Sáng nay (ngày 8/6), Báo Giao thông tổ chức tọa đàm "Ứng xử thế nào với cầu Long Biên?”.
Các khách mời đã đưa ra các thông tin mới nhất về thực trạng cây cầu, các giải pháp đảm bảo an toàn, đề xuất giải pháp cho cây cầu “chứng nhân lịch sử” trong tương lai.
Toạ đàm trực tuyến "Ứng xử thế nào với cầu Long Biên" được Báo Giao thông tổ chức sáng 8/6. Ảnh: Tạ Hải
Sau hơn 120 năm sử dụng, cầu Long Biên được xếp vào loại cầu yếu nhưng hàng ngày vẫn gánh trên mình hàng chục nghìn lượt phương tiện qua lại, trong đó có cả tàu hỏa, xe máy, xe đạp, người đi bộ.
Đặc biệt, trong tháng 5 vừa qua đã xảy ra 2 vụ sập tấm đan trên lối đi dành cho người đi bộ và mặt đường bộ dành cho xe máy, xe thô sơ lưu thông, uy hiếp ATGT.
Từ những sự cố này, đòi hỏi một phương án dài hơi cho cầu Long Biên, không thể kéo dài tình trạng duy tu nhỏ giọt, hỏng đâu sửa đó như hiện nay.
Nhà sử học Dương Trung Quốc trao đổi tại tọa đàm. Ảnh: Tạ Hải
Không có gì thay thế được
Tại tọa đàm, nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ, cầu Long Biên hiện nay đang là mối quan tâm lớn của không chỉ riêng ông mà của toàn xã hội, trước những nguy cơ mất ATGT sau nhiều sự cố xảy ra gần đây, đặt ra câu hỏi cần làm gì để bảo tồn cầu lâu dài.
Ông Quốc cho biết, cả cuộc đời ông hơn 70 năm qua đã gắn bó với cây cầu Long Biên. Khi ông sinh ra và từ lần đầu tiên được đặt chân lên cầu Long Biên, cây cầu mới chỉ hơn 50 tuổi, vẫn còn vẹn nguyên.
Ngay từ thời kỳ đầu xây dựng, cây cầu đã mang tầm cỡ thế giới, để lại dấu ấn rất sâu sắc, tháo gỡ điểm nghẽn quan trọng nhất của công trình xây dựng tuyến đường sắt đi từ Hải Phòng sang phía Nam Trung Quốc, nằm trong ý đồ khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp tại Việt Nam.
Việc xây dựng cầu Long Biên vượt qua con sông Hồng rộng lớn và hung dữ là một thành công lớn đối với công nghệ thế giới tại thời điểm đó.
Cầu Long Biên ban đầu chủ yếu chỉ phục vụ đường sắt, cho đến năm 1953-1954, do nhu cầu phục vụ các phương tiện khác như xe đạp, xe máy tăng cao, cầu Long Biên được mở rộng ra hai bên cánh.
Trải qua 2 cuộc kháng chiến, gồng gánh những thương tích sau các trận đánh phá của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và sự tàn phá của thời gian, đến nay cây cầu Long Biên đang tự mình “già” đi dù vẫn được các đơn vị quan tâm sửa chữa, duy tu, bảo trì.
Không chỉ có ý nghĩa về mặt giao thông, thẩm mỹ, cầu Long Biên còn có giá trị rất lớn về văn hóa, ông Dương Trung Quốc nhấn mạnh.
Không gì có thể thay thế cây cầu này, cả ở giá trị văn hóa và chức năng giao thông.
Để giữ gìn cầu Long Biên, các cơ quan quản lý cần có phương án phân luồng giao thông, tổ chức giao thông linh hoạt để đảm bảo khai thác một cách phù hợp nhất.
Ông Nguyễn Quốc Vượng, Giám đốc Công ty CP Đường sắt Hà Hải. Ảnh: Tạ Hải
Cần sửa chữa lớn
Ông Nguyễn Quốc Vượng, Giám đốc Công ty CP Đường sắt Hà Hải, đơn vị trực tiếp quản lý, duy tu, bảo trì cầu Long Biên cho biết, tiền thân cầu Long Biên gồm 30 nhịp bắc qua sông Hồng. Trong chiến tranh phá hoại năm 1972, đế quốc Mỹ đã đánh sập 17 nhịp dầm, chỉ còn 13 nhịp dầm đến bây giờ.
Bộ GTVT và Tổng cục Đường sắt đã khắc phục, đảm bảo an toàn cầu Long Biên bằng cách thay dầm T66 của Trung Quốc và hệ dầm YUKM.
Lắp camera phạt nguội
Ông Nguyễn Quốc Vượng cho biết, cầu Long Biên là cầu yếu, đã cắm biển cấm ô tô, cấm xe máy thồ, xe đạp thồ lưu thông qua cầu từ 5h00 - 20h00 hàng ngày.
Chỉ tính riêng từ 14h00 - 20h00 ngày 30/5, qua theo dõi, đã phát hiện 150 xe ba gác thồ đi qua cầu, đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra các sự cố.
Công ty CP Đường sắt Hà Hải đã gửi công văn đến Công an TP Hà Nội, Sở GTVT HN đề nghị tiến hành kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm.
Công ty đã lắp 3 camera theo dõi trạng thái của cầu, phát hiện những vi phạm và trích xuất camera hàng ngày, hàng tuần gửi về Tổng công ty Đường sắt VN cũng như các cơ quan chức năng như CSGT Hà Nội để xử lý vi phạm bằng hình thức phạt nguội.
Cầu Long Biên bắc qua sông Hồng là 1 trong 3 tuyến huyết mạch của ngành đường sắt (gồm tuyến Hà Nội - Đồng Đăng, Hà Nội - Hải Phòng và Hà Nội - Lào Cai).
Trước thực trạng cầu yếu, Tổng công ty Đường sắt VN đã hạn chế tốc độ cho tàu qua cầu Long Biên là 15km/h (trước đây là 25-30km/h).
Theo ông Vượng, hiện Công ty CP Đường sắt Hàng Hải đang bố trí 50 CBCNV chia làm 5 tổ phục vụ công tác quản lý, duy tu cầu Long Biên, trong đó có 1 tổ làm nhiệm vụ tuần đường, 1 tổ bảo vệ cầu và 3 tổ duy tu.
Tuy nhiên, do cầu đã 120 năm tuổi, các kết cấu thép đã han gỉ, ăn mòn, cây cầu đến nay cũng đã “mỏi”, đòi hỏi phải được sửa chữa lớn để đảm bảo an toàn cho các phương tiện qua cầu.
Sau khi xảy ra sự cố sập tấm đan, Bộ GTVT, Tổng công ty Đường sắt VN và các cơ quan chức năng đã phối hợp lên phương án khắc phục. Riêng Công ty CP Đường sắt Hà Hải tăng cường đội tuần đường kiểm tra 1.691 mét cầu để sớm phát hiện sự cố, xử lý kịp thời. Công ty cũng đã cho gia cố hệ đỡ tấm đan.
Gần 10 tỷ duy tu cầu 1 năm cũng chỉ đáp ứng 40% nhu cầu
Về kinh phí bảo trì cầu Long Biên, ông Vượng cho biết, những năm gần đây đã được chú trọng, năm sau tăng hơn năm trước. Riêng năm 2022, đã được Bộ GTVT và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam giao 9,7 tỷ đồng, trong đó phần duy tu đường sắt hơn 7 tỷ, phần bảo vệ, tuần cầu đảm bảo ATGT 1,3 tỷ và phần đường bộ 400 triệu đồng...
Với số kinh phí này, công ty chỉ đảm bảo được việc thay các thanh tà vẹt gỗ bị mục nát, các thanh ray bị cong vênh, cạo gỉ các dầm cầu, lan can và sửa chữa các ổ gà trên đường bộ cũng như thay các tấm đan bị hư hỏng.
Tuy nhiên, kinh phí này chỉ đáp ứng được 35-40% so với yêu cầu định mức kinh tế kĩ thuật tính đúng, tính đủ. Ông Vượng cũng mong muốn các cơ quan chức năng tiếp tục quan tâm, ngoài kinh phí sửa chữa thường xuyên sẽ bố trí thêm các dự án sửa chữa định kỳ cho cầu Long Biên.
Ông Bùi Khắc Điệp, Phó Vụ trưởng Vụ kết cấu hạ tầng, Bộ GTVT. Ảnh: Tạ Hải
Kiểm định cả cây cầu mới lên được phương án sửa chữa
Ông Bùi Khắc Điệp, Phó Vụ trưởng Vụ kết cấu hạ tầng, Bộ GTVT cho biết, sau khi xảy ra những sự cố trên cầu Long Biên thời gian gần đây, Bộ GTVT đã chỉ đạo Tổng công ty Đường sắt VN rà soát, khẩn trương sửa chữa ngay những hư hỏng.
Đồng thời giao Tổng công ty trong năm nay kiểm định tổng thể cây cầu, đề xuất những hạng mục cần sửa chữa, quy mô, nguồn vốn và lộ trình sửa chữa cầu Long Biên. Từ đó, Bộ GTVT tiếp tục báo cáo các cấp thẩm quyền để bố trí vốn triển khai, thực hiện.
Trước mắt, trong năm nay đã bố trí nguồn vốn để sửa chữa phần đường bộ bao gồm cả phần đường bộ cho xe đạp, xe máy và lối cho người đi bộ. Đây cũng là phần đường vừa qua xảy ra hiện tượng sập tấm đan.
Đồng thời yêu cầu Công ty CP Đường sắt Hà Hải có giải pháp ngay, ví dụ mua tấm thép dự phòng để kịp thời để lên những vị trí nguy hiểm trong khi chờ khắc phục, sửa chữa.
Theo ông Điệp, có tình trạng người dân phản ánh cầu rung lắc khi tàu đi qua, lo sợ an toàn chạy tàu nhưng với đặc trưng của cầu kết cấu thép, điều này là bình thường.
Ông Điệp khẳng định tàu vẫn an toàn khi qua cầu, việc kiểm tra được tổ chức thường xuyên, các yêu cầu kỹ thuật vẫn nằm trong giới hạn cho phép.
Tuy nhiên, vốn bảo trì chỉ đủ để duy trì trạng thái cầu ở mức tối thiểu.
“Đang rất cần có dự án tổng thể để gia cố nâng cấp chứ không thể kéo dài mãi việc sửa chữa chắp vá, nhỏ lẻ như hiện tại và chắc chắn nếu sửa chữa sẽ cần nguồn kinh phí rất lớn vì hầu như các cấu kiện của cầu đã đều quá tuổi thọ", ông Điệp nói.
Ông Trần Đăng Hải, Trưởng phòng kết cấu hạ tầng, Sở GTVT Hà Nội. Ảnh: Tạ Hải
Cấm xe, cầu Long Biên chỉ là cái xác công trình, là phế tích
Các khách mời tham gia tọa đàm đều cho rằng sự xuống cấp của cầu Long Biên đặt ra nhu cầu cấp thiết cần phải sớm có một cuộc “đại phẫu”, không thể kéo dài tình trạng “chắp vá” như hiện nay.
Ông Trần Đăng Hải, Trưởng phòng kết cấu hạ tầng, Sở GTVT Hà Nội cho biết, cầu Long Biên hiện hữu luôn có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với Hà Nội trong mọi giai đoạn, thời kỳ. Hiện nay, mặc dù cầu đã quá tải, xuống cấp nhưng vẫn phục vụ giao thông qua lại cho người dân vùng lõi hai bên cầu như khu vực quận Hoàn Kiếm, khu vực Ái Mộ quận Long Biên, giảm tải rất nhiều cho cầu Chương Dương.
Thực hiện Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ GTVT hiện đang bàn giao hồ sơ các tuyến đường sắt theo quy hoạch cho Hà Nội. Trong đó có tuyến đường sắt đô thị Ngọc Hồi - Yên Viên có liên quan đến cầu Long Biên. Sau khi bàn giao xong, Hà Nội sẽ phối hợp với Bộ GTVT tiếp tục nghiên cứu tuyến này, khi đó sẽ rõ định hướng ra sao với cầu Long Biên hiện hữu.
Còn đường sắt quốc gia sẽ không đi qua cầu nữa, dừng tại khu vực đường sắt đầu mối Ngọc Hồi. Tại Ngọc Hồi là đầu mối của 3 tuyến đường sắt: Tuyến đường sắt quốc gia Bắc - Nam, tuyến đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị.
“Ngay cả khi đã hoàn thành xong tuyến đường sắt đô thị Ngọc Hồi - Yên Viên hay làm xong các cầu mới bắc qua sông Hồng thì cầu Long Biên vẫn có ý nghĩa quan trọng, vừa phục vụ người dân hai bên đầu cầu, vừa phục vụ nhu cầu tham quan, du lịch của du khách trong và ngoài nước đến thủ đô. Do đó cần thiết phải đầu tư bảo tồn cầu”, ông Hải nói.
Là người dân gắn bó với Hà Nội từ tấm bé, chứng kiến những thăng trầm của cầu, nhà sử học Dương Trung Quốc đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết phải giữ lại cầu Long Biên hiện hữu.
“Đã là cầu thì phải có hoạt động, đi lại. Không đi lại thì cầu chỉ là cái xác công trình, là phế tích. Nhưng đi lại thế nào phải tính toán, phải phù hợp với thực trạng, tải trọng cầu và cả nhu cầu của người dân”, ông Dương Trung Quốc nói.
Với quan điểm này, ông Dương Trung Quốc cho rằng, phá đi thì dễ, dựng lại rất khó, nhất là với một di sản. Do đó, cần phải đầu tư nhiều hơn cho duy tu.
Muốn vậy, Nhà nước nên có cái nhìn tổng thể, sao cho vừa bảo tồn được giá trị văn hóa phi vật thể cầu Long Biên, vừa phục vụ người dân đi lại, đồng thời phát triển được du lịch, bao gồm cả du lịch bãi giữa, khi đó sẽ có đầu tư tương xứng. Hà Nội nếu coi trọng giá trị này sẽ tìm được giải pháp tốt nhất cho cầu Long Biên.
Theo ông Dương Trung Quốc, để giảm áp lực cho cây cầu yếu, CSGT phải xử lý vi phạm ngay đầu cầu, không để lên cầu rồi mới ghi lại hình ảnh phạt nguội. Có thể phân giờ khung giờ, giờ nào cho xe máy qua, giờ nào cho khách du lịch lên cầu, chụp ảnh... Vì nhu cầu được đi lại, chụp ảnh trên cây cầu lịch sử của người dân, của du khách là chính đáng. Không chỉ Hà Nội, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch cũng phải vào cuộc, có tiếng nói để khai thác, phát huy giá trị của cầu cả trước mắt và lâu dài".
Ở góc độ cơ quan quản lý Nhà nước, ông Bùi Khắc Điệp cho rằng, trong khi chờ định hướng rõ ràng với cầu Long Biên hiện hữu, cần tăng vốn bảo trì, đồng thời có dự án sửa chữa tổng thể cầu Long Biên để đảm bảo an toàn khai thác giao thông qua cầu.
“Cần sớm đẩy nhanh việc xây dựng cầu mới thay thế để đáp ứng nhu cầu giao thông, vừa giảm tải cho cầu Long Biên hiện nay”, ông Điệp nói.
Cấm người đi bộ, đề xuất xây trụ, ngăn ô tô, xe thồ qua cầu
Ông Nguyễn Quốc Vượng đề xuất, tới đây, cần nghiên cứu biện pháp cưỡng chế như chôn cọc hoặc xây trụ giao thông hai bên cầu để hạn chế tình trạng ô tô, xe lam đi qua cầu gây ảnh hưởng đến hạ tầng kết cấu cầu Long Biên.
Tuy nhiên, ông Trần Đăng Hải, Trưởng phòng Kết cấu hạ tầng giao thông Sở GTVT Hà Nội cho biết, việc đặt các trụ cọc giao thông ngăn ô tô lên cầu Long Biên cần nghiên cứu thêm vì đường lên cầu hiện đang rất nhỏ và chỉ nên áp dụng biện pháp cưỡng bức này trong trường hợp bất khả kháng.
Trước mắt, Sở GTVT đã tham mưu TTGT phối hợp với Công an quận Hoàn Kiếm để đảm bảo TTATGT trên cầu. Cùng với đó, phải tuyên truyền mạnh về quy định giao thông trên cầu Long Biên, đặc biệt là quy định cấm các phương tiện ô tô, xe thồ lưu thông.
Ngoài ra cũng cần tuyên truyền ý nghĩa, tầm quan trọng về mặt di sản, văn hóa của cầu Long Biên để người dân cùng có ý thức gìn giữ cây cầu lịch sử này.
Về tình trạng người dân họp chợ trên cầu dù đã có biển cấm người đi bộ gây mất ATGT, theo ông Nguyễn Quốc Vượng để giải quyết bất cập này, lực lượng CSGT Hà Nội đã ra quân nhắc nhở, xử lý nhưng chỉ được một thời gian, tình trạng này lại tiếp tục tái diễn. Từ đó, ông Vượng đề nghị lực lượng chức năng cần tăng cường tuyên truyền hơn nữa và có hình thức xử phạt thật nghiêm để răn đe mới có thể giải quyết triệt để.
Việc cấm người bộ lên cầu được đơn vị duy tu cầu lý giải do các tấm đan ở phần đường dành cho người đi bộ giờ đã xuống cấp, nếu tụ tập đông người chụp ảnh, đùa nghịch có thể xảy ra sự cố.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận