Bộ trưởng Tài chính nêu hàng loạt khó khăn vướng mắc thanh toán dự án BT

Giải trình trước Quốc hội về các vấn đề đại biểu quan tâm tại phiên thảo luận kinh tế xã hội của Quốc hội ngày 30/5, liên quan đến vấn đề thanh toán cho các dự án BT (xây dựng- chuyển giao), Bộ trường Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết quá trình soạn thảo xây dựng Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Cụ thể, Nghị định phải bảo đảm nguyên tắc về ngang giá khi sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT. Tuy nhiên, thực tế một số hợp đồng BT đã ký trước ngày Luật đầu tư công có hiệu lực thi hành không đảm bảo nguyên tắc ngang giá.

“Diện tích đất chấp thuận thanh toán cho nhà đầu tư có giá trị lớn hơn rất nhiều so với giá trị dự án BT, đây là khó khăn rất lớn, đòi hỏi xử lý phù hợp để quy định trong nghị định”, ông Dũng nhấn mạnh.

Liên quan tới việc đấu thầu đồng thời dự án BT và đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, ông Dũng cho biết, theo quy định của Luật Đầu tư, giá trị dự án BT và việc lựa chọn nhà đầu tư phải thực hiện theo Luật Đấu thầu.

Theo pháp luật về đất đai thì việc giao đất cho nhà đầu tư để thực hiện dự án kinh doanh bất động sản và thực hiện đấu giá. Tuy nhiên, đối với quỹ đất thanh toán hợp đồng BT cho nhà đầu tư, nếu thực hiện đấu giá là không khả thi vì khi đấu thầu dự án BT, Nhà nước đóng vai trò là bên mua, nhà đầu tư đóng vai trò là bên bán; còn đấu giá tài sản công thì Nhà nước đóng vai trò là bên bán, nhà đầu tư đóng vai trò là bên mua. Pháp luật hiện hành không có quy định đồng thời vừa đấu thầu vừa đấu giá bán đối với cùng một dự án.

Tương tự, phương pháp xác định giá đất và tổ chức thực hiện xác định giá đất cũng còn nhiều bất cập. “Thực tế cho thấy, việc xác định giá đất cụ thể trong thời gian vừa qua chưa đạt được mục tiêu của nguyên tắc theo giá thị trường, đa số thấp hơn thị trường trong điều kiện giá đất có đặc điểm riêng là xu hướng tăng sau quá trình thực hiện đầu tư hạ tầng”, ông Dũng thông tin.

Về vấn đề thanh toán cho nhà đầu tư bằng tiền đấu giá quyền sử dụng đất, ông Dũng cho biết: “Theo quy định của pháp luật về đấu giá, việc đấu giá chỉ thực hiện được với đất sạch, tức là đất đã giải phóng mặt bằng, trong trường hợp này là sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư công, không phải hình thức đầu tư BT. Thực tế đối với hình thức đầu tư BT, các địa phương đã chấp thuận sử dụng đất chưa bồi thường giải phóng mặt bằng đã có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai để thanh toán cho nhà đầu tư, quỹ đất chưa bồi thường giải phóng mặt bằng thì chưa đủ điền kiện đưa ra đấu giá”.

Được biết, Nghị định thanh toán BT đã trình Chính phủ từ tháng 10/2017. Từ đó tới nay, Bộ Tài chính đã có 10 lần báo cáo tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự thảo Nghị định.

Đến nay, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Tài chính đã hoàn thiện dự thảo Nghị định và đã có văn bản ngày 27/5 trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành.

ĐB Dương Trung Quốc: Chưa đủ bằng chứng, chưa thể khép lại vụ Đồng Tâm