Để chủ xe mặn mà với thu phí không dừng

Lợi ích của thu phí không dừng mang lại là không cần phải bàn cãi thêm nữa. Thực hiện thu phí không dừng giúp phương tiện lưu thông qua trạm thu phí nhanh hơn, tránh ùn tắc, nhất là vào dịp cao điểm.

Điều quan trọng hơn là thu phí không dừng giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch nguồn thu phí các dự án BOT, tránh được tiêu cực, đem lại lợi ích cho nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Mặc dù đem lại nhiều lợi ích như vậy nhưng đến nay, lượng người dùng dịch vụ vẫn còn ở mức khiêm tốn.

Đến hết năm 2021 mới có 2,5 triệu phương tiện trong tổng số gần 5 triệu xe trong cả nước đã dán thẻ. Từ đầu năm 2022 đến nay, các nhà cung cấp dịch vụ đã lắp thêm khoảng 200.000 xe, nâng tổng số phương tiện lên 2,7 triệu và tỷ lệ sử dụng dịch vụ khoảng 60%.

Lợi ích như vậy, nhưng vì sao các chủ phương tiện vẫn không mặn mà?

Hiện nay, tại nhiều trạm thu phí số làn thu phí không dừng vẫn ít hơn làn thu tiền mặt, nên nhiều người vẫn lựa chọn trả tiền mặt.

Thói quen sử dụng tiền mặt dẫn đến việc nhiều người chưa quen với việc phải bỏ sẵn một khoản tiền nhất định trong tài khoản mà không sử dụng thường xuyên. Nhưng đó chưa hẳn là nguyên nhân chính.

Ở đây, một vấn đề quan trọng cũng cần làm rõ từ phía nhà cung cấp dịch vụ, liệu công nghệ, cách thức vận hành đã thuận tiện cho doanh nghiệp vận tải và chủ phương tiện hay chưa?

Theo tôi, các chính sách cần đánh giá đúng nhu cầu và phân luồng đối tượng sử dụng để có định hướng. Việc phân vùng đối tượng sử dụng, nhu cầu sử dụng sẽ giúp chúng ta có cách tiếp cận chính xác.

Trong đó, xác định các trung tâm thành phố lớn hay các xe vận tải, xe công là những đối tượng có nhu cầu sử dụng cao, có tính chất thường xuyên để vận động sử dụng dịch vụ trước.

Với các đối tượng khác, cần kiên trì vận động, tuyên truyền để họ thấy rõ lợi ích, đến thời điểm nhất định có thể bắt buộc sử dụng dịch vụ thu phí không dừng, chẳng hạn như việc thí điểm trên tuyến cao tốc Hà Nội- Hải Phòng.

Thêm nữa, hiện nay quy định thu phí không dừng chỉ áp dụng đối với các trạm thu phí BOT. Trong khi đó, các tuyến đường hiện nay do Nhà nước đầu tư và không thu phí vẫn chiếm đa số. Đó cũng có thể là lý do khiến người dân chưa mặn mà dán thẻ thu phí không dừng, vì họ chưa thấy được tính cấp thiết.

Xét cho cùng, mọi chính sách, chủ trương đều hướng đến phục vụ, đem lại sự thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp. Và thu phí không dừng không nằm ngoài điều đó.

Vì những lợi ích to lớn của thu phí không dừng, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, sớm hoàn thành và đưa và đưa vào khai thác hệ thống. Đến nay hầu hết các trạm thu phí trên toàn quốc đã có làn thu phí không dừng.

Để thuận tiện hơn cho chủ phương tiện, Bộ GTVT cũng đang rất nỗ lực đảm bảo đến hết quý II các trạm thu chỉ còn 1 làn thu phí hỗn hợp.

Tuy nhiên, nếu chỉ trông chờ vào sự tự giác của các chủ xe thì có lẽ nhiều người vẫn sẽ viện đủ lý do. Bằng chứng là các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ sẵn sàng đến tận cơ quan, đơn vị để dán thẻ miễn phí nhưng không phải ai cũng đồng ý. vì vậy, cần có thêm những giải pháp quyết liệt hơn nữa.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động cần phải được đẩy mạnh hơn, thậm chí cần mang tính chất như một chiến dịch.

Đơn cử trước đây chúng ta đã thành công trong việc tuyên truyền quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô xe máy.

Hay gần đây là chiến dịch tuyên truyền xử lý vi phạm nồng độ cồn, với sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng. Đến nay, ý thức chấp hành của đại bộ phận người tham gia giao thông đã được nâng lên rất nhiều.

Về lâu dài, cần thiết bổ sung vào luật quy định tất cả các xe chạy trên cao tốc đều phải dán thẻ thu phí không dừng.

PGS.TS Lê Huy Trí (Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ATGT, Học viện Cảnh sát nhân dân)

Tàu Cát Linh - Hà Đông hút khách ngày nghỉ lễ Giỗ Tổ