Kỳ 4: Kỳ lạ điểm đón khách "dù" được "phù phép" thành bến xe

Bãi xe Thành Bưởi tại số 5 Lữ Gia, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

Bị yêu cầu giải tán vẫn hoạt động

Theo điều tra của nhóm phóng viên, trước tình hình hoạt động kinh doanh vận tải hành khách tại TP Đà Lạt và các huyện diễn biến phức tạp, tháng 9/2010, UBND tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo Sở GTVT chấn chỉnh. Sau khi tiến hành kiểm tra trên địa bàn TP Đà Lạt (từ 18/11­ - 2/12/2010), thì ngày 8/12/2010, Sở GTVT Lâm Đồng có Công văn số 608/GTVT-­VT yêu cầu nhà xe Thành Bưởi tự giản tán bến cóc, bến dù tại số 5 Lữ Gia, P9 và số 55 Phan Bội Châu, P1, TP Đà Lạt...

Như vậy từ năm 2010, các cơ quan chức năng đã biết có tình trạng xe hợp đồng trá hình chạy tuyến cố định trên địa bàn và yêu cầu chấm dứt. Cũng theo văn bản trên, với xe kinh doanh vận tải tuyến cố định, phải đón trả khách tại bến xe công cộng trên địa bàn, chỉ được dùng xe (ô tô dưới 15 chỗ ngồi) để trung chuyển khách từ nhà ga ra bến xe và ngược lại. Xe hoạt động phải thực hiện đúng hành trình, lịch trình biểu đồ chạy xe...

Thế nhưng, từ đó đến nay, nhà xe Thành Bưởi không những không chấp hành mà còn tăng cường sự hoạt động ngang nhiên, thách thức pháp luật. Đến khi PV Báo Giao thông cung cấp tư liệu hoạt động chạy trá hình của Thành Bưởi thì hai ngày sau đó (tức ngày 25/7/2014), lãnh đạo Sở GTVT Lâm Đồng mới dũng cảm, quyết liệt “điểm mặt chỉ tên” nhà xe Thành Bưởi chạy cố định nhưng trá hình hợp đồng qua việc đặt chỗ khách lẻ, lập hợp đồng, danh sách đoàn bố trí xe hợp đồng để chạy tuyến Đà Lạt - TP HCM và ngược lại...

“Bến dù” được hợp thức hóa thế nào?

Theo những tài liệu PV Báo Giao thông thu thập được thì sự ra đời của bến xe tại số 5 Lữ Gia, TP Đà Lạt là một câu chuyện dài đầy ly kỳ.

Ngay từ khi xây dựng và đưa vào sử dụng (năm 2006) điểm đón trả khách tại số 5 Lữ Gia, P9, TP Đà Lạt của Thành Bưởi đã nhận được rất nhiều điều tiếng và phản ứng của người dân. Bởi địa điểm này nằm trong nội ô thành phố và sát khu chợ, trường học luôn đông đúc, có nguy cơ cao về mất trật tự ATGT.

Điều đặc biệt hơn ở chỗ, tại Công văn 608/GTVT­-VT, ngày 8/12/2010, Sở GTVT Lâm Đồng khẳng định, điểm đón trả khách trên của Thành Bưởi là “bến dù”, nhưng không hiểu sao, ngày 20/12/2011, sở này lại ký Tờ trình số 1060/TT­GTVT đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt “Quy hoạch tổng thể hệ thống bến xe ô tô khách trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đến năm 2015 và định hướng đến năm 2025”, trong đó, điểm đón trả khách trái phép số 5 Lữ Gia được quy hoạch là bến xe loại 4. Trên cơ sở quy hoạch này, rất nhanh chóng, Sở GTVT Lâm Đồng có Quyết định số 40/QĐ - SGTVT-­VT ngày 12/11/2012, công nhận điểm đón trả khách số 5 Lữ Gia của Thành Bưởi là bến xe loại 4. Tuy nhiên, do phản ứng của dư luận nên chỉ hơn một năm sau Sở GTVT Lâm Đồng phải ban hành Quyết định 456/QĐ­-SGTVT ngày 25/12/2013 hạ bậc bến xe này xuống loại 5 chỉ chạy tuyến cố định nội tỉnh Đà Lạt - Đức Trọng dài 38km, nhưng sau đó thì Thành Bưởi lại dễ dàng qua mặt các cơ quan chức năng tỉnh Lâm Đồng để chạy liên tỉnh.

Việc Sở GTVT Lâm Đồng tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch địa điểm số 5 Lữ Gia là bến xe loại 4 đã gây nhiều dư luận là “ưu ái” cho Thành Bưởi trong khi Lâm Đồng đã có bến xe liên tỉnh loại I cực kỳ hiện đại nằm tách biệt khu trung tâm, các tiện ích rất hoàn hảo. Nếu Sở tham mưu đưa hàng loạt các bến xe nhỏ lẻ nằm trong trung tâm như của nhà xe Thành Bưởi vào bến liên tỉnh thì lợi ích mang lại rất nhiều cho địa phương, giảm được thất thu thuế, dẹp tình trạng bến cóc, xe dù...

Ai được, ai mất khi bến xe liên tỉnh đầu tư hàng chục tỷ đồng hiện đại lại vắng khách, trong khi bến xe từng mệnh danh là “bến cóc, bến dù” tại số 5 Lữ Gia lại “sống khỏe” vì “được quy hoạch” nằm ngay trung tâm. Rồi đây tỉnh Lâm Đồng còn rất nhiều bến xe cần xã hội hóa kêu gọi đầu tư thì doanh nghiệp nào còn đủ sự “dũng cảm” đứng ra đầu tư!?

Qua trao đổi với chúng tôi về hiện tượng xe Thành Bưởi núp bóng xe hợp đồng chở khách tuyến cố định trên địa bàn suốt nhiều năm nay, lãnh đạo Sở GTVT Lâm Đồng đổ thừa rằng các quy định (Nghị định số 91/2009/NĐ­-CP và số 93/2012/NĐ­CP của Chính phủ) chưa xác định rõ loại hình vận tải hợp đồng, để các doanh nghiệp lách chạy tuyến cố định gây khó khăn cho công tác quản lý chứ Sở không “bất lực” trước thực trạng này.

Nhóm PV Điều Tra