Có một cô gái 25 tuổi ở Trung Quốc bước vào phòng tư vấn tâm lý với bộ dạng đầu tóc rối bời, lông mày chau lại, mắt ướt nhòe, đỏ ngầu. Mãi một lúc sau cô mới mở miệng: “Tôi không tìm được việc làm, mất ngủ mấy ngày liền, cảm giác như sắp ngã quỵ”.
Sau khi nói được mấy câu này, cô ấy tiếp tục im lặng, chuyên gia tư vấn hỏi từng câu một và cô đáp lại rất ngắn ngọn, hầu như câu nào cũng vài từ. Khi nói chuyện, biểu hiện của cô trông rất khổ sở.
Có thể thấy rằng, cô là người sống nội tâm, không giỏi giao tiếp, rất khó để vượt qua cuộc phỏng vấn tìm việc làm. Vốn dĩ, nhân viên tư vấn muốn giúp cô thoát khỏi tâm lý khó khăn như hiện tại là không thể tìm được việc làm, nhưng cô cứ than phiền về gia đình mình. Những cuộc nói chuyện dần cởi mở hơn, người ta thấy được cô có một tuổi thơ không mấy suôn sẻ.
Cha cô là một giám đốc điều hành, rất bận rộn, có thể nói ông hầu như vắng mặt trong quá trình trưởng thành của con gái mình. Mẹ cô là giáo viên tiểu học, nghiêm khắc dạy dỗ cô ngay từ khi mới sinh ra.
Sau khi đi học, mẹ cô đặt rất nhiều kỳ vọng lên con gái mình. Cô thường xuyên bị mắng chỉ vì học không tốt. Cô nhớ lại, lúc mình học mẫu giáo, nếu đọc sai sẽ bị mẹ khiển trách nặng nề: "Sao con ngu thế! Con ngu hơn cả con lợn, làm sao mẹ đẻ ra được đứa con gái như con".
Cô rất thích được nghe kể chuyện, thích tự tưởng tượng theo tình tiết của câu chuyện nhưng không dám nói với mẹ mình. Bởi cô biết rằng, nếu mình kể ra sẽ bị mẹ nói là “lại bịa chuyện, con tưởng mình thông minh à, dành thời gian đó mà học hành cho tử tế vào”.
Dần dần, cô càng nói ít đi, sự nghiêm khắc của người mẹ khiến cô ngày càng thu mình vào vỏ ốc. Cô cảm thấy mình thực sự ngốc nghếch như lời mẹ mắng.
Cô học toán không giỏi, khi được mẹ kèm, mẹ cô đã chế giễu không biết bao nhiêu lần: “Cùng một phương pháp dạy như vậy mà lớp con bạn nào cũng được điểm cao ngoại trừ con. Con không thấy mình kém cỏi lắm sao”.
Mẹ thường đưa cô đến gặp những học sinh xuất sắc, chỉ ra lỗi sai và yêu cầu cô học hỏi từ những bạn giỏi hơn mình. Cô cảm thấy mình không thể ngẩng đầu lên được.
Cô cho biết, cả tuổi thơ của mình rất khó khăn và chán nản.
Dưới sự phân tích của chuyên gia tâm lý, sự lầm lì hướng nội của cô là do người mẹ gây ra. Mặc dù tính tình của cô không phải hoạt bát, nhưng nếu người mẹ không nghiêm khắc với con gái mình hoặc áp chế như vậy trong quá trình lớn lên, cô đã không trở nên như hiện tại.
Những vấn đề thường gặp trong quá trình dạy dỗ con cái
- Không có sự giao tiếp bình đẳng với con cái
Một số bậc cha mẹ cho rằng, con mình còn nhỏ, chưa hiểu hết mọi thứ nên giao tiếp với con bằng thái độ trịch thượng. Họ không bao giờ lắng nghe con cái và cũng không quan tâm tới cảm xúc của con.
Một câu nói phổ biến của cha mẹ là: "Khi người lớn nói, trẻ con không được ngắt lời!"
Khi trẻ tò mò và đặt câu hỏi, cha mẹ sẽ trách: “Sao mà con hỏi cái gì khó quá vậy, dài dòng quá. Con tự tìm hiểu đi”.
Nếu trẻ nói thẳng ra suy nghĩ của mình, cha mẹ quá cũng có thể mắng trẻ: “Con khôn quá, con biết gì mà nói”.
Trong thâm tâm của những ông bố bà mẹ này luôn nghĩ mình là người lớn, còn là trẻ con thì phải vâng lời, nếu không nghe lời thì mắng mỏ, đánh đập.
Nếu cứ tiếp tục như vậy, dần dần trẻ không thích nói nữa, vì nếu hỏi trẻ chẳng được gì ngoài việc bị mắng. Quan trọng hơn, lòng tự trọng của trẻ bị vùi dập và chúng dần trở nên tự ti.
- Lạm dụng quyền hạn đối với con cái
“Con có nín khóc không? Mẹ đếm tới 3, nếu không im lặng thì tối nay đừng có ăn cơm”.
Có lẽ câu nói này rất quen thuộc trong nhiều gia đình. Khi con cái còn nhỏ, nhiều cha mẹ rất thích đưa ra các mệnh lệnh cưỡng chế con mình. Cha mẹ luôn dùng uy quyền để đàn áp con cái, bên ngoài tuy trẻ ngoan ngoãn nghe theo nhưng bên trong lại sợ hãi, nhát gan và dễ nổi loạn.
Những cảm xúc tiêu cực của trẻ sẽ không biến mất mà không có lý do. Sự kìm nén sẽ chỉ tạo điều kiện cho trẻ tích lũy những cảm xúc tiêu cực, sau một thời gian dài tích tụ, chúng dần mệt mỏi, không còn hứng thú và tự tin thể hiện những gì nên làm.
- Chỉ trích con cái ở nơi công cộng
Một số cha mẹ thích phê bình con mình ở nơi công cộng, nghĩ rằng con còn nhỏ và việc chỉ trích con trước mặt mọi người sẽ khiến con nhớ lâu hơn, sau này không tái phạm nữa.
Thế nhưng trên thực tế khi cha mẹ chỉ trích con mình nơi công cộng, trẻ sẽ không nghĩ về những gì mình đang bị phê bình, chúng chỉ nhớ lại khoảnh khắc xấu hổ này và không thể nào quên được.
Đôi khi cha mẹ đưa con đi gặp họ hàng, bạn bè và thấy con hơi nhát gan liền nói: "Sao con không chào người lớn, vô lễ thế”. Lúc này trẻ sẽ cảm thấy bị coi thường, thậm chí nghiêm trọng hơn là thường xuyên chỉ trích trẻ nơi công cộng, gây ra chứng sợ xã hội.
Khi ở nơi công cộng, cha mẹ nên khen ngợi con nhiều hơn, sau đó tận dụng hoàn cảnh đó để giáo dục con, lòng tự trọng của trẻ sẽ được thỏa mãn và chúng sẽ biết nghe lời hơn.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận