Cân nhắc lựa chọn thứ tự đầu tư các dự án giao thông then chốt

Chủ nhiệm UB Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu trình bày Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư xây dựng dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành trước Quốc hội sáng 29/10

Cần một cảng hàng không quốc tế hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển

Sáng nay, 29/10, Chủ nhiệm UB Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đã trình bày Báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư xây dựng dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành trước Quốc hội.

Theo thẩm tra, hầu hết ý kiến tán thành chủ trương của Đảng và Nhà nước, nước ta cần có một CHKQT hiện đại đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và gắn với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, cần làm rõ tính cấp thiết hay là tính cần thiết của việc đầu tư CHKQT Long Thành, nếu chưa cấp thiết thì cân nhắc thời điểm đầu tư thích hợp.

Báo cáo thẩm tra nêu rõ dự án Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Long Thành đáp ứng tiêu chí là dự án quan trọng quốc gia. Dự án, công trình nếu triển khai đòi hỏi phải áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt cần được Quốc hội quyết định, cụ thể là cơ chế thu hồi đất một lần của toàn bộ dự án trong giai đoạn 1 (5.000 ha) trong khi đó, Luật đất đai quy định thu hồi đất theo tiến độ dự án; cơ chế ưu đãi về thuế, chuyển đổi ngoại tệ... như đã ghi trong mục 12.2 của Báo cáo đầu tư.

Theo kết quả thẩm tra, Báo cáo đầu tư dự án CHKQT Long Thành được lập trên cơ sở các quy hoạch phát triển ngành đã được phê duyệt. Dự án đã được xác định trong danh mục kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) kèm theo Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của tỉnh Đồng Nai đã được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 69/NQ-CP ngày 30/10/2012.

Về hồ sơ và trình tự thủ tục. Đa số ý kiến cho rằng Hồ sơ dự án CHKQT Long Thành đã bảo đảm danh mục tài liệu theo Nghị quyết 49 của Quốc hội. Tuy nhiên, đề nghị cần bổ sung ý kiến tham vấn của cơ quan, tổ chức hữu quan, các nhà khoa học và người dân có liên quan về dự án để Quốc hội tham khảo trước khi quyết định. Đồng thời việc lập báo cáo đầu tư phải phù hợp với Luật đất đai, Luật xây dựng, Luật đấu thầu, Luật đầu tư công, Luật bảo vệ môi trường vừa mới ban hành.

Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội cũng cho biết, nhiều ý kiến cho rằng trong Báo cáo của Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo đầu tư dự án CHKQT Long Thành chưa thể hiện rõ vì sao không lựa chọn phương án mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất hoặc cải tạo, mở rộng sân bay quân sự Biên Hòa; đánh giá khả năng cạnh tranh giữa Long Thành với các cảng hàng không trung chuyển trong khu vực.

Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho biết, Ủy ban Kinh tế thấy rằng Báo cáo đầu tư dự án CHKQT Long Thành đã đáp ứng những nội dung chủ yếu theo yêu cầu của giai đoạn lập Báo cáo đầu tư (báo cáo tiền khả thi) quy định tại Nghị quyết 49 của Quốc hội.

Cần cơ chế đặc biệt

Tuy nhiên, theo Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, trong bối cảnh quốc tế và khu vực cũng như tình hình kinh tế của đất nước, đề nghị làm rõ hơn nữa sự cần thiết, tính cấp thiết, xác định thời điểm phải xây dựng CHKQT trung chuyển Long Thành; tính hợp lý, hiệu quả, khả thi về nguồn vốn đầu tư của toàn bộ dự án, phương thức huy động vốn và phân kỳ đầu tư; xác định rõ phần vốn đầu tư của Nhà nước trong dự án trên cơ sở cân đối tổng vốn đầu tư của Nhà nước cho đầu tư phát triển nói chung, cho ngành giao thông vận tải nói riêng. Bên cạnh đó, cần làm rõ khả năng tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, nhà đầu tư nước ngoài; đánh giá toàn diện các mặt tác động của dự án đối với vấn đề nợ công; tác động của CHKQT Long Thành đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển của ngành hàng không Việt Nam; đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù trình Quốc hội xem xét, quyết định khi thông qua chủ trương đầu tư Dự án.

Chủ nhiệm UB Kinh tế của QH Nguyễn Văn Giàu cho biết có ý kiến đề nghị việc xây dựng CHKQT Long Thành cần kết hợp với nhiệm vụ quốc phòng và an ninh. Nhiều đại biểu đề nghị làm rõ tính ưu tiên và thứ tự ưu tiên đầu tư của dự án trong quy hoạch ngành giao thông vận tải nói chung và quy hoạch ngành hàng không nói riêng. Đặc biệt, trong lúc khó khăn về nguồn vốn đầu tư nên cân nhắc lựa chọn việc đầu tư CHKQT Long Thành hay phát triển hệ thống đường sắt Bắc - Nam hoặc phát triển hệ thống giao thông đường thủy. Cần quyết định trên cơ sở đánh giá toàn diện cả hiệu quả kinh tế - xã hội trước mắt và lâu dài.

Trên cơ sở các phiên họp thẩm tra, Ủy ban Kinh tế đề nghị Bộ GTVT, UBND TP. Hồ Chí Minh và  báo cáo bổ sung về dự án CHKQT Cảng hàng không quốc tế Long Thành kèm theo Tờ trình của Chính phủ.

Thiện Anh – Minh Thành