Sự thật về sức mạnh Tàu sân bay Trung Quốc

Tàu sân bay Liêu Ninh

Trường phái “phải chế tạo”

Việc cùng một lúc tồn tại những tranh luận mâu thuẫn với nhau như trên cho thấy sự mất cân bằng của Trung Quốc khi vừa phải thể hiện sức mạnh quân sự trước Mỹ, Nhật Bản và các nước khác trong khu vực, vừa phải đáp trả “Thuyết mối đe dọa Trung Quốc”. Cuối cùng, trường phái “phải chế tạo” đã thắng thế.

Theo cách giải thích của cố Tư lệnh hải quân Trung Quốc, Thượng tướng Lưu Hoa Thanh, một trong những người đặt nền móng cho chiến lược hải quân biển xa và cổ súy mạnh mẽ cho việc chế tạo tàu sân bay của Trung Quốc thì việc làm này là hết sức cần thiết. Trong các lý do ông Lưu Hoa Thanh đưa ra có lý do: Duy trì quyền và lợi ích trên biển, thu hồi Đài Loan về Trung Quốc, “thu hồi” Nam Sa (tức Trường Sa của Việt Nam). Và trong các cuộc chiến tranh trên biển trong điều kiện hiện nay không thể thiếu sự yểm hộ của lực lượng không quân.

Như vậy, tàu sân bay sẽ đóng vai trò quan trọng tạo sự răn đe trên biển. Khi Trung Quốc có hai cụm tàu sân bay thì phạm vi tiến công tung thâm (thọc sâu) trên lý thuyết của hải quân Trung Quốc cũng sẽ mở rộng thêm 1.000km về phía Nam. Khi ấy, giả sử trường hợp xảy ra xung đột quân sự Trung - Mỹ, cụm tàu sân bay của Mỹ từ Bắc Ấn Độ Dương sẽ phải mở rộng phạm vi cần phòng vệ thêm 1.000km về phía trước; quyết định tiến công vào vùng biển Trung Quốc sẽ gặp phải những trở ngại đáng kể. 

Phương thức bố trí cụm tàu sân bay của Trung Quốc nhiều khả năng sẽ là: Tận dụng sự yểm trợ đầy đủ của hệ thống hỏa lực phòng không bố trí trên quần đảo Hoàng Sa (mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép của Việt Nam) và đảo Hải Nam để tiến hành chiến thuật vươn dài về phía trước.

Hàng đồng nát đại tu

Tàu sân bay Liêu Ninh dài 291,6m, rộng 37,8m, trọng tải 58.500 tấn (nhỏ hơn nhiều so với tàu sân bay Mỹ USS George Washington có trọng tải hơn 100.000 tấn), vận tốc tối đa 37 hải lý/h, hải trình tối đa 7.130km. Theo thiết kế, nó có thể mang 50 máy bay các loại, dạng như máy bay chiến đấu Su-33, Su-27, MiG-29, trực thăng chống tàu ngầm Ka-27, trực thăng cảnh báo Ka-31. Vũ khí chủ yếu có thể gồm 8 pháo phòng không AK-630 AA, 8 pháo CADS-N-1 Kashtan CIWS, 12 tên lửa hải đối hải P-700 Granit SSM, 18 bệ phóng tên lửa hải đối không 3K95 Kinzhal SAM VLS và hệ thống pháo phản lực chống ngầm RBU-12000 UDAV-1 ASW. 

Tàu Liêu Ninh có tên ban đầu là Varyag thuộc lớp tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov, do Liên Xô khởi công đóng năm 1985 và thuộc sở hữu của Ukraine sau khi Liên Xô tan rã, Trung Quốc mua của Ukraine trong một cuộc đấu giá với giá 20 triệu USD vào năm 1998. Năm 2002, tàu Varyag cập cảng Đại Liên và bắt đầu trùng tu từ năm 2005 trong tình trạng chưa lắp động cơ và nhiều loại thiết bị; lớp vỏ bên ngoài bị ăn mòn, mất cả lớp từ hóa; nhiều bộ phận cũ của tàu như hệ thống sóng siêu âm, đuôi cánh quạt, bánh lái… cũng không còn nguyên vẹn; cầu tàu cũng phải chống gỉ lại và thay boong mới.

Ngoài ra, Liêu Ninh còn gặp một số rắc rối, khiếm khuyết như cáp hãm đà và thiết bị thu hồi cáp, Trung Quốc có ý định mua từ Nga nhưng do sợ bị sao chép nên Nga đã từ chối cung cấp. Trung Quốc đã phải tự xoay xở để có cáp gắn trên tàu nhưng chất lượng thì chưa rõ. 

Ngày 15/8/2013, sau khi tiến hành đợt thí nghiệm nghiên cứu khoa học và huấn luyện trên biển lần thứ ba, thay vì trở về Thanh Đảo, tàu sân bay Liêu Ninh đã cập cảng nhà máy đóng tàu Đại Liên. Việc này làm dấy lên nghi vấn Liêu Ninh đã xuất hiện vấn đề nghiêm trọng, cần phải sửa chữa quy mô. Ví như, chất lượng thép sử dụng để chế tạo tàu Liêu Ninh không đồng nhất, nên nhiều khả năng thân tàu sẽ bị biến dạng và mất thăng bằng.

Theo các chuyên gia quân sự, phải mất một thời gian dài nữa tàu sân bay Liêu Ninh mới có thể hoạt động chiến đấu, và vẫn còn nhiều việc Trung Quốc phải làm để cụm tàu sân bay của họ có được khả năng tác chiến thực thụ.

Nguyễn Đăng Song