Mỹ ­trước mối đe doạ mang tên ISIS (kỳ 2)

Một trong những cản trở lớn nhất, thách thức nhất trong việc trong việc loại trừ "di căn của khối u ISIS" là phá tan việc ISIS kìm chân, tiêu diệt phe đối lập ôn hòa Bashar al Assad ở Syria.

Quân đội, tiền bạc và vũ khí

Không giống các nhóm thánh chiến khác, ISIS có cả quân đội, tiền bạc lẫn vũ khí hiện đại, với nhiều máy bay chiến đấu hiện đại. Trong một cuộc tấn công vào khu căn cứ quân sự lớn của Syria đầu tháng 8, ISIS đã sử dụng 3 vụ đánh bom liều chết và hàng chục máy bay chiến đấu được trang bị các loại vũ trang hiện đại. Sau một thời gian dài giao tranh với sự sụp đổ của cơ sở ở Raqqa và hàng chục tù binh bị ISIS hành hình. Điều này cho thấy, ISIS có thể tiến hành các cuộc tấn công hàng loạt các căn cứ trên diện rộng tới hàng trăm dặm.

Chỉ trong một tháng, ISIS đã chiêu mộ được 6.300 thành viên

Theo Đài quan sát Nhân quyền Syria thì chỉ trong tháng 7/2014, ISIS đã tuyển mộ được trên 6.300 thành viên, 80 % trong số này  là người Syria, số còn lại là người nước ngoài. Còn theo các quan chức Mỹ, số lượng quân tham chiến của ISIS lên tới 15.000 thành viên, còn theo đánh giá của giới phân tích quân sự Iraq, thì ISIS khả năng tác chiến cao gấp 3 lần so với dự đoán của dư luận. Ngoài ra, ISIS còn thu nhập cả các thành viên người nước ngoài đến từ châu Âu, Australia và Liên Xô cũ. Trung tuần tháng 8/2014, các công tố viên Áo cho biết, 9 người quốc tịch Áo bị bắt vì có ý định đầu quân cho ISIS.

Để thu nạp được nhiều thành viên, ISIS đã vẽ ra nhiều viễn cảnh hấp dẫn về một quốc gia Hồi giáo tự trị thông qua các chương trình tiếp xúc cộng đồng trên phương tiện truyền thông đại chúng và qua ấn phẩm bằng tiếng Anh trực tuyến mang tên Dabiq. Trong các tài liệu này mô tả chi tiết và hấp dẫn về "đội quân thập tự chinh". Kêu gọi người Hồi giáo hãy tham gia càng sớm càng tốt, "vấn đề còn lại giờ đây chỉ là thời gian và lòng kiên nhẫn trước khi đến Palestine để chống lại người Do Thái man rợ".  Mục đích của việc tuyên truyền là lôi kéo càng nhiều chiến binh thánh chiến trẻ tại Syria, Iraq, và ở các quốc gia khác càng tốt.

ISIS áp dụng một kiểu chiến thuật quân sự rất lạ và có phần khác người, buộc quân đội Iraq phải phân tán, chiến đấu trên nhiều mặt trận trong cùng một lúc. Đặc biệt là sử dụng các nhóm các chiến binh di động, tạo ra đợt tấn công phủ đầu vào các mục tiêu. Sau đó chiến thuật này còn được lặp đi lặp lại để tạo ra thương vong, để thăm dò khả năng cũng như gây hoang mang đối phương như từng diễn ra ở Mosul, và làm cho đối phương bị mất thế chủ động, hoang mang. Trong tháng 7/2014, các máy bay chiến đấu ISIS đã tấn công một số kho chứa khí gas ở tỉnh Homs của Syria, nhưng vụ tấn công này chỉ khơi mào cho các cuộc tấn công phối hợp nhắm vào các mục tiêu ở phía đông.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), cơ quan từng theo dõi khá "chặt chẽ" các hoạt động của ISIS, thì các mục tiêu tại Iraq và Syria đã được ISIS ưu tiên nhằm để xây dựng căn cứ cho Caliphate (Vương quốc Hồi giáo) trong tương lai. Với sự chiếm lĩnh thành công một số căn cứ, và việc tuyển mộ binh lính cho thấy ISIS không ngừng lớn mạnh, thực sự trở thành mối đe dọa đối với các quốc gia trong khu vực. Đặc biệt, ISIS còn kiểm soát cả cửa khẩu, cũng như tấn công nhà băng, chiếm giữ các cơ sở lọc dầu. Trung bình mỗi ngày ISIS thu về trên 2 triệu USD thông qua việc kiểm soát các nguồn cung cấp nhiên liệu ở miền bắc Iraq, làm chủ mỏ dầu al-Omar ở Raqqa.

Hình ảnh này do chính ISIS công bố

ISIS kìm chân các nhóm nổi dậy ở Syria

Một trong những cản trở lớn nhất, thách thức nhất trong việc trong việc loại trừ "di căn của khối u ISIS" là phá tan việc ISIS kìm chân, tiêu diệt phe đối lập ôn hòa Bashar al Assad ở Syria. Phe đối lập Bashar al Assad từng bị đuổi khỏi Homs vì nạn đói, đang bị kẹt giữa vòng vây của ISIS và của quân đội Syria tại khu vực xung quanh Aleppo. Khu vực đóng quân của ISIS rất gần với Aleppo, tính từ phía bắc nên đã án ngữ và phong bế các nguồn tiếp tế từ phía bắc xuống.

Brian Fishman, người đã từng tham gia đội quân ISIS trong thời gian dài cho biết, sự hỗ trợ của SFA ngay từ đầu có thể đã làm giảm bớt sự bành trướng của ISIS, nhưng thực tế đội quân này chỉ là ô hợp, con hổ giấy, đang có chiều hướng tan rã. Các đơn vị thuộc Mặt trận Hồi giáo chống ISIS cũng đang trong tình trạng tương tự, thiếu thốn vật chất,  thậm chí cả Jabhat al Nusrah, các chi nhánh của al-Qaeda ở Syria, cũng đã chuyển hướng chứ không chống ISIS. Trong khi đó, ISIS lại bắt đầu chuyển hướng sang phía bắc Aleppo, mở rộng kiểm soát tại khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ, cắt đứt tuyến tiếp viện của các nhóm phiến quân khác. Theo các nhà hoạt động Syria thì máy bay chiến đấu của ISIS hiện đã có mặt rất gần, sát nách thị trấn Azaz ở gần biên giới.

Với sự kìm chân các nhóm phiến quân của ISIS, gây khó dễ cho việc cân bằng thế mạnh quân sự ở  Syria. Cách đây đúng 3 năm, Tổng thống Mỹ Obama tuyên bố, Mỹ sẽ "gây sức ép với Tổng thống Assad phải từ chức, dọn đường cho chế độ dân chủ chuyển tiếp, và ủng hộ các quyền lợi chung của người dân Syria, phù hợp với cộng đồng quốc tế".  Nhưng nay, Syria lại không hề tỏ ra tức giận mà đứng về phía Mỹ chống lại ISIS, điều này Mỹ chưa từng  ngờ tới.

Còn tiếp

Khắc Nam (Theo BBC, CNN, AFP)