Cần cơ chế đột phá

Trạm dừng nghỉ QL6 đìu hiu, nước mưa đọng thành vũng sau mỗi trận mưa - Ảnh: K.Linh

Những ai một lần phải nếm trải nạn “cơm tù”, “cơm nhốt”, hoặc bị tài xế nhồi nhét vào những hàng quán nhếch nhác ven đường, để mặc chủ hàng vô tư "chặt chém" không thương tiếc mới thấu hiểu mong muốn đến cháy bỏng có được các trạm dừng nghỉ sạch sẽ, khang trang mà hầu hết các nước trên thế giới đã làm. 

Gần đây, với sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, “cơm tù” đã giảm nhiều, nhưng những biến tướng của nó vẫn dai dẳng. Tình trạng nhà xe, lái xe mặc định chọn nhà hàng quen để ăn chia, hưởng hoa hồng và khách không có lựa chọn nào khác phải miễn cưỡng ăn uống vẫn phổ biến. Hay việc thuê đầu gấu chặn đầu xe ép khách vẫn tái diễn và được báo chí phanh phui gần đây khiến khách phải rầu lòng.

Còn nhớ thời điểm khi ba trạm dừng nghỉ đường bộ thuộc Quy hoạch tổng thể hệ thống trạm dừng nghỉ đường bộ tại Việt Nam do JICA tài trợ với trị giá hàng chục tỷ đồng được thí điểm xây dựng, người dân cả nước, nhất là những khách lữ hành thường xuyên đi lại trên đường khấp khởi mừng thầm vì sẽ thoát được nạn chặt chém. Tuy nhiên, với cơ chế quản lý và vận hành thiếu năng động nên các trạm này gần như không tạo được bất kỳ dấu ấn nào ngoài sự nghèo nàn từ mặt hàng đến cơ sở hạ tầng. Bữa ăn trưa duy nhất chỉ là… mỳ tôm phần nào lý giải vì sao trạm dừng nghỉ không hút được khách và đang dần chết yểu.

Theo quy hoạch hệ thống trạm dừng nghỉ trên quốc lộ đến năm 2015 đã xây dựng, mở rộng hoàn thiện khoảng 30 - 40 trạm trên QL1 và khoảng 15 - 20 trạm trên các quốc lộ khác. Giai đoạn 2021 - 2030, xây dựng, mở rộng hoàn thiện trên hệ thống đường quốc lộ phải có khoảng 100 - 120 trạm. Nhưng đến nay, trên địa bàn cả nước mới công bố được 10 trạm.

Từ kinh nghiệm trên cho thấy, Nhà nước không nên trực tiếp đầu tư vào việc xây dựng trạm dừng nghỉ mà chỉ làm quy hoạch và xây dựng cơ chế chính sách để thu hút vốn đầu tư của tư nhân vào lĩnh vực này.

Theo nhiều chủ doanh nghiệp, việc đầu tư trạm dừng nghỉ hiện đại đòi hỏi vốn rất lớn trong khi thu hồi vốn chậm. Vì thế, cần có chính sách ưu đãi đầu tư mang tính đột phá mới hấp dẫn được nhà đầu tư.

Được biết, Tổng cục Đường bộ VN đang xây dựng Đề án: “Xây dựng cơ chế, chính sách thu hút xã hội hóa đầu tư và khai thác trạm dừng nghỉ trên hệ thống quốc lộ Việt Nam”. Hy vọng đề án này sớm được phê duyệt và thực sự tạo được bộ mặt mới cho hệ thống các trạm dừng nghỉ trên các tuyến quốc lộ ở Việt Nam.

Xã hội hóa đầu tư trạm dừng nghỉ