Phải chặn ngay "virus gạo"

Có thể nói, virus Corona đã khui ra ánh sáng thêm nhiều loại virus khác mà lâu nay bị che lấp bởi hàng núi các thủ tục quan liêu.

Không có virus Corona, chắc chắn không có chuyện Bộ Công thương đề nghị cấm xuất khẩu, rồi kiến nghị cho xuất khẩu lại gạo chỉ trong một nốt nhạc.

Không có virus Corona, mấy ai biết được chuyện oái oăm khi các doanh nghiệp đã trúng thầu mua gạo cho Cục dự trữ quốc gia nhưng lại “xù”. Và từ đó, chuyện xuất khẩu gạo mới lộ ra nhiều điều đau đớn.

Đọc những thông tin về quy trình xuất khẩu gạo, đường đi lòng vòng của các thủ tục, chuyện các doanh nghiệp vất vả với thủ tục Hải quan, việc mua gạo dự trữ quốc gia, chuyện các bên “tố” nhau… mới thấy hạt gạo muốn trắng, trong, không phải dễ.

Có người ví rằng, đây là loại virus mới, “virus gạo”, một mầm mống của “virus trì trệ” mà Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo phải chống.

Trong khi, Chính phủ, người dân đang đau đầu đối phó với virus Covid - 19 thì những doanh nghiệp xuất khẩu gạo mất ăn, mất ngủ với loại virus mới này.

Loại virus này đang ngày đêm ăn dần ăn mòn hạt gạo của người nông dân một nắng hai sương làm ra. Những con virus này đang ăn dần, ăn mòn, ăn đến kiệt sức những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu gạo.

Thông tin với báo chí, ông Phạm Thái Bình, Tổng giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An, cho biết, với khoảng 300.000 tấn gạo đang tồn tại cảng từ 24/3 để chờ xuất khẩu như hiện nay, ngành lúa gạo thiệt hại khoảng 50 tỷ đồng/ngày cho các chi phí. Chưa kể chất lượng gạo bị xuống cấp, bị đối tác nước ngoài khiếu kiện do chậm giao hàng theo hợp đồng.

Lâu nay chúng ta thường tự hào Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Mấy ai biết rằng, hành trình đi ra thế giới của hạt gạo Việt Nam gian nan và đau đớn đến vậy. Đó cũng là một phần nguyên nhân lý giải vì sao hạt gạo Việt Nam thường có chất lượng thấp, giá rẻ so với các nước.

Chất lượng cao sao được khi gạo đã được doanh nghiệp tập kết tại cảng rồi mà cả tháng chưa xuất khẩu được. Chất lượng cao sao được khi gạo đã đóng vào container rồi vẫn phải tháo ra để kiểm tra từng bao??? Thời đại 4.0 rồi mà ngành Hải quan sao vẫn làm việc thủ công như vậy?

Một hạt gạo muốn ra với thế giới phải đi qua đủ quy trình 3 bộ gồm Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Công thương, Bộ Tài chính. Nhưng cam go nhất là khâu thông quan của Hải quan.

Vậy mà, khi có chuyện xảy ra, trách nhiệm lại được đùn đẩy từ khâu nọ sang khâu kia, “tố” nhau, lộ ra bao nhiêu bất cập.

Việc Hải quan để mở tờ khai xuất khẩu gạo lúc 0h00 sáng chưa ai khẳng định có tiêu cực gì không nhưng tính minh bạch, công khai thông tin là rất thiếu. Dân gian có câu “đi đêm lắm có ngày gặp ma”.

Không quá khi có người nói rằng những thủ tục hành chính, những chính sách bất cập của các bộ, ngành hiện nay như những loại virus kinh tế. Loại virus này không kém Covid 19, bởi nó làm hao mòn sức lực doanh nghiệp, làm suy kiệt nền kinh tế, làm giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước.

Người đời hay nói “bé như hạt gạo”. Nếu 3 Bộ không lo được những chuyện bé như thế chắc chắc sẽ thành chuyện lớn.

Công khai danh sách 26 doanh nghiệp hủy thầu mua gạo dự trữ quốc gia