Băn khoăn “Công dân Thủ đô ưu tú” phần lớn là chức sắc

GS. TS Nguyễn Anh Trí, một trong 10 công dân Thủ đô ưu tú năm 2015 tham gia hiến máu

Toàn doanh nhân, chủ tịch

Hội đồng Thi đua - Khen thưởng TP Hà Nội vừa thông qua danh sách đề nghị các cấp xét, tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2015 cho 10 cá nhân gồm: GS.TS. Vũ Hoan (SN 1937), Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội; NSND Chu Thúy Quỳnh (SN 1941), Chủ tịch Hội Nghệ sĩ múa Việt Nam; TS. NGƯT Nguyễn Tùng Lâm (SN 1943), Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục học Hà Nội; GS. TS Nguyễn Anh Trí (SN 1957), Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu T.Ư; Nghệ nhân Nguyễn Văn Trung (SN 1955), Giám đốc Công ty TNHH Mỹ nghệ Hoa Sơn, Giám đốc Trung tâm dạy nghề tư thục mây tre đan Phú Vinh; Ông Trần Trọng Dực (SN 1957), Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy; Ông Vũ Văn Tiền (SN 1959), Chủ tịch CLB Doanh nghiệp trẻ Sao đỏ, Chủ tịch Hội doanh nghiệp trẻ Hà Nội khóa I - II; Nghệ nhân Nguyễn Thị Tâm (SN 1957), Phó chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP Hà Nội; Ông Triệu Tiến Ích (SN 1953), Chủ tịch Hội Sản xuất và kinh doanh nhãn chín muộn huyện Hoài Đức; Trung tá Chu Thị Hoa (SN 1966), cán bộ Công an quận Hoàn Kiếm (Hà Nội).

Có thể hiểu, 10 cá nhân trong danh sách trên đều là những người ưu tú, có thành tích xuất sắc trong công tác chuyên môn, là tấm gương sáng về tài năng và nhân cách, tiêu biểu cho những công dân Thủ đô mẫu mực. Nhưng vì sao danh sách chỉ toàn những người có chức vụ cao mà vắng bóng đại diện những người công nhân đang lăn lộn trên công trường bình dị? Đâu rồi đại biểu người nông dân dãi nắng dầm sương, đối mặt với vô vàn thiên tai vượt khó, làm giàu? Đâu rồi những chiến sĩ ưu tú không tiếc tuổi thanh xuân, ngày đêm chắc tay súng bảo vệ vững chắc biên cương, hải đảo Tổ quốc?... Những người vốn có ít điều kiện để “tỏa sáng”.

Trưởng Ban thi đua khen thưởng TP Hà Nội Phùng Minh Sơn

Không có sự sắp đặt, cơ cấu?

Trao đổi vấn đề trên với PV Báo Giao thông, ông Phùng Minh Sơn - Trưởng Ban thi đua, khen thưởng TP Hà Nội cho biết, tiêu chuẩn để xét tặng danh hiệu này cũng được dựa trên quy chế do UBND TP Hà Nội ban hành, mỗi năm thành phố chọn 10 lĩnh vực, trong các lĩnh vực đó chọn ra 10 cá nhân để xét tặng danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú. Cá nhân được xét phải là người có thành tích đặc biệt xuất sắc, dẫn đầu trên từng lĩnh vực như lao động sản xuất, kinh doanh, quản lý Nhà nước, công tác Đảng, đoàn thể, an ninh - quốc phòng, khoa học - công nghệ, bảo vệ môi trường, văn hóa nghệ thuật, y tế, giáo dục và đào tạo... Ngoài việc có thành tích dẫn đầu trong các ngành, lĩnh vực được các cấp, các ngành suy tôn thì cá nhân đó phải là người tận tụy, trung thực, tiêu biểu cho tinh thần cần - kiệm - liêm - chính, chí công vô tư, làm việc hiệu quả ở cơ quan… Ngoài ra, họ phải là người có lối sống gương mẫu, mẫu mực ở gia đình, khu phố…

“Quy trình xét chọn các cá nhân này phải qua các bước rất chặt chẽ, không có sự sắp đặt hay cơ cấu. Đầu tiên trên cơ sở hướng dẫn của thành phố, hàng năm, các đơn vị có cá nhân đủ các điều kiện trên thì giới thiệu để các sở, ngành, quận, huyện hay các cơ quan T.Ư đóng trên địa bàn tổng hợp. Một ngành, một lĩnh vực có thể có nhiều người được đề xuất xét duyệt. Sau khi gửi những thành tích của các cá nhân này cho sở, ngành quản lý Nhà nước ở lĩnh vực đó thì họ sẽ có tầm nhìn tổng quát để có thể lựa chọn. Trên cơ sở đó, các sở, ngành quản lý Nhà nước sẽ thẩm định trong nhiều cá nhân được đề xuất để chọn ra một người tiêu biểu nhất, đưa lên Hội đồng Thi đua khen thưởng TP thẩm định. Sau đó, Hội đồng này sẽ họp và thông qua danh sách”, ông Sơn giải thích về quy trình và cho biết thêm, sau khi danh sách được Hội đồng khen thưởng thông qua sẽ cho đăng tải rộng rãi trên báo chí để nhân dân phản hồi, đóng góp ý kiến. Sau 10 ngày đăng báo, nếu cơ bản các ý kiến phản hồi tốt thì mới quyết định chốt danh sách và trao giải vào ngày 10/10.

Trước nhiều ý kiến băn khoăn cho rằng, danh sách năm nay có những người hầu như không được công chúng biết đến, liệu có thực sự xứng đáng khi trao danh hiệu cho nhưng người này, ông Sơn cho rằng, danh sách này được cả một hội đồng thẩm định và đánh giá: “Tiêu chí tiêu biểu, xuất sắc được xét ở nhiều góc độ, lĩnh vực khác nhau. Với các cá nhân năm nay được đề xuất nhận danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú, người ngoài có thể không biết họ, nhưng những người trong ngành chắc chắn đều ghi nhận những đóng góp của họ”.

“Ít người trẻ được đề cử là điều dễ hiểu”

Danh sách 10 cá nhân được đề nghị xét tặng danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú năm nay cũng thiếu vắng các gương mặt trẻ. Trước băn khoăn phải chăng những người trẻ tuổi chưa có đóng góp xứng đáng cho Thủ đô và việc ít có người trẻ được đề xuất cho danh hiệu này sẽ không tạo được sự khuyến khích, ông Sơn cho rằng, “không phải người trẻ không được đề cử mà là do các đơn vị chưa tìm ra hoặc có người trẻ nhưng chưa được phát lộ”, ông Sơn lý giải.

Ông Phan Đăng Long, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, thành viên Hội đồng Thi đua khen thưởng TP Hà Nội cũng cho rằng, việc xét danh hiệu Công dân Thủ đô ưu tú phải dựa trên những tiêu chí xét trong cả một quá trình nên những người nhiều tuổi thường có nhiều đóng góp, cống hiến hơn và những người trẻ ít được đề cử cho danh hiệu này cũng là điều dễ hiểu. “Nói như vậy không có nghĩa là những người trẻ không được xét. Trong các năm trước, có những người trẻ có thành tích đột xuất nhưng đóng góp lớn vào sự phát triển của Thủ đô cũng đã được nhận danh hiệu này, ví dụ như: GS Ngô Bảo Châu, họa sỹ Nguyễn Thu Thủy, người khởi xướng và tổ chức thực hiện dự án “Con đường gốm sứ ven sông Hồng”…”, ông Long dẫn chứng.

Bao nhiêu tuổi thì cấp thẻ Căn cước công dân?