Dân Gia Lai mắc lừa "bánh vẽ" sachi

Vườn sachi của ông Chi hầu như không phát triển.

Canh tác trên vùng đất nghèo kiệt và nông sản không mấy hiệu quả kinh tế nên “chiếc bánh vẽ” mang tên sachi cùng nhiều thông tin có cánh về giá trị kinh tế đã khiến người nông dân dính bẫy mua cây giống giá cao tương tự như dự án cây tỷ đô mắc ca vài năm trước.

Khảo nghiệm “khống”

Tháng 10/2016, UBND huyện Phú Thiện đã cho phép Công ty TNHH Hoàng Ninh xứ Nghệ (Địa chỉ: Số 1, ngõ 75, Tân Triều, Kim Giang, Thanh Xuân, Hà Nội) trồng khảo nghiệm mô hình cây sachi trên địa bàn xã Chư A Thai với diện tích 2ha (3.300 cây/ha) tại Văn bản số 1181/UBND-TH. Tuy nhiên, Công ty Hoàng Ninh xứ Nghệ đã lập tức liên hệ với Hội Nông dân xã Chư A Thai và thông qua Hội xin ý kiến của UBND xã Chư A Thai mở hội thảo giới thiệu tiềm năng phát triển của cây sachi. Mặc dù chính quyền chỉ đồng ý trồng khảo nghiệm 2ha nhưng công ty này đã dựng pano lớn (nay đã gỡ bỏ) trước cổng của UBND xã Chư A Thai với nội dung “Sachi - vua của các loại hạt; Tiềm năng làm giàu; Mô hình dự án 1.000 ha tại huyện Phú Thiện - Công ty TNHH Hoàng Ninh xứ Nghệ đầu tư và thu mua sản phẩm”. Đích thân ông Trần Văn Nguyên, Chủ tịch Hội Nông dân xã đã đến từng nhà các hộ dân để kêu gọi họ tham gia hội thảo này.

Trao đổi với PV, ông Bùi Trọng Thành, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Phú Thiện cho biết, việc công ty tự ý dựng pano với thông tin không có thật và tự ý tổ chức hội thảo trong trụ sở UBND xã là sai quy định. “Phòng đã yêu cầu Công ty Hoàng Ninh xứ Nghệ nghiêm túc chấp hành nội dung Văn bản số 1181 của UBND huyện, không được phép tuyên truyền, quảng cáo nhằm mục đích bán giống sachi trên địa bàn huyện khi chưa được cơ quan chức năng đánh giá về giá trị kinh tế của mô hình khảo nghiệm”, ông Thành nói.

Nhiều nông dân bị hại

Tại hội thảo về giống cây sachi tại xã Chư A Thai, ban tổ chức đã cam đoan cây sachi thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Theo đó, ba tháng cho hoa, 6 tháng thu hoạch, thời gian khai thác 20 - 30 năm. Nếu bà con nào muốn trồng thì công ty sẽ hỗ trợ 50% chi phí cây giống (50% còn lại sẽ thu khi bà con thu hoạch sản phẩm), đồng thời cam kết hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc từ khi xuống giống đến khi thu hoạch. Đặc biệt, công ty sẽ bao tiêu sản phẩm đầu ra cho bà con. Trước những lời lẽ có cánh cùng tấm giấy “thông hành” do UBND huyện cấp trồng khảo nghiệm đã khiến người nông dân tại đây tin tưởng vào giống cây mới. Người ít thì vài chục, vài trăm cây, người nhiều lên đến hàng nghìn cây nhưng đều chung một kết cục…

Ông Vũ Văn Khuyến (SN 1962, trú tại thôn Chư Wâu, xã Chư A Thai) cho biết: “Hàng chục năm qua, chúng tôi canh tác các loại cây như sắn, khoai lang… nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Vì thế, khi thấy cán bộ xã đến tận nhà bảo tham dự hội thảo, gia đình tôi đã quyết vay mượn để đầu tư hệ thống dàn, lưới, cọc trên diện tích 7 sào, tốn kém cả chục triệu đồng. Nhưng thực tế không như nhưng gì phía công ty cam kết, họ không hỗ trợ gia đình chúng tôi một đồng nào. Sau khi chở giống đến vẫn lấy 10 nghìn đồng/cây, mà giờ cây thì èo uột không lớn là bao”.

Tương tự, ông Hoàng Văn Chi (SN 1967, trú tại thôn Kim Môn, xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện, Gia Lai) đã quyết định trồng thử 2.000 cây sachi. Xuống giống một thời gian thì đã có hơn 400 cây bị chết khô, số còn lại cũng không phát triển. Chỉ vào những cây còi cọc, ông Chi kể: “Mấy tháng trước, tôi ươm giống bí cũng như cày đất để trồng trong vụ mùa mới. Cũng thời điểm đó, phía công ty về làm hội thảo, quảng bá rầm rộ về loại cây sachi này. Lúc ấy, phía công ty nói rằng giống dễ trồng, cho năng suất, giá trị kinh tế cao. Ngồi trong hội thảo mà nghe sướng cái bụng lắm, nên tôi đã quyết định bỏ ra 17 triệu đồng, trong đó 7 triệu tiền giống và 10 triệu tiền trụ, chưa kể công làm đất, trồng, bón phân…”.

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH Hoàng Ninh xứ Nghệ hiện chỉ còn mình ông Nguyễn Hoàng Linh, vừa là giám đốc, kiêm nhân viên. Địa chỉ mà công ty đăng ký cũng là nơi ông Linh đã từng ở trọ! Khi được hỏi về đầu ra sau khi thu mua sản phẩm của người dân, ông Linh cho biết là việc bí mật không thể tiết lộ (!?). 

Xem thêm video:

Một nông dân "cõng" 4 ông công chức