Chấm dứt tình trạng mua nhà xã hội kiểu bốc thăm trúng thưởng

Nhà để ở, không phải để đầu cơ

Cho ý kiến về Luật Nhà ở (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách sáng 29/8, đại biểu Lê Thanh Hoàn (đoàn Thanh Hóa) tán thành với quy định giao Tổng Liên đoàn Lao động tham gia phát triển nhà ở lưu trú cho công nhân.

Theo ông Hoàn, cần có chủ trương khuyến khích các tổ chức hoạt động phi lợi nhuận khác tham gia tích cực hơn vào việc phát triển nhà ở xã hội và có chính sách cụ thể để chấm dứt tình trạng mua nhà xã hội kiểu bốc thăm trúng thưởng trong thời gian vừa qua.

Tuy nhiên, trên thực tế việc phát triển nhà ở còn hướng đến quyền sở hữu nhà ở dưới góc độ là tài sản hơn là vai trò mấu chốt của nhà là để ở.

"Theo điều tra dân số và nhà ở năm 2019, tỷ lệ sở hữu nhà ở của các gia đình Việt Nam là 88,1%, thuộc nhóm cao nhất thế giới. Vậy tại sao nhu cầu nhà ở tại các đô thị vẫn là vấn đề bức thiết?", ông Hoàn đặt vấn đề và đề nghị nghiên cứu thấu đáo, tiếp cận theo hướng nhà là để ở không phải là để đầu cơ với kỳ vọng sinh lời trong tương lai.

Đại biểu Hoàn cho rằng, cần có một chính sách lớn về nhà ở đầu tiên nhằm ưu đãi những người mua nhà lần đầu. Hạn chế cấp tín dụng với ngôi nhà thứ hai, đánh thuế chuyển nhượng tài sản và nhà ở theo các mức tăng dần và theo tỷ lệ nghịch với thời gian sở hữu.

"Miễn thuế thu nhập từ cho thuê nhà ở xã hội cũng như cho thuê nhà với giá nhà ở xã hội. Cần hạn chế đến mức tối đa tình trạng người mua nhà ở xã hội sau thời gian mua 5 năm và bán thì giá trị tăng đến 2-3 lần so với lúc mua", ông Hoàn kiến nghị.

Có nên giao Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam làm nhà ở xã hội?

Đại biểu Nguyễn Thành Nam (đoàn Phú Thọ) cũng đồng tình với chủ trương giao Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia thực hiện dự án nhà ở xã hội vì phù hợp với định hướng huy động đa dạng các nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển nhà ở xã hội, nhất là nhà ở cho công nhân.

Theo ông Nam, hệ thống công đoàn các cấp là cơ quan bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, nên hơn ai hết họ nắm rõ nhu cầu về chỗ ở cho người lao động, nhất là những người lao động có thu nhập thấp hay hoàn cảnh khó khăn.

Song vị đại biểu lưu ý Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tham gia thực hiện dự án nhà ở xã hội với tư cách là cơ quan chủ quản, không phải trực tiếp với vai trò là chủ đầu tư dự án.

Đồng thời, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ thực hiện dự án nhà ở xã hội để cho thuê, các dự án này sử dụng nguồn vốn là tài chính công đoàn nhà ở cho thuê vận hành như đối với nhà ở do Nhà nước đầu tư.

Ngược chiều ý kiến, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) không đồng tình giao Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân.

Lý do ông Hoà đưa ra là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là tổ chức chính trị, không có chức năng kinh doanh.

"Nhà ở xã hội cho công nhân sẽ được đầu tư để cho thuê, giao Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đầu tư sẽ phải thông qua doanh nghiệp trực thuộc. Nếu vậy, nên giao UBND tỉnh, chủ đầu tư khu công nghiệp, khu chế xuất thực hiện", ông Hòa nêu quan điểm.

Nhấn mạnh dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân có số lượng lớn, trong khi nguồn lực theo đề xuất lấy từ nguồn thu phí công đoàn nên sẽ có hạn, ông Hòa cho rằng Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lo cho công dân nhiều mặt khác, chứ không riêng chuyện nhà ở. "Cần nghiên cứu lại, không khéo mất cán bộ", ông Hòa lưu ý.