Bỏ thói quen mua bán xe không sang tên đổi chủ

Vất vả đăng ký xe khi không tìm được chủ cũ

Theo quy định mới, cơ quan chức năng không cần biết ai là người điều khiển phương tiện vi phạm, nếu phương tiện mang biển số định danh ai, người đó phải chịu trách nhiệm (ảnh minh họa).

Sáng 31/8, sau khi hoàn tất thủ tục sang tên đổi chủ cho chiếc xe ô tô mua cũ của một người quen từ 5 năm trước, anh Nguyễn Công D (SN 1983, ở quận Đống Đa, Hà Nội) được cầm trên tay giấy đăng ký chính chủ, đứng tên mình.

Rời trụ sở Đội đăng ký xe thuộc Phòng CSGT Công an Hà Nội, anh D hồ hởi chia sẻ: "Từ nay trở đi, tôi không còn phải lo lắng các vấn đề pháp lý phát sinh khi xe chưa được sang tên đổi chủ".

Năm 2018, anh D mua lại chiếc Mitsubishi Outlander với giá khoảng 1 tỷ đồng. Khi nắm bắt Thông tư 24/2023 của Bộ Công an quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới có hiệu lực từ ngày 15/8, anh D vội đến cơ quan công an làm thủ tục rút hồ sơ xe vào ngày 11/8.

Sau hai tuần chờ theo lịch hẹn, sáng 23/8, anh đến tiếp nhận hồ sơ để hoàn tất các thủ tục về thuế. Chờ đợi thêm ba ngày nữa để cơ quan chức năng định danh mã số thuế cá nhân, sáng 25/8, anh D mang ô tô đến để CSGT khám xe. Hơn 30 phút làm các bước theo quy định, anh D bấm biển số mới.

Trước ngày 15/8, xe đi sang tên đổi chủ chỉ cần giấy tờ mua bán xe có công chứng. Nhưng sau 15/8, thủ tục này bắt buộc phải có căn cước công dân của chủ xe, đồng nghĩa với việc phải có mặt chủ xe. Đó là lý do anh D đến cơ sở đăng ký xe để bấm biển số định danh.

Kém may mắn hơn anh D, cuối năm 2022, anh Nguyễn Ngọc H (SN 1990, ở huyện Hoài Đức, Hà Nội) bỏ ra số tiền lớn để mua chiếc Hyundai Accent tại một showroom ô tô cũ. Do chủ quan, anh H chưa đi làm thủ tục sang tên đổi chủ trước 15/8/2023, vẫn giữ hồ sơ do nhân viên showroom giao để lưu thông.

Sau khi biết Thông tư 24/2023 có hiệu lực và biển số gắn trên chiếc Accent sẽ được định danh cho chủ cũ, anh H tất bật đến trụ sở Công an huyện Hoài Đức để đề nghị bấm biển số mới.

"Cán bộ đăng ký xe cho biết, chiếc xe tôi mua ở quận Cầu Giấy, nên phải đến cơ sở đăng ký xe số 2 trên đường Láng để làm thủ tục thu hồi giấy đăng ký và biển số, thì mới được bấm biển số mới", anh H chia sẻ và bày tỏ băn khoăn khi việc thu hồi này cần phải có sự hiện diện của người chủ cũ.

Tiếp tục "hành trình" đổi chủ cho chiếc xe ô tô đang sử dụng, người đàn ông liên hệ với nơi bán xe. Tuy nhiên, phía cửa hàng cho biết họ sẽ tìm cách kết nối để nhờ chủ cũ của chiếc Hyundai Accent hỗ trợ anh H làm thủ tục.

"Lạt mềm buộc chặt" người dân sang tên đổi chủ

Theo luật sư Trần Tuấn Anh (Giám đốc Công ty luật Minh Bạch, Đoàn Luật sư TP Hà Nội), trước đây việc mua bán xe không sang tên đổi chủ, nhất là xe gắn máy, đã gây khó khăn cho công tác quản lý. Vì vậy, Thông tư 24/2023 ban hành có tính "trói buộc" cá nhân với biển số xe.

Nếu chủ xe chuyển nhượng xe cho người khác mà không thực hiện các thủ tục sang tên, thu hồi biển số, lúc này chủ xe phải chịu rủi ro pháp lý khi người điều khiển xe mang biển số định danh mình lưu thông trên đường.

Ngoài ra, Điều 4 của Thông tư nêu rõ, tổ chức, cá nhân vi phạm giao thông mà không chấp hành quyết định xử phạt thì chưa giải quyết đăng ký xe; sau khi chấp hành xong quyết định xử phạt mới được đăng ký xe.

"Như vậy, Nhà nước không cần biết ai là người điều khiển phương tiện, nếu phương tiện mang biển số định danh ai, người đó là người đầu tiên phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với các hành vi vi phạm. Nếu cá nhân không chấp hành các quyết định xử phạt, người đó cũng không thể đăng ký một phương tiện khác", luật sư Tuấn Anh lý giải.

Không định danh biển số dễ tiếp tay cho tội phạm

Theo một cán bộ Phòng CSGT Công an Hà Nội, biển số định danh gắn với nhân thân của chủ xe, góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm khi tham gia giao thông. Người dân bắt buộc phải thực hiện thủ tục sang tên khi chuyển quyền sở hữu xe tại cơ quan có thẩm quyền.

"Hiện nay, quy định bắt buộc sang tên đổi chủ được thực hiện chặt chẽ đối với xe ô tô và sẽ tiến tới áp dụng cho cả xe máy để quản lý phương tiện tốt hơn", vị này khẳng định.

Đồng quan điểm, luật sư Trần Tuấn Anh phân tích, số lượng biển số xe cũng có giới hạn. Với quy định này, khi người dân chuyển quyền sở hữu xe vẫn được giữ lại biển số để đăng ký cho xe mới mà không phải bấm lại, kể cả trường hợp khi chuyển nơi cư trú sang tỉnh, thành phố khác. Điều này góp phần tránh thất thoát lãng phí nguồn cung biển số.

Bên cạnh đó, dù quy định không giới hạn về số lượng phương tiện mỗi cá nhân, song với mỗi lần chuyển nhượng quyền sở hữu phương tiện, người dân sẽ bỏ thói quen bán xe mà không sang tên.

Ngoài ra, cấp biển số định danh giúp công tác quản lý đối với các quy định về an toàn giao thông hiệu quả, dễ dàng, nhanh chóng hơn. Luật sư phân tích, trước đây, khi xảy ra vi phạm giao thông hoặc sử dụng xe để phạm tội, việc truy xuất thông tin ai là chủ xe, ai là người điều khiển gặp rất nhiều khó khăn.

Với xe không chính chủ, người vi phạm có thể bỏ ngay phương tiện để né tránh bị xử lý. Các đối tượng cũng có thể lợi dụng việc mua xe không chính chủ để thực hiện các hành vi phạm tội. Tuy nhiên, khi biển số được định danh, cơ quan quản lý dễ dàng truy xuất thông tin của chủ biển số.

Xa hơn nữa, khi hệ thống dữ liệu dân cư đã hoàn thiện, đối với các vi phạm hành chính bị phạt nguội, người vi phạm có thể bị cơ quan có thẩm quyền xử phạt bằng cách khấu trừ trực tiếp từ tài khoản ngân hàng, không phải đợi đến khi đưa xe đi đăng kiểm, chuyển nhượng xe, đăng ký xe mới hay gửi quyết định xử phạt về nơi cư trú.

Đối với các vụ án hình sự liên quan đến phương tiện giao thông, người có biển số định danh gắn với phương tiện cũng sẽ bị xác định danh tính kịp thời để điều tra xác minh.