Đại biểu Lê Thanh Vân: Không phát triển tốt nhân lực, không làm được việc gì

Sáng 30/5, Quốc hội thảo luận về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025.

Theo tờ trình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lấy ý kiến Quốc hội về giám sát tối cao một chuyên đề tại Kỳ họp thứ 10 và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát một chuyên đề tại Phiên họp tháng 8/2025.

Về chuyên đề để giám sát tối cao, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn hai chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định. Chuyên đề một về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành. Dự kiến Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường được giao chủ trì tham mưu về nội dung. 

Chuyên đề hai về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Dự kiến Ủy ban Văn hóa, Giáo dục sẽ được giao chủ trì tham mưu về nội dung.

Thảo luận tại hội trường, có nhiều ý kiến đồng tình giám sát chuyên đề về môi trường, một số ý kiến đề nghị bổ sung chuyên đề khác. 

Góp ý tại nghị trường, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) đề xuất lựa chọn chuyên đề hai về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực.

Giải thích rõ, đại biểu Vân cho rằng: "Nhân lực là gốc rễ của tất cả vấn đề. Bác Hồ đã nói - cán bộ là gốc của mọi công việc, muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém… vấn đề cán bộ là một vấn đề rất trọng yếu, rất cần kíp. Do đó, dù chúng ta có chọn chuyên đề bảo vệ môi trường nhưng không giải quyết rốt ráo vấn đề cán bộ thì cũng không có ý nghĩa".

Hoan nghênh Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa ra gợi ý để lựa chọn chuyên đề 2 về đào tạo, phát triển và sử dụng nguồn nhân lực, ông Vân cho rằng nếu chọn phương án 2 thì nhân dân sẽ tán dương bởi vì vấn đề nguồn nhân lực chất lượng cao đang gây bức xúc.

"Nói đến nhân lực chất lượng cao thì phải nói đến hai nhóm đối tượng, đó là nhóm đối tượng lành nghề, thạo việc.

Đây là nhóm đối tượng cần phải biết "đúng vai, thuộc bài", nghĩa là biết quy trình, quy phạm để vận hành công việc cho đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Nếu mình ở vị trí này nhưng lại làm cái khác hoặc không làm gì cả thì đấy không phải là lành nghề", ông Vân lý giải.

Đề cập tới nhóm thứ hai là nhân tài, ông Vân cho rằng có 5 dạng nhân tài.

Thứ nhất là nhân tài trong lãnh đạo, tức là những người khởi sự chính sách, xây dựng đường lối. Thứ hai là trong quản lý, quản trị, tức là nắm được quy tắc, hành vi vận hành bộ máy, thạo việc và có sáng kiến.

Thứ ba đó là nhân tài trong lĩnh vực chuyên gia, lành nghề, thạo việc và có tính phát hiện vấn đề. 

Nhóm thứ tư là các nhà khoa học, hiện nay chúng ta ưu tiên công nghệ, rất nhiều ngành mà chúng ta cần phải thu hút và huy động các nhà khoa học để thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo vệ an ninh quốc phòng. Nhóm thứ 5 đó là trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục.

Khi giám sát chuyên đề này, theo ông Vân cần phải giám sát quá trình phát hiện, bồi dưỡng trọng dụng nhân tài, đối xử như thế nào đối với nhân tài trong 5 nhóm ấy.

"Tôi đã từng đề nghị Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ đó là phải tiến hành tổng rà soát công tác tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, trước hết là cán bộ cấp trung ương và rường cột ở địa phương", ông nói và nhấn mạnh: "Nếu như làm được việc này, tôi cho rằng sẽ chuyển biến rất căn bản cho cả hệ thống chính trị của ta".