trứng giảm kích thước sau 6 tháng.

Đối với bé trai nhằm ngưng cương dương sớm, giảm kích thước tinh hoàn sau nhiều tháng; Lông mu thoái triển từ từ, cải thiện tâm lý, giảm tốc độ phát triển trong năm đầu.

BS.Thủy chia sẻ: "Có không ít cha mẹ biết con dậy thì sớm rất sốc và lo lắng, nhưng điều cha mẹ cần làm là bình tĩnh để không gây hoang mang tâm lý ở trẻ. Về phía trẻ, ở giai đoạn này bắt đầu có thay đổi về tâm sinh lý như mặc cảm, tự ti và xấu hổ do khác biệt so với các bạn cùng trang lứa;

Hoặc do chưa được giáo dục về giới tính nên có nguy cơ xâm hại tình dục, quan hệ sớm và có thai sớm. Vì vậy, cha mẹ cần “làm bạn” với con để lắng nghe, tâm sự, chia sẻ và hướng dẫn con cách xử lý, giúp con tự tin và hòa đồng cùng bạn bè trang lứa".

Ngoài ra, cha mẹ cần giúp trẻ phòng ngừa dậy thì sớm bằng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, đầy đủ, cân đối với nguồn thực phẩm tươi sạch, không chứa chất biến đổi gen/hormone tăng trưởng, tránh sử dụng đồ ăn nhanh hoặc chứa nhiều dầu mỡ, chất béo.

Cha mẹ nên tránh cho trẻ tiếp xúc với các mỹ phẩm, thuốc chứa Estrogen, Testosterone sẽ gây mất bằng hormone sinh dục; đồng thời, khuyến khích trẻ tăng cường tập thể dục thể thao vừa sức.

Làm gì tránh nứt nẻ, ngứa ngáy mùa hanh khô?